Արմինֆո. ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեն (ՊԵԿ) առաջարկում է դադարեցնել եկամտահարկի գծով փոխհատուցումները ֆիզիկական անձանց, որոնք ուշացրել են եկամուտների մասին հայտարարագիր ներկայացնելը: Փաստաթուղթը դեկտեմբերի 6-ին հրապարակվել է իրավական ակտերի e-draft.am միասնական պորտալում և դեկտեմբերի 20-ի կեսօրին նախաձեռնությանը դեմ է քվեարկել հարցվածների 87 տոկոսը։
Հիշեցնենք, որ 2023 թվականից Հայաստանում մեկնարկել է ՀՀ բոլոր ռեզիդենտ քաղաքացիների եկամուտների համընդհանուր հայտարարագրման համակարգի փուլային ներդրումը ։ Հայտարարատուն պարտավոր է հայտարարագրի վերջնական տարբերակը հաստատել ՊԵԿ էլեկտրոնային համակարգում մինչև յուրաքանչյուր հաշվետու ժամանակաշրջանին հաջորդող հարկային տարվա մայիսի 1-ը: Այսօր արդեն սահմանվել են Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգրքի 169.1-րդ հոդվածով սահմանված ժամկետում հայտարարագրեր չներկայացնելու համար պատասխանատվության միջոցներ: Այսպիսով, եթե հայտարարագիրը ժամանակին չի ներկայացվել, նախատեսվում է նախազգուշացում: Եթե հայտարարագիրը ներկայացվում է ավելի քան 30 օր ուշացումով, ապա տուգանքը կարող է լինել նվազագույն աշխատավարձի 5-ապատիկից մինչև հիսնապատիկի չափով: Եվս 30 օր լրանալուց հետո տուգանքի չափը կրկնապատկվում է, կամ, որոշ դեպքերում, կիրառվում է Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգրքի սույն հոդվածով սահմանված առավելագույն տուգանքի չափը:
Ինչպես ասվում է ՊԵԿ օրինագծում, եկամտահարկի գումարների փոխհատուցում չի կատարվում, եթե ֆիզիկական անձինք օրենքով սահմանված ժամկետներում հարկային մարմին չեն ներկայացրել տարեկան եկամտահարկի հաշվարկներ (հայտարարագրեր): "Նախագծի ընդունման նպատակն է բարձրացնել հայտարարագրերի ներկայացման կարգապահությունը' սահմանելով համապատասխան իրավական նորմեր' ֆիզիկական անձանց եկամուտների հայտարարագրման համընդհանուր համակարգի ներդրման շրջանակներում", - ասվում է փաստաթղթի բացատրության մեջ: Այս օրինագծի ընդունման դեպքում այն ուժի մեջ կմտնի 2024 թվականի մայիսի 1-ից։
Նախաձեռնությունը բավականին բուռն արձագանք է հարուցել փորձագիտական հանրության շրջանում։ Մասնավորապես, ինչպես ասվում է "Հարկաաատուների իրավունքների պաշտպանություն" հասարակական կազմակերպության հայտարարության մեջ, հերթական անգամ ՀՀ ֆինանսների նախարարության գործառույթները, (որը, ըստ օրենքի, պետք է զբաղվի երկրի հարկային քաղաքականության մշակմամբ- խմբ.), անցել են ՊԵԿ-ին:
Ինչպես նշում են ՀԿ - ում, ստացվում է կրկնակի պատասխանատվություն նույն արարքի համար. մի դեպքում՝ որպես վարչական իրավախախտում, իսկ մյուս դեպքում՝ հասանելիք դրամական միջոցներից զրկելու տեսքով: Այդ դեպքում, ինչպես վերաբերվել այն սկզբունքին, որը գալիս է դեռևս հռոմեական իրավունքից. <non bis in idem>՝ ոչ ոք չի կարող երկու անգամ նույն տեսակի իրավական պատասխանատվության ենթարկվել նույն իրավախախտման համար, հարցնում են նրանք։
«Գաղտնիք չէ, որ ՊԵԿ-ը շատ դեպքերում ինքն էլ սահմանված ժամկետներում չի կատարում իր գործառույթները: Այս ֆոնին, ինչպես նաև հարկատուների հետ ՊԵԿ-ի գործընկերության մասին հայտարարությունների ֆոնին, առնվազն, տարակուսանք է հարուցում այն, որ ՊԵԿ աշխատակիցներին, չգիտես ինչու, չեն զրկում աշխատավարձից կամ պարգևավճարներից՝ նրանց կողմից թերացումների դեպքում", - ասվում է ՀԿ-ի հայտարարության մեջ: