Երեքշաբթի, 26 Հուլիսի 2011 16:59
ԵԶԲ-ն Հայաստանի մասին. աճի դանդաղում բարձր ինֆլյացիայի և արտաքին պարտքի լույսի ներքո
Արմինֆո. Եվրասիական Զարգացման Բանկը պատրաստել է ԱՊՀ երկրների Մակրոմոնիտոր, որտեղ գնահատել ու կանխատեսել է այդ երկրների մակրոտնտեսական զարգացումները:
Ըստ մոնիտորի, ԱՊՀ երկրներում ՀՆԱ աճը 2011 թվականին կարող է կազմել 4.5%, իսկ 2012 թվականին` 4.53%: Առաջատար դերքեր է գրավում Կենտրոնական Ասիայի տնտեսությունը` Թուրքմենիստանը` 9.3%, Ուզբեկստանը` 7.8%, Տաջիկստանը` 6.1%, Ղրղզստանը` 5.7%: Ռուսաստանի և Ուկրաինայի տնտեսությունները կաճեն 4.5%-ով, Հայաստանինը` 4.3%, Մոլդովան` 4.1%, Ադրբեջանը` 3.9%-ով:
Ըստ հաշվետվության, տնտեսական ակտիվության ինդիկատորը Հայաստանում 2011 թվականի մարտին, 2010 թվականի մարտի համեմատ կազմել է 0.3%: Արդյունաբրության արտադրության աճը կազմել է 5.9%, այդ թվում`լեռնարդյունաբերության ոլորտում` 2.3%, վերամշակման ոլորտում` 3.8%: Աճ է նկատվում նաև առևտրի ոլորտում` 5%: Իսկ տնտեսության մյուս հիմնական ոլորտներում դիտվել է անկում: Ծառայությունների ոլորտի անկումը, որը զբաղեցնում է ՀՆԱ զգալի մասը, կազմել է 7.3%, իսկ շինարարության ծավալները կրճատվել են 5.2%:
Նախորդ տարի գյուղատնտեսության ոլորտում գրանցված աննախադեպ` 13.5% անկումը շարունակվել է նաև այս տարի: Այսպես, առաջին եռամսյակում գրանցվել է գյուղարտադրանքների ծավալների 2% անկում, ինչը հիմնականում պայմանավորված է անասնապահության ծավալների անկումով:
Ինչպես և նախկինում, աճի շարժիչ ուժ հանդիսացել սպառումը: Այսպես, ապրանքների ներմուծումն աճել է 6.8%, որտեղ ամենամեծ բաժինը զբաղեցրել են հանքային արտադրանքները, ինչպես նաև մեքենաները, սարքավորումները և մեխանիզմները` 12.9%:
Նախորդ տարվա առաջին կիսամյակի համեմատ պետբյուջեի եկամուտներն աճել են 9%, որոնց 94.9%-ը ձևավորվել է հարկային մուտքերի, պետական տուրքերի և պարտադիր սոցիալական վճարների, 5%-ը` այլ եկամուտների և 1%-ը ձևավորվել է պաշտոնական դրամաշնորհների հաշվին: Այդ նույն ժամանակահատվածում ծախսերն աճել են 6.6%, ինչը պայմանավորված է եղել սոցիալական նխաստներին ու կենսաթոշակներին ուղղվող ծախսերի աճով: Այսպիսով, բյուջեի դեֆիցիտը ձևավորվել է 2.4 մլրդ.դրամ մակարդակի վրա:
Փոխառույթունների մեծացման հետևանքով Հայաստանի արտաքին պարտքը 2010 թվականին աճել է 32.2%: Կառավարության պարտքը հասել է 2.7 մլրդ.դոլարի, Կենտրոնական բանկինը` 699 մլն.դոլարի: Չնայած արտաքին պարտքի ու ՀՆԱ հարաբերակցության բարձր ցուցանիշներին, որը 2010 թվականին կազմել է մոտ 67%, Հայաստանը շարունակում է վարկային փոխառությունների ստացումը, ինչպես նաև նոր վարկերի որոնումը, ինչը կբերի արտաքին պարտքի հետագա աճին և արտաքին միջոցներից տնտեսության կախվածության:
2011 թվականի առաջին եռամսյակի արդյունքներով, տարեկան ինֆլյացիան Հայաստանում ամնաբարձրներից մեկն է եղել ԱՊՀ երկրների շրջանում` 11.5%: ների աճի վրա ամենամեծ ազդեցությունը թողեց պարենային ապրանքների 17.1% թանկացումը: Ուժգնացող ինֆլյացիոն ճնշումների արդյունքում ՀՀ կենտրոնական բանկը 2011 թվականին բարձրացրել է վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը` 1.25%-ով: Սպասվում է, որ պարենային ապրանքների բարձր գները և պետական ծախսերի աճը կշարունակեն ինֆլյացիոն ճնշումները նաև ընթացիկ տարում, հետևաբար, դրամավարկային քաղաքականության խստացումը կարևոր դեր կխաղա ներքին գգների կայունությունը պահպանելու համար:
Հայաստանի տնտեսական ակտիվության ցուցանիշն ընթացիկ տարվա ապրիլին տարվա կտրվածքով աճել է 7.7%: Այսպես, ապրիլին գրանցվել է արդյունաբերական արտադրության ծավալների 11% աճ: Զարգացման միջազգային կառույցները 2011 թվականի համար կանխատեսել են Հայաստանի ՀՆԱ 3.5-4.6% աճ: Համաձայն նրանց ակնկալիքների, այդ աճը հիմնականւմ պայմանավորված կլինի Ռուսաստանից դրամական հոսքերի վերականգնումով, լայնամասշտաբ պետական ֆինանսավորումով և պղնձի բարձր գներով: Ռեֆորմների արագացումը, որոնք ուղղված կլինեն գործարար-մթնոլորտի, հարկային ոլորտի, ինչպես նաև տեղական արժույթի և կապիտալի շուկաների զարգացմանն ու արտահանումների աճին, կնպաստեն տնտեսության հետագա աճին, ասվում է հաշվետվության` Հայաստանին վերաբերվող մասում:
Միևնույն ժամանակ, մոնիտորինգը ցույց է տվել, որ ԱՊՀ կայուն տնտեսական զարգացման համար ներկայումս կան որոշակի էական ռիսկեր: Առաջինը, համաշխարհային տնտեսության դանդաղումը, մասնավորապես Չինաստանում, ինչը կբերի հումքի պահանջարկի կրճատման, որն ԱՊՀ շրջանակներում հանդիսանում էարտահանվող հիմնական ապրանքը, ինչպես նաև ընթացիկ հաշիվների վատացման: Երկրորդ, տարածաշրջանի երկրների տնտեսությունների վերականգնումը, ինչը դեռ չի անհետացրել բյուջեի դեֆիցիտն ու պարտքերի կուտակումը: Երրորդ, պարենային ապրանքների գների աճը և դրամական հավելյալ իրացման շարունակվող ծանրացումը, ինչն ինֆլյացիան դարձնում է տարածաշրջանի գլխավոր պրոբլեմը:
Փորձագետ․ Հայաստանում էլեկտրաէներգիայի սակագների զսպումը կրում է խիստ ժամանակավոր բնույթ
Քաղաքագետ․ ԵԱՏՄ-ից Հայաստանի դուրս գալը կհանգեցնի նրա կախվածության ադրբեջանական և թուրքական շուկաներից
Արթուր Ավետիսյան․ Ապագա ԱԷԿ-ի մոդելի ընտրության շուրջ բոլոր մտորումները խոսակցություններից այն կողմ չեն գնա, քանի դեռ չկա ռազմավարական զարգացման տեսլական
ATI.SU․ Հայաստանում միջազգային բեռնափոխադրումների պահանջարկը 30%- ով աճել է
ՔՊ-ը Կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամի պաշտոնի համար առաջադրել է Արմեն Քթոյանի թեկնածությունը
Հայաստանն ու Ֆրանսիան դիտարկում են տեխնոլոգիական ոլորտում համագործակցության ընդլայնման հեռանկարները