Հինգշաբթի, 22 Ապրիլի 2010 18:04

Հայկական բանկերը ճգնաժամի նկատմամբ ունեն բարձր կայունություն, սակայն դա խանգարում է վարկային տոկոսադրույքների իջեցմանը և ֆինանսների ինտեգրացմանը տնտեսության մեջ

ԱրմԻնֆո. Հայկական բանկերը ճգնաժամի նկատմամբ ունեն բարձր կայունություն, սակայն դա խանգարում է վարկային տոկոսադրույքների իջեցմանը և տնտեսության մեջ համակարգի միջնորդական դերի աճին: Այս մասին է նշվում Հայաստանի և Արժույթի միջազգային հիմնադրամի միջև ֆինանսական համաձայնագրի Երրորդ ամփոփագրի մեջ (Stand-By Arrangement):

Կապիտալի և իրացվելիության զգալի կայունությունը, հիմնականում փոխառու միջոցների ցածր ծավալների շնորհիվ, երկրի բանկային համակարգին հնարավորություն է տվել զերծ մնալ մեծ ցնցումներից: Չնայած ոչ արդյունավետ վարկերի էական աճին և դրամի արժերզրկման հետևանքով տեղի ունեցած մեծ կորուստներին, բանկային համակարգի կապիտալի բավականաչափ լինելը 2009 թվականի ավարտին մնացել է բարենպաստ մակարդակի վրա` 28.3%: 2009 թվականի վերջին այս ցուցանիշը 22 բանկերից միայն 3-ի մոտ է արձանագրվել 20%: Իրացվելիության գործակիցը տարվա ընթացքում մնացել է բավականին բարձր մակարդակի վրա: Կառավարությունը նույնպես ֆինանսական համակարգի կայունությունը պահպանելու ուղղությամբ ձեռնարկել է մի շարք քայլեր, այդ թվում ավանդներն ապահովագրելու և արտարժութային ռիսկերը սահմանափակելու ոլորտներում:

Բանկերի ֆինանսական հաշվետվությունները 2009 թվականի սեպտեմբերից սկսած բավականին բարելավվել են: 2009 թվականի առաջին 8 ամիսներին տեղի ունեցած անկման հետևանքով, չաշխատող վարկերի բաժինը, ըստ ՀՀ ԿԲ-ի և ԱՄՀ-ի, 2010 թվականի հունվարին իջել են մինչև 7%: Բանկերի եկամտաբերությունն աճել է, սակայն, բավականին ցածր է: Առաջին անգամ, մարտից հետո, բանկերի շահութաբերությունը դարձել է դրական: Ընդ որում, չնայած ակտիվների (RoA) և կապիտալի (RoE) եկամտաբերությունը 2009 թվականի վերջին համապատասխանաբար կազմել է` 0.75% և 3.4%, այս ցուցանիշները բավականին զիջում են 2008 թվականի ավարտի ցուցանիշներին (համապատասխանաբար` 3.1% և 13.6%):

ԱՄՀ վերլուծաբանների կարծիքով, կապիտալի նշանակալից պահուստը թույլ կտա ամորտիզացնել հնարավոր ռիսկերը և պահպանել ադեկվատ կապիտալիզացիան, անգամ վարկային ուժեղ ցնցումների պայմաններում: Ցանկացած սցենարի դեպքում, բացառությամբ համատեղված ցնցումների, կապիտալի բավականաչափությունը համակարգում ամբողջությամբ վերցրած, կարող է կրճատվել ընդամենը`4 տոկոսային կետից ոչ ավել: ՙՈրոշ բանկեր ցածր կապիտալիզացիայի պատճառով ռիսկերի նկատմամբ խոցելի են թվում: Սակայն այդ ռիսկերն ունեն սահմանափակ և համեմատաբար ոչ բարձր բնույթ, հաշվի առնելով, անհրաժեշտության դեպքում, բանկերին կատարվող ֆինանսական ներարկումները: Կենտրոնական բանկը ուշադրությամբ ուսումնասիրում է նման դեպքերը՚,-նշվում է ամփոփագրում:

Ընդ որում, նշվում է ամփոփագրում, ֆինանսական համակարգը դեռևս պոտենցիալ խոցելի է մնում արտարժութային անուղղակի ռիսկերի նկատմամբ: Սկսած 2009 թվականի մարտից, ավանդների և վարկերի դոլարիզացիան հաստատվել է համապատասխանաբար` 70% և 50% սահմանագծերի վրա: Փոխառուների հեջացում չիրականացրած ռիսկերն այստեղ դեռևս մնում են որպես հիմնական ռիսկեր, մանավանդ, հաշվի առնելով արտարժույթի լողացող փոխարժեքի աճը: ՙՆերկայումս ԿԲ խստացնում է անուղղակի արտարժութային ռիսկերի կարգավորումը, ուժեղացնելով վարկերի ապահովման պահանջները, ինչպես նաև ռիսկերի գնահատումը արտարժութային վարկեր տրամադրելիս՚,-նշվում է ամփոփագրում:

Բարձր կապիտալիզացիան և փոխառու միջոցների ցածր բաժինը ամրության
նշանակալից պաշար են ստեղծում բանկային համակարգի համար, սակայն, դրանք էլ իրենց հերթին, լայն ՙմկրատներ՚ են ստեղծում ավանդների ու վարկերի տոկոսադրույքների միջև, խոչնդոտելով ֆինանսական միջնորդության աճը:
Ըստ տարածաշրջանային ստանդարտների, ֆինանսական համակարգի ներթափանցումը Հայաստանի տնտեսություն մնում է բավականին ցածր մակարդակի վրա:
2009 թվականին բանկային վարկերը կազմել են միայն ՀՆԱ ընդամենը 22%-ը, 2008 թվականի` 17%-ի համեմատությամբ: Սակայն այդ աճը հիմնականում պայմանավորված է եղել ՀՆԱ կրճատմամբ:

ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

RUB	4.56	0.06
USD	383.47	0.72
EUR	449.96	2.75
GBP	519.91	2.59
CAD	277.17	1.47
JPY	25.95	0.08
CNY	53.85	0.12
CHF	481.44	2.76

Նորություններ