Արմինֆո.Կառավարությունն այսօրվա նիստում փոփոխություններ և լրացումներ է կատարել ՀՀ սահմանամերձ բնակավայրերում ընտանիքների բնակարանային մատչելիության ապահովման պետական աջակցության ծրագրի իրականացման կարգում:
Ծրագրի նպատակն է աջակցել ընտանիքների բնակարանային պայմանների բարելավմանը՝ համապատասխան պայմաններ ապահովելով սահմանամերձ բնակավայրերում ընտանիքների (տնային տնտեսությունների) կայուն զարգացման համար։ Առաջարկվող փոփոխությունների և լրացումների հիմնական նպատակն է վերանայել ծրագրի պայմանները, ինչը հնարավորություն կտա այլ բանկերին ևս միանալ ծրագրին և կազմակերպության սեփական ռեսուրսով իրականացնել վարկավորում, ինչպես նաև երկարաձգել ծրագրի գործողության ժամկետը՝ մինչև 2025 թ. դեկտեմբերի 31-ը:
Ինչպես հաղորդել է կառավարության մամուլի ծառայությունը, աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Նարեկ Մկրտչյանը տեղեկացրել է, որ այս պահին հաստատվել է 412 շահառուի հայտ: Դրանք, ըստ մարզերի, բաշխված են հետևյալ կերպ. Տավուշի մարզ՝ 239, Սյունիք՝ 54, Արարատ՝ 50, Վայոց ձոր՝ 47, Գեղարքունիքի մարզ՝ 22: «Այս 412 բավարարված հայտերը գտնվում են ամենատարբեր փուլերում: Նաև պոտենցիալ շահառուների թիվն է ավելի շատ, որովհետև ունենք շատ դեպքեր, երբ քաղաքացիները ստացել են շինթույլտվությունը, բայց դեռ բանկ չեն դիմել»,- ասել է Նարեկ Մկրտչյանը՝ հիշեցնելով, որ ծրագրին մասնակցելու համար անհրաժեշտ է ունենալ հող սահմանամերձ բնակավայրում, ամուսնության վկայական և ամուսիններից մեկը պարտադիր պետք է լինի ՀՀ քաղաքացի, ինչպես նաև շինթույլտվություն ու նախագիծ: Նախարարը նշել է նաև, որ ծրագրի շրջանակում մինչ այս պահը տրամադրվել է շուրջ 1,5 մլրդ դրամի վարկ։ Աջակցությունը տրամադրվում է հիփոթեքային վարկի մայր գումարի 16 մլն դրամի և դրա գծով մինչև 13 տոկոս տոկոսադրույքի չափով մարման համար։
Անդրադառնալով որոշմանը՝ վարչապետը մանրամասներ է ներկայացրել ծրագրի լավարկման վերաբերյալ: Նա նշել է, որ 2022 հոկտեմբերից հետո, երբ այս որոշումը կայացվել է, ծրագրի դիմորդները քիչ են եղել: Կառավարության ղեկավարի խոսքով՝ արդեն 412 շահառու ունենալը վատ ցուցանիշ չէ և նշանակում է, որ սահմանամերձ գյուղերում համատարած այդ շինարարություններն իրականացվում են: «Փաստորեն վարկը տալիս է բանկը, բայց և՛ մայր գումարը, և՛ տոկոսը վճարում է կառավարությունը: Գումարը 16 մլն դրամ է: Եթե քաղաքացին ուզում է 16 մլն դրամից ավելի, ինքն էլ իր կողմից կարող է 1 մլն, 2 մլն, 5 մլն դրամ ավելացնել: Այդ 16 մլն դրամի և՛ տոկոսը, և՛ մայր գումարը կվճարի կառավարությունը, բայց ավելի հատվածն արդեն քաղաքացիներն իրենք կսպասարկեն»,-ընդգծել է Նիկոլ Փաշինյանը:
Վարչապետն անդրադարձել է նաև այն հարցին, թե ինչու են բանկերը մերժում վարկի տրամադրումը նույնիսկ այն դեպքում, երբ մայր գումարն ու տոկոսները կառավարությունն է մարում և նշել, որ բանկերի կողմից մերժման հիմքն այն է, որ վատ վարկային պատմություն ունեցող քաղաքացուն տրանշներով տրվող գումարները կարող են ոչ նպատակային օգտագործվել: «Ես համոզված եմ, որ և՛ Կենտրոնական բանկը, և՛ բանկերը, և՛ կառավարությունը, և՛ նախարարությունը, բոլոր այն դեպքերում, երբ իրադրությունը շտկելի է՝ կփորձենք այդ հարցում աջակցել: Բայց մեր իրականության մեջ շատ կարևոր արձանագրում պետք է լինի՝ ընդհանրապես վարկային պատմություններն ապագայի համար շատ կարևոր են, և սա որպես կուլտուրա պետք է ձևավորվի: Այս առումով, իհարկե, ծայրահեղությունից ծայրահեղություն չպետք է ընկնենք, բայց նաև այս կուլտուրան պետք է ներդնենք, որ այո՛, եթե մարդը որոշակի պատմություններ ունի կուտակած, դա չի կարող ազդեցություն չունենալ»,-հավելել է գործադիրի ղեկավարը:
Կառավարության ղեկավարը հիշեցրել է, որ ի սկզբանե ծրագրին մասնակցությունը պահանջում էր անշարժ կամ շարժական գույքի գրավադրում: «Եվ նաև սա էր պատճառը, որ ծրագիրը չէր աշխատում: Հիշում եք նաև, որ Սյունիքի մարզ կատարած այցի ընթացքում, երբ Տեղ գյուղում այս թեմայով խոսակցություն եղավ, ճիշտ է խոսակցության պահին արդեն այդ հարցը մենք լուծել էինք: Բայց չենք կարող ուղղակի ասել՝ ով փող է ուզում, եկեք տանք, որովհետև ծրագիրը նպատակային է, պետք է երաշխիք լինի, որ օգտագործվելու է այն նպատակով, ինչի համար տրվում է»,-ասել է վարչապետը և ընդգծել, որ ծրագրի շրջանակում կառուցված տունը 10 տարի օտարման սահմանափակում ունի:
Նիկոլ Փաշինյանը պարզաբանել է նաև ծրագրի հետ կապված ևս երկու հարակից հարց: Ըստ այդմ՝ ծրագիրը նախատեսված է ամուսնացած զույգերի համար, քանի որ ի սկզբանե քաղաքացիների կողմից այդ խնդիրն է բարձրաձայնվել, որ ամուսնացած զույգերը բախվում են տան հարցը լուծելու խնդրին: Ինչ վերաբերում է երկրորդ հարցին, կառավարության ղեկավարը նշել է, որ ծրագիրը նախատեսված չէ միայն տվյալ գյուղում հաշվառված անձանց համար, կան դեպքեր, երբ այլ բնակավայրերից տեղափոխվում են սահմանամերձ բնակավայերեր: «Նույնիսկ նրանք, ովքեր տներ են կառուցում հետագայում հյուրատան կամ այս կարգի օբյեկտի վերածելու համար, այդտեղ էլ խնդիր չենք տեսնում, ընդհակառակը՝ դա էլ է գյուղի համար լավ, և տնտեսական աշխուժություն կմտցնի»,-նշել է վարչապետը:
Նշել է նաև, որ ԼՂ-ից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցները նույնպես կարող են օգտվել այս ծրագրից: Այդ համատեքստում՝ վարչապետը նշել է, որ 2023 թվականի դրությամբ պետական բյուջեից 34 մլրդ է տրամադրվել ԼՂ-ից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցների կարիքների հասցեագրման նպատակով: Կառավարության ղեկավարն ընդգծել է, որ ԼՂ-ից բռնի տեղահանված անձանց բնակարանային ապահովումը կիրականացվի նույն պայմաններով, ինչ ՀՀ քաղաքացիների համար: Այսինքն՝ ԼՂ-ից բռնի տեղահանված հայրենակիցները, եթե բավարարում են ծրագրի վերոնշյալ պայմաններին, կարող են հենց այս պահին էլ դիմել և մասնակցել ծրագրին:
Տավուշի մարզպետ Հայկ Ղալումյանը ներկայացրել է, որ մարզում այս պահին 239 վարկ է հաստատված, որոնցից մոտ 80 տոկոսը շինարարական աշխատանքները սկսել են: Գեղարքունիքի մարզպետ Կարեն Սարգսյանն իր հերթին ավելացրել է, որ մարզում հաստատված է 22 ծրագիր, սակայն ոչ մի ծրագրով շինարարություն դեռ չի սկսվել: Վայոց ձորի մարզպետ Կոլյա Միքաելյանի ներկայացմամբ, 66 հայտից հաստատվել է 47-ը, որոշ տեղերում աշխատանքները սկսվել են: