Երեքշաբթի, 15 Հունիսի 2010 15:55
ACBA-Credit Agricole Bank – գյուղվարկավորման անփոխարինելի առաջատարը
ACBA-Credit Agricole Bank –ի գլխավոր տնօրեն Ստեփան Գիշյանի հարցազրույցը ԱրմԻնֆո գործակալությանը
ACBA-Credit Agricole Bank-ը վարկային պորտֆելի ծավալով ապրիլի 1-ի դրությամբ հանդիսանում է Հայաստանի բանկային համակարգի առաջատարը: Վարկային պորտֆելում առյուծի բաժինը կազմում են կազմում գյուղատնտեսական վարկերը, և այդ պորտֆելով բանկն առաջին տարին չէ, որ բանկային համակարգում պահպանում է իր դիրքերը: Կարելի՞ է արդյոք իմանալ, ինչպե՞ս է բանկը կարգավորում այդ ոլորտի ռիսկերը, հաշվի առնելով, որ գյուղատնտեսության ոլորտը ամենառիսկայիններից մեկն է Հայաստանում, այդ թվում նաև վարկառուների ցածր եկամուտների և գրավի ապահովության ցածր իրացվելիության պատճառով:
Ինչպես Դուք ճիշտ նկատեցիք, գյուղատնտեսությունը հանդիսանում է տնտեսության ռիսկային հատվածը և առաջին հերթին, կլիմայական փոփոխություններին ենթակա լինելու, ինչպես նաև բերքի ու գյուղատնտեսական ակտիվների ապահովագրության բացակայության պատճառով: Նշված ռիսկերը նվազեցնելու նպատակով մենք կիրառում ենք վարկառուների ընտրության և ֆինանսական վերլուծության, հատուկ պրոցեդուրաներ`կոնսերվատիվ նորմատիվների հիման վրա տնտեսական ցուցանիշների հաշվարկ, գերապատվություն մարման ալտերնատիվ աղբյուրներ ունեցող բազմապրոֆիլ տնտեսություններին և այլն: Այս բոլոր պրոցեդուրաների կիրառման արդյունքում մեզ հաջողվում է պահպանել անհրաժեշտ սահմանագիծը, ապահովելով վարկային պրտֆելի «երկաթյա» աճ, որն ընթացիկ տարվա առաջին եռամսյակի ավարտին կազմեց մոտ 32 մլրդ.դրամ, կամ վարկային պորտֆելի 32.4%-ը: Գյուղվարկավորման պորտֆելով մեր բանկը զբաղեցնում է շուկայի մոտ 70%-ը:
Ձեր կարծիքով, ինչո՞ւմ է կայանում Հայաստանի գյուղատնտեսության ոլորտի վարկավորման առանձնահատկությունը, և ո՞րն է բանկի կողմից առաջարկվող գյուղվարկերի յուրահատկությունը:
Բանը նրանում է, որ գյուղատնտեսության վարկավորումը Հայաստանում կապված է մի շարք ռիսկերի ու խոչընդոտների հետ: Բացի այդ, կուզենայի ուշադրություն դարձնել այս ոլորտում իրացվելի գրավների բացակայության, ինչպես նաև ֆերմերական տնտեսությունների փոքր չափերի վրա: Ինչպես գիտեք, գյուղատնտեսության ոլորտում ցածր է նաև արտադրության եկամտաբերությունը և հսկայական են սեզոնային գործոների հետ կապված ռիսկերը: Այս ամենի հետևանքով տրամադրվող վարկերի չափերը ձևավորվում են ոչ այնքան բարձր մակարդակի վրա: Սակայն մեր բանկը, հաշվի առնելով այս գործոնները, աշխատում է իր հաճախորդներին առաջարկել այնպիսի վարկային պրոդուկտներ, որոնք առավելագույն կերպով հարմարավետ կարող են լինել յուրաքանչյուր կոնկրետ տնտեսության համար: Մենք վարկի համար սահմանում ենք հաճախորդին հարման ժամկետներ ու մարման ժամանակացույց:
Այսօր ինչ՞ պայմաններով է բանկը վարկեր տրամադրում, այդ թվում նաև ՓԲՁ և գյուղատնտեսության ոլորտներւմ:
Բանկի վարկավորման պայմանները, հիմնականում, բազմազան են: Փոքր և միջին բիզնեսի (ՓՄՁ) ներկայացուցիչներին մենք վարկեր ենք տրամադրւմ մինչև 3 տարի ժամկետով, իսկ գյուղատնտեսության սուբյեկտներին` մինչև 7 տարի ժամկետով: Ինչպես տեսնում եք, մենք հաճախորդներին առաջարկում ենք լայն հնարավորություններ` կարճաժամկետ, միջնաժամկտ և երկարաժամկետ գյուղատնտեսական վարկեր: Վարկերի տարեկան տոկոսադրույքները մեր բանկում տատանվում են 12-24% սահմաններում, կախված վարկառուի վարկային պատմությունից և վարկի նպատակներից: Հաշվի առնելով հնարավոր բոլոր ռիսկերը, մենք իրականացնում ենք բավական ճկուն գրավային քաղաքականւթյուն, իսկ որպես գրավի առարկա կարող են հանդես գալ գյուղատնտեսական հանդավայրերը, շինությունները, անասունները, ինչպես նաև անձնական երաշխիքները:
Ինչպիսի՞ն է բանկի ժամկետանց վարկերի պորտֆելը մայիսի 1-ի դրությամբ, այդ թվում նաև գյուղվարկավորման գծով:
2010 թվականի մայիսի 1-ի դրությամբ բանկի վարկային պորտֆելում ժամկետանց վարկերի բաժինը կազմել է ընդամենը 1.5%, և դա համաշխարհային բանկային պրակտիկայում համարվում է լավ ցուցանիշ:
ACBA-Credit Agricole Bank-ի ուշադրության կենտրոնում է նաև արդյունաբերական հատվածը: Ձեր կարծիքով, ինչպիսի՞ն է այդ ոլորտի վարկավորման պոտենցիալը:
Արդյունաբերության վարկավորման պոտենցիալը որոշվում է նրանով, թե ինչպիսի դեր է այդ հատվածը խաղում (ելնելով մի շարք օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ պատճառներից) երկրի տնտեսության մեջ: Արդյունաբերության վարկավորման ժամանակ մենք հաշվի ենք առնում մի շարք յուրահատուկ գործոններ` արտադրության հեռանկարայնություն ու մրցուանկությունը, հաճախորդի շուկայական դիրքը, արտահանումային պոտենցիալը, ազգային ու միջազգային ստանդարտներին համապատասխանությունը: Մեր բանկի ընդհանուր վարկային պորտֆելում արդյունաբերությանը տրամադրված վարկերի բաժինը փոքր չէ և կազմում է 8.4%, իսկ արդյունաբերության վարկավորման բացարձակ ցուցանիշով, որն անցնում է 8 մլրդ.դրամից, մենք գտնվում ենք երկրի առաջատար բանկերի շարքում:
ACBA-Credit Agricole Bank-ը տեղական միջոցներից բացի, միշտ էլ օգտվել է միջազգային կազմակերպությունների վարկային միջոցներից, այդ թվում նաև Credit Agricole S.A. միջոցներից: Բանկն ի՞նչ աղբյուրներից է ստանում վարկավորման համար նախատեսված միջոցները, այդ թվում նաև գյուղվարկավորման համար, և ներկայումս տեղի՞ են ունենում բանակցություններ միջազգային այլ կազմակերպություններից նոր ռեսուրսներ ներգրավելու ուղղությամբ:
Մենք միշտ էլ աչքի ենք ընկել միջազգային ծրագրերին մեր ակտիվ մասնակցությամբ, ինչը մեզ ոչ մի ձևով չի խանգարում նաև տեղական շուկայից լուրջ ռեսուրսներ ներգրավելու հարցում: Մենք մասնակցում ենք այնպիսի միջազգային կառույցների ծրագրերին, ինչպիսիք են` Համաշխարհային բանկը, Վերակառուցման և Զարգացման եվրոպական բանկը, Գերմանական KfW բանկը, IFAD և այլն: Մենք ներգրավված միջոցներ ունենք և մեր մաժորիտար բաժնետիրոջից` Credit Agricole S.A.-ից, որոնք օգտագործում ենք նաև գյուղվարկավորման նպատակներով: Հետաքրքրական է, որ ճգնաժամային պայմաններում Credit Agricole S.A. բանկային խմբի հետ մեր համագործակցությունն ավելի ամրապնդվեց, քանի որ մեր միջև կա փոխադարձ վստահություն և փոխհամագործակցություն:
ACBA-Credit Agricole Bank-ը ստեղծվել է Եվրոպական համագործակցության TACIS ծրագրի տեխնիկական աջակցությամբ, եվրոպական բանկերի մոդելների, մասնավորապես, Credit Agricole միջազգային բանկային խմբի մոդելի հիման վրա: Մեր պրակտիկայւմ մենք լայնորեն ենք օգտագործում համաշխարհային առաջադեմ փորձը և առաջին հերթին`մեր ռազմավարական ներդրողի ավելի քան մեկդարյա փորձը: Դրանք են ներքին պրոցեդուրաների մշակումը, ռիսկերի ու ինֆորմացիոն հոսքերի կառավարումը, ներքին հսկողության մեթոդները և այլն:
ACBA-Credit Agricole Bank-ը շուկայում հանդիսանում է կրթության վարկավորում իրականացնող ամենաակտիվ բանկերից մեկը: Ինչո՞վ է պայմանավորված այդ ակտիվությունը և կպահպանվի՞ այն 2010 թվականին:
Ճիշտ նշեցիք, ACBA-Credit Agricole Bank-ն առաջինն էր, որն սկսեց կրթության ոլորտի վարկավորումը, քանի որ մեծ նշանակություն ենք տալիս այդ ուղղությանը: Մենք գտնում նք, որ կրթությանն ուղղված վարկերը երիտասարդ սերնդին օգնում են ոչ միայն բարձրագույն կրթություն ստանալու հարցում, այլ նաև բանկերի հետ աշխատելու փորձի ձեռքբերման, ինչպես նաև բնակչության ֆինանսական գրագիտության տարածման հարցերում:
Հայտնի է, որ ACBA-Credit Agricole Bank-ն առաջինն էր Հայաստանում, ում հաջողվեց համագործակցություն հաստատել American Express համակարգի հետ: Ինչպիսի՞ն են AmEx քարտերի թողարկման պլանները: Եվ ընդհանրապես, հաշվի առնելով, որ ներկայումս բանկը պլաստիկ քարտերի շուկայի առաջատարներից է, ինչպիսի՞ն են 2010 թվականի պլանները, կլինե՞ն արդյոք նոր քարտային նախագծեր: Շրջաններում մասնաճյուղերի լայն ցանց ունենալը բանկին հնարավորություն տալի՞ս է կիրառել պլաստիկ քարտերը շրջաններում:
Պլաստիկ քարտերի ոլորտին մենք միշտ էլ մեծ նշանակություն ենք տվել: Մենք պարբերաբար մշակել ենք նոր քարտային ծրագրեր և մեր հաջորդ քայլը կլինի American Express քարտերի թողարկումը: 2009 թվականի օգոստոսին Հայաստանում այդ քարտերի թողարկման և սպասարկման բացառիկ պայմանագիր կնքեցինք American Express միջազգային ընկերության հետ: Արդեն այս տարվա մարտից մեր բանկոմատներն սկսել են ընդունել նաև AmEx քարտեր: Իսկ AmEx քարտերի վաճառքը մտադիր ենք սկսել 2010 թվականի վերջին: Բազմաթիվ հյուրանոցներ, տուրիստական գործակալություններ, ռեստորաններ ու խանութներ են ընդունում American Express պլաստիկ քարտերը: Ինչպես Դուք հիշեցիք, մենք երկրի բոլոր շրջաններում ունենք մասնաճյուղերի լայն ցանց: Բանկն արդեն երկար տարիներ է, ինչ մեծ տեղ է հատկացնում բանկային ժամանակակից ծառայությունների, մասնավորապես, պլաստիկ քարտերի, օգտագործմանը շրջանների բնակչությանը ներգրավելուն: Այդ քաղաքականության շրջանակներում ստեղծվեց Հայաստանում բանկոմատների ամենամեծ ցանցը (բանկոմատների մոտ 50% տեղադրված են շրջաններում): Շրջաներում իրականացվող նախագծերն իրենց մեջ ներառում են ինչպես տեղական կազմակերպությունների հետ ամագործակցություն`աշխատավարձային սխեմաների շրջանակներում, այնպես էլ գյուղատնտեսական փոքր և միջին ձեռնարկատերերի վարկավորում:
Ցուցանիշների ինչպիսի՞ աճ է մտադիր ապահովել բանկը 2010 թվականին:
Մեր կարծիքով, 2010 թվականը երկրի տնտեսության համար այնքան էլ սովորական չի լինի: Այդ առումով, երևի թե, ամենակարևորը` կարողանալ պահպանել ու ամրապնդել առաջատարի դիրքերը Հայաստանի բանկային համակարգում: Մենք մտադիր ենք ընդլայնել մեր մասնաճյուղերի ցանցը Հայաստանում, իրականացնել մասնաճյուղերի տեխնիկական կահավորում, ներդնել նոր բանկային տեխնոլոգիաներ ու պրոդուկտներ: Դրանից բացի, մենք կշարունակենք ակտիվ վարկային քաղաքականությունը, ընդգրկելով տնտեսության իրական հատվածի բոլոր ոլորտները:
Լիլիթ Ասլանյանը
ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Փորձագետ․ Հայաստանում էլեկտրաէներգիայի սակագների զսպումը կրում է խիստ ժամանակավոր բնույթ
Քաղաքագետ․ ԵԱՏՄ-ից Հայաստանի դուրս գալը կհանգեցնի նրա կախվածության ադրբեջանական և թուրքական շուկաներից
Շաքարի ներմուծումը Հայաստան 2025թ. առաջին կիսամյակում կրճատվել է 66%-ով
ATI.SU․ Հայաստանում միջազգային բեռնափոխադրումների պահանջարկը 30%- ով աճել է
ՔՊ-ը Կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամի պաշտոնի համար առաջադրել է Արմեն Քթոյանի թեկնածությունը
Հայաստանն ու Ֆրանսիան դիտարկում են տեխնոլոգիական ոլորտում համագործակցության ընդլայնման հեռանկարները