Երեքշաբթի, 3 Ապրիլի 2012 18:02

Ցանկացած քարտ պետք է աշխատի ու բերի եկամուտ


ԱրմԻնֆո. Armenian Card (ArCa) Ազգային վճարային համակարգի տնօրեն Իշխան Մխիթարյանի հարցազրույցը ԱրմԻնֆո գործակալությունը

Պլաստիկ քարտերը լայն կիրառում են ստացել բազմաթիվ, հատկապես զարգացած երկրներում: Այնտեղ դրանց սովորել են վաղուց, դրանք հեշտ հասկանալի են օգտագործողին, անվտանգ են ու անգամ օգնում են տնտեսել միջոցները: Քարտերը շատերի համար դարձել են անփոխարինելի և անգամ առօրյա մի <գործիք>: Սակայն, մեր քաղաքացիների զգալի մասը շփոթության մեջ է ընկնում <սև եզրագծով> այդ փոքր պլաստիկի կտորից: Իսկ այդ պլաստիկը նրանց համար հաճախ ծառայում է որպես գործիք, որի օգնությամբ ընդամենը կանխիկացնում են աշխատավարձը, և ոչ ավելին: Դա լա՞վ է թե վա՞տ: Քարտային բիզնեսի փորձագետները դա ավելի շուտ համարում են դրական, քան բացասական միտում: ArCa Ազգային վճարային համակարգի տնօրենի համոզմամբ <աշխատավարձային նախագծերը> հասարակ մարդուն գոնե բանկ են <տանում>: Իսկ բանկերը, գտնում է նա, պետք է լավ հաճախորդին ջանասիրաբար պահեն, նրա <աշխատավարձային> քարտը վերածելով բանկային ծառայությունների լայն տեսականու <մուտքի անցաթուղթ>: ԱրմԻնֆո գործակալության հետ հարցազրույցում Ի.Մխիթարյանը պատմում է քարտային բիզնեսի պրոբլեմների, ինչպես նաև ազգային վճարային համակարգի կողմից նոր ծրագրային ապահովման համակարգի ներդրման մասին:

Պրն. Մխիթարյան, այս տարվա ամռանը ArCa պատրաստվում է գործարկել ծրագրային նոր ապահովումը: Ինչո՞վ այն կտարբերվի գործող ծրագրից: Մասնավորապես, ինչպիսի՞ առավելություններ կունենա էլեկտրոնային քարտային վճարների նոր համակարգը, և ինչպիսի՞ հնարավորութոյւններ այն կբացի ազգային համակարգի անդամների համար:

Ձեր հարցին պատասխանեմ հետևյալ կերպ` կետից մինչև կետը կարելի է հասնել ինչպես խորհրդային ավտոմեքենայով, այնպես էլ <600> մակնիշի մերսեդեսով: Երկու դեպքում էլ տվյալ տարածությունը հաղթահարելու խնդիրը բավականաչափ հաջողությամբ կիրականացվի, սակայն, կոմֆորտի, անվտանգության մակարդակը, ինչպես նաև արագությունները զգալիորեն կտարբերվեն միմյանցից: Նույնը կարելի է ասել քարտային վճարների նոր համակագի մասին:

Կցանկանայի նշել, որ ArCa պրոցեսինգային կենտրոնի ներկային համակարգը գործարկվել է 11 տարի առաջ: Այդ ընթացքում տեղի ունեցած տեխնիկական և տեխնոլոգիական առաջընթացի պայմաններում այն, իհարկե, թե տեխնիկապես, և թե բարոյապես հնացել է ու չի համապատասխանում ժամանակակից բիզնեսի պահանջներին: Հետևաբար, դեռ 2 տարի առաջ Armenian Card-ն սկսեց քարտային վճարների նոր համակարգին անցնելու ուղղությամբ գործընթացները:

Ներդրման ո՞ր փուլում է գտնվում նոր ծրագրային ապահովման համակարգը, և ե՞րբ այն կգործարկվի:

Շինարարության մեջ գոյություն ունի <թաքնված աշխատանքներ> հասկացութոյւնը: Դրանք բոլոր այն աշխատանքներն են, որոնք իրենց յուրահատկության պատճառով տեսանելի չեն, սակայն դրանց որակից է հաճախ կախված նորակառույցի հետագա ճակատագիրը: Դրանց թվում կարելի է դասել, օրինակ, հողային աշխատանքները, հիմքի նախապատրաստման և ամրապնդման աշխատանքները և այլն: Հատկապես նման <թաքնված աշխատանքներն> են, որ ներկայումս կատարվում են մեր մասնագետների կողմից: Իրականում, նոր համակարգի ներդրման ուղղությամբ մեծ աշխատանք է կատարվել` ընտրվել են ծրագրային ապահովման մատակարարները, համաձայնեցվել են համակարգի նկատմամբ ֆունկցիոնալ պահանջերը, որոնց հիման վրա կատարվում է ծրագրի <քաստոմիզացիան>: Նոր համակարգի համար տեղադրվել են նոր սերվերներ, խորությամբ արդիականացվել է անխափան էլեկտրամատակարարման համակարգը և սերվերային սենյակների մթնոլորտը: Մեր պրոցեսինգի կողմից սպասարկվող միջազգային վճարային համակարգերի կողմից իրականացվում են ծրագրային ապահովման նոր համակարգի սերթիֆիկացման հետ կապված աշխատանքներ: Դրանք են, մասնավորապես, MasterCard-ը, VISA-ն, American Expressը, ինչպ ես նաև Diners Club-ը: Կատարվում են բանկոմատների և POS-թերմինալների թեստային միացումները պրոցեսինգային նոր կենտրոնի ծրագրային ապահովման համակարգին: Ներկայումս ընթանում են բանկային ավտոմատացված համակարգերի ծրագրային ապահովման մշակողների հետ աշխատանքները, քանի որ մեր պրոցեսինգային կենտրոնում տեղադրված համակարգը կհամագործակցի նաև ներբանկային համակարգերի հետ:

Կուզենային նշել, որ գործնականում մենք աշխատում ենք Հայաստանի բոլոր բանկերի հետ, որոնք ունեն քարտային ծրագրեր (բացի ProCredit Bank-ից): Դրանցից 17-ն ամբողջովին պրոցեսինգավորվում է մեր կենտրոնում: Գործնականում Հայաստանի բոլոր բանկերը այս կամ այն առումով հանդիսանում են ArCa ազգային վճարային համակարգի անդամ: Միայն երկու բանկ` ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը և Առէկսիմբանկ-Գազպրոմբանկի Խումբը, աշխատում են իրենց սեփական պրոցեսինգային պլատֆորմի վրա:

Ինչ վերաբերվում է նոր համակարգին, ապա նոր պլատֆորմին նախատեսում ենք անցնել այս տարվա ամռան ավարտին:

Այնուամենայնիվ, արդեն երկու բանկ` Յունիբանկը և Հայբիզնեսբանկը, հայտարարել են սեփական պրոցեսինգային կենտրոնների գործարկման մասին: Դա, հավանաբար, արդեն դառնում է տենդենց: Ինչո՞վ է այն վնասակար ArCa-ի համար:

Յունիբանկը տեղադրել է պրոցեսինգային կենտրոն, բայց ներկա պահին նրա գործարքները շարունակում են իրականացվել մեր պրոցեսինգային կենտրոնով: Իսկ Հայբիզնեսբանկը միայն հայտարարեց սեփական պրոցեսինգային կենտրոնի ներդրման աշխատանքների մեկնարկի մասին: Այն երևույթը, որ որոշ բանկեր որոշել են զարգացնել իրենց սեփական պրոցեսինգային կենտրոնները, ես հակված չեմ դիտարկել որպես տենդենց: Չեմ ցանկանում մեկնաբանել այդ որոշումների արդյունավետությունն ու տնտեսական նպատակահարմարությունը, քանի որ համապատասխան հաշվարկները և կանխատեսումները բանկերն իրենք, հավանաբար, արդեն արել են: Միայն կասեմ, որ պրոցեսինգային բիզնեսը մասշտաբի վառ արտահայտված գործունեության տեսակ է: Ընդ որում, այստեղ կարևոր դեր են խաղում ոչ այնքան քարտերի, բանկոմատների կամ թերմինալների քանակը, որքան գործառնությունների քանակը: Կարևոր նշանակություն ունի կառուցվածքը, արդեն սեփական պրոցեսինգին միացված համակարգի ընդլայնումը, ինչպես նաև այլ ասպեկտներ, որոնց վրա այժմ կարիք չկա կանգ առնել:

Ինչ վերաբերվում է հետևանքներին, ապա կուզենայի նշել, որ պրոցեսինգային կենտրոն հանդիսանալուց բացի ArCa-ն նաև ազգային վճարային համակարգ է, որի հիման վրա ներդրվել է բազմաթիվ քարտային պրոդուկտներ: Սա լուրջ ձեռքբերում է, ինչը գոյություն ունի ոչ բոլոր երկրներում: Մենք կաշխատենք բանկերի և սպառողների համար նոր պրոդուկտների ստեղծման ուղղությամբ, հատկապես ազգային ArCa վճարային համակարգի բազայի վրա:

Կուզենայի վերադառնալ ծրագրային նոր ապահովման առավելության վերաբերյալ հարցին: Հատկապես ի՞նչ կարող եք առաջարկել բանկերին նոր ծրագրային ապահովման ներդրումից հետո:

Շատ բան: Առաջին հերթին բանկերի հետ համագործակցության նոր մակարդակ, տվյալների բազայի ավելի արդյունավետ կառավարում, համակարգի կիրառման նոր, ավելի լայն հնարավորություններ, այդ թվում նաև վիրտուալ միջավայրում, ընդլայնված ֆունկցիոնալ: Նոր ծրագրային ապահովման գործարկումից հետո քարտատերերը կնկատեն ծառայության տարբերությունը: Նոր համակարգի հիմնական առավելությունը կայանումէ նրանում, յուրաքանչյուր բանկ, համակարգի շրջանակներում կլինի ազատ, մասնավորապես, իր <քարտային> գաղափարների հարցում:

Այսինքն, չի՞ լինելու միասնական սահմանափակող ինտերֆեյսը, և նոր բազան բանկերին հնարավորություն կտա քարտապանների համար մշակել իրենց նոր, յուրահատուկ առաջարկնե՞րը:

Իհարկե: Բայց, նախագծերի յուրահատկությունն այնքան էլ կախված չէ ծրագրային ապահովումից: Իսկ եթե ավելի ճիշտ, ապա յուրահատուկը պետք է լինեն գաղափարները, իսկ ծրագրային ապահովումը պետք է լինի բավականաչափ ճկուն, որպեսզի կյանքի կոչի այդ յուրահատուկ գաղափարները: Նոր պլատֆորմն այդ առումով կլինի բավականաչափ ճկուն:

Եվ Ձեր կարծիքով, որքանո՞վ են յուրահատուկ մեր բանկերը, ինչպե՞ս եք գնահատում նրանց ինովացիոն լուծումները քարտային բիզնեսում:

Այն բանկերը, որոնք ակտիվորեն ներգրաված են քարտային բիզնեսում, բավականաչափ կրեատիվ են, իսկ ինովացիոն առումով` օպերատիվ: Իսկ այս հատվածում ավելի քիչ ակտիվ բանկերը, բնական է, որ այնքան էլ յուրահատուկ չեն:

Պատմեք ինտերնետ-վճարների նոր տեխնոլոգիայի մասին: Ինչպե՞ս են գործերն այդ հատվածում:

Կա ինտերնետ-վճարների 3-D Secure տեխնոլոգիա, որը վիրտուալ վճարների անվտանգության նպատակով մշակվել է միջազգային վճարային համակարգերի կողմից: Այդ տեխնոլոգիայի էությունը կայանում է նրանում, որ այն նախատեսում է թողարկող բանկի մասնակցությունը գնումների գործընթացին: 3-D Secure համակարգով գնումների դիմաց վճարելիս պարտադիր կերպով տեղի է ունենում քարտատիրոջ նույնականացում: Այսինքն, վաճառողը հաճախորդից հարցնում է քարտի ռեկվիզիտները, որից հետո այդ տեղեկությունը և վճարման գումարը փոխանցում է համապատասխան վճարային համակարգին: Վերջինս էլ իր հերթին տեղեկությունը փոխանցում է քարտը թողարկող-բանկին, որն էլ, ի պատասխան, լրացուիչ տեղեկություն է տրամադրում լրացուցիչ ստուգման եղանակի վերաբերյալ, ընդ որում` թողարկող-բանկի պաշտպանված կայքի հասցեի տեսքով: Ինտերնետ-խանութի ծրագրային ապահովումը web-браузер-ի առանձին պատուհանում հաճախորդի համար բացում է այդ կայքը: Գնորդի նույնականացման համար պահանջվում է մուտքի ծածկագիր, որը գիտե միայն քարտատերը: Ընդ որում, թողարկող բանկի և հաճախոդի միջև հաստատվում է անվտանգ կապուղի, որը հասանելի չէ ոչ վաճառողին, և ոչ էլ Ինտերնետում գտնվող ինչ-որ մեկի: Թողարկող բանկն ստուգում է քարտատիրոջը և ստանում տրանսակցիայի համաձայնությունը: Եվ միայն դրանի հետո տրանսակցիան դառնում է լիազորված, իսկ այդ մասին տեղեկութոյւնն ուղարկվում է վաճառողի կայքին: Այսպիսով, քարտի մեկ համարը դեռ բավարար չէ վճարումներ իրականացնելու համար:

Ներկայիդ պլատֆորմի վրա գործող ֆունկցիոնալը նոր համակարգ տեղափոխելուց հետո կսկսենք ֆունկցիոնալի և մոդուլի ներդրման աշխատանքները, որոնք կապահովեն վերոնշյալ տեխնոլոգիաների աջակցությունը:

Ինչ վերաբերվում է Հայստանի ինտերնետ շուկայում տիրող իրավիճակին, ապա այդ հատվածն ամիս առ ամսի աճում է: Միայն 2011 թվականի դեկտեմբերին ինտերնետով իրականացվել է 1.192 մլրդ.դրամ ծավալով մոտ 61 հազ.տրանսակցիա, որից 550 մլն.դրամի 7 հազ.տրանսակցիաները կազմել են քարտից քարտ փոխանցումները: Բանկոմատների միջոցով վճարումների համակարգը մենք ներդրեցինք անցյալ տարվա օգոստոսին, և արդեն տրանսակցաների ամսական միջին ծավալը չի իջնում 400 մլն.դրամից: Հաշվի առնելով ընթացիկ դինամիկան, 2012 թվականի ավարտին ինտերնետ-վճարումների ծավալները Հայստանում կարող է կրկնապատկվել:

Դուք ասացիք, որ քարտային բիզնեսի որակը բնութագրվում է այնպիսի ցուցանիշով, ինչպիսին քարտերով իրականացված գործարքների քանակն է, կամ տրանսակցիայի միջին ծավալը: Եթե հենվենք այդ ցուցանիշների վերլուծության վրա, ապա ինչպիսի՞ եզրակացությունների կարելի է հանգել:

Կրկին անգամ ասեմ, որ բանկից բանկ` այդ ցուցանիշները զգալիորեն տարբերվում են: Կան բանկեր, որոնց մոտ քարտերի քանակն ավելի մեծ է, իսկ տրանսակցիաների ծավալները շատ փոքր, կամ` հակառակը: Կան բանկեր, որոնց մոտ այս ցուցանիշները համամասնական են: Օրինակ, կան բանկեր, որոնք ունեն քարատերի համեմատաբար համեստ քանակ (մոտ 28 հազար), իսկ այն բանկերի համեմատ, որոնց քարտերի քանակը մտենում է 100 հազարին, ապահովում են ավելի քան կրկնակի ծավալներ: Հետևաբար կարևոր չէ, թե որքան քարտ ունես, կարևոր չէ նաև, թե քանի բանկոմատ կամ POS-թերմինալ ես տեղադրել, կարևորն այն է, որ այդ ամենն աշխատի: Իսկ որոշ բանկերի անհրաժեշտ է իրենց ներկայությունն ունենալ նաև այս հատվածում, նրանց համար շատ կարևոր է, որպեսզի իրենց հաճախորդներն ունենան իրենց լոգոտիպով քարտեր:

Որքա՞ն է ոչ ակտիվ քարտերի քանակը թողարկված քարտերի ընդհանուր ծավալներում:

Նախ սահմանենք, թե ինչ է ակտիվ և ինչ է ոչ ակտիվ քարտը: Մեր համակարգի կողմից սահմանված հասկացությունների շրջանակներում ակտիվ է համարվում այն քարտը, որով կարելի է կատարել գործարքներ: 2011 թվականին դրանց քանակը հասավ 764568-ի, 2010 թվականի համեմատ աճելով 33.9%: Մարտի 1-ի դրությամբ համակարգում արդեն կար 798348 ակտիվ քարտ: 2011 թվականին թողարակված քարտերի քանակը կազմել է 315163: Մենք ունենք նաև քարտի մեկ այլ սահմանում` որով իրականացվել են տրանսակցիաներ: Նախորդ տարի նման քարտերի բաժինը ակտիվ քարտերի ընդհանուր ծավալներում կազմել է մոտ 66%, մեկ տարոմ աճելով 24.7%:

Ի դեպ, կիսվեմ նաև վիճակագրոթյամբ, այն մասին, թե որքանով են ակտիվ ArCa քարտերը: Նրանք ամենաակտիվ քարտերն են շուկայում գործող քարտերի շրջանում: Թողարկված ArCa քարտերի մեջ ավելի քան 72% են կազմում իրական աշխատող քարտերը: Այս ցուցանիշը միջազգային քարտերի մոտ տատանվում է 60-62%-ի սահմաններում:

Ըստ մեր տեղեկութոյւնների, թողարկված տեղական քարտերի կազմում 80% են կազմում <աշխատավարձային> և <կենսաթոշակային> քարտերը: Նրանց միջոցով մենք դեռևս կանխիկացնում ենք մեր աշխատավարձերը, և ոչ ավելին: POS-թերմինալները շատ քաղաքացիների համար դեռ խորթ հասկացություն են: Ինչո՞ւ է դա տեղի ունենում, արդյո՞ք դա բացթողում է բանկերի կողմից:

Մի փոքր պատմական ակնարկ: <Աշխատավարձային քարտ> հասկացությունը հայտնվել է 90-ականների, Ռուսաստանում: Ինչու հայտնվեցին այդ քարտերը: Այդ ժամանակ քչերն էին շփվում բանկերի հետ, և քչերն ունեին բանկային հաշիվներ, իսկ քարտերը դարձան այն գործիքը, որի օգնությամբ հասարակ քաղաքացիներն ունեցան բանկային հաշիվներ: Վատ է, որ բազմաթիվ քաղաքացիներ, այնուամենայնիվ, աշխատավարձի կանխիկացումից հեռու չեն գնում: Իսկ սովորական աշխատավարձային քարտն այդպես էլ շատերի կողմից մնաց որպես բանկոմատից աշխատավարձ ստանալու գործիք: Ես չեմ կարող դրանում մեղադրել բանկերին, քանի որ աշխատավարձային նախագծերի ներդրման միջոցով նրանք ներգրավում են նոր հաճախորդների: Այլ բան է, որ հարկավոր է մշտապես <մշակել> այդ հաճախորդներին, նրանց հետ անցկացնելով տեղեկատվական աշխատանքներ:

Դուք դա նորմալ ե՞ք համարում, որ թողարկված քարտերի ընդհանուր կազմում աշխատավարձային քարտերի քանակը դեռևս շատ մեծ է:

Քարտային բիզբեսի տեսանկյունից գլխավորն այն է, որպեսզի քարտն աշխատի, և որքան շատ է այն աշխատում, այնքան շատ եկամուտ է բերում բանկին, ու կարևոր չէ, թե այն աշխատավարձային է, թե վարկային: Ես տանում եմ այն մտքին, որ աշխատավարձային նախագծերն ավելի շուտ լավ են, քան վատ: Վատն այն է, որ հաճախորդների հետ չի իրականացվում տեղեկատվական ակտիվ աշխատանք, այն մասին, թե էլ ինչ նպատակներով կարելի է օգտագործել աշխատավարձային քարտը:

Պրն.Մխիթարյան, ըստ մեր գործակալության` <Հայստանի բանկերը քարտային բիզնեսում> Տեղեկագրի, միջազգային քարտերի աճի տեմպերը գերակշռում են տեղական քարտերի աճի տեմպերին: Սա առաջնային աղբյուրներից ստացված տեղեկություն է:

Մեր վերլուծությունն ավելի շուտ հակառակ միտումն է պնդում: Օրինակ, փետրվարին ազգային վճարային համակարգի միջոցով թողարկվել է 14747 քարտ: Նույն ամսում թողարկվել է 6961 Visa և 9928 MasterCard: Հունվարին քանակական ցուցանիշները փոփոխվել են հետևյալ կերպ, համապատասխանաբար կազմելով` 9243 քարտ, 5312 քարտ և 7513 քարտ: Ինչպես տեսնում եք, տեղական քարտերի աճի տեմպերը չեն զիջում միջազգային քարտերի աճի տեմպերին, իսկ տեղական քարտերի քանակը շրջանառության մեջ ավելի շատ է, քան միջազգային բոլոր քարտերը միասին վերցրած: Համաձայն եմ, որ որոշ բանկեր այժմ դառնում են որոշ միջազգային համակարգերի անդամ, և որոշակի ցուցանիշներ ապահովելու համար թողարկում են մեծ քանակությամբ միջազգային քարտեր: Բայց անգամ նման պարագայում այդ քարտերի աճի տեմպերը, ըստ մեր տվյալների, չեն գերակշռում տեղական քարտերի աճի տեմպերին:

Աստված նրանց հետ, եկեք չվիճենք: Լավ է, որ տվյալ պրոբլեմի շուրջ գոյություն ունի երկու տեսակետ: Եվ վերջին հարցը, ՀՀ Ազգային Ժողովը չընդունեց կանխիկ շրջանառության սահմանափակման մասին օրինագիծը: Ի՞նչ եք կարծում, ինչի՞ց զրկվեց շուկան ԱԺ կողմից կառավարության նախաձեռնությունը մերժելու հետևանքով:

Կարծում եմ, որ իրականում դա ընդամենը ժամանակավոր կորուստ է: Կանխիկ շրջանառության սահմանափակումն իր մեջ ոչ մի վատ բան չի թաքցնում: Օրինագիծը, իրոք, շատ կարևոր է և ուղղված է, որպեսզի ստվերից դուրս բերվի այն, ինչը գտնվում է ստվերում: Օրինագծում չկան փոքր և միջին բիզնեսի նկատմամբ <դրակոնային> միջոցներ կամ խիստ մոտեցումներ, կա միայն մեկ նպատակ` կրճատել ստվերային շրջանառությունը:

Էլիտա Բաբայան

ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Ներմուծեք թվանշաններն     


Նորություններ
ՎԶԵԲ-ը պայմանագիր է կնքել Ամերիաբանկի հետ՝ Հայաստանի մասնավոր հատվածի կանաչ ֆինանսավորմանն աջակցելու համարՎԶԵԲ-ը պայմանագիր է կնքել Ամերիաբանկի հետ՝ Հայաստանի մասնավոր հատվածի կանաչ ֆինանսավորմանն աջակցելու համար
Ֆրանսիան պատրաստում է Հայաստանի գինեգործության և էնոտուրիզմի զարգացման ճյուղային ծրագրի մեթոդիկաՖրանսիան պատրաստում է Հայաստանի գինեգործության և էնոտուրիզմի զարգացման ճյուղային ծրագրի մեթոդիկա
ԱրարատԲանկն առաջարկում է տեղափոխել հիփոթեքային վարկն ու մարել շահավետ պայմաններով․ «Արի մեզ մոտ»ԱրարատԲանկն առաջարկում է տեղափոխել հիփոթեքային վարկն ու մարել շահավետ պայմաններով․ «Արի մեզ մոտ»
«Մի դրամի ուժը»` AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature ազգային հեքըթոնի գլխավոր աջակից«Մի դրամի ուժը»` AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature ազգային հեքըթոնի գլխավոր աջակից
Գեւորգ Պապոյան․ Հայաստանը կարող է միավորել Հնդկաստանի դինամիկ տնտեսությունը Եվրոպայի առաջադեմ շուկաների հետԳեւորգ Պապոյան․ Հայաստանը կարող է միավորել Հնդկաստանի դինամիկ տնտեսությունը Եվրոպայի առաջադեմ շուկաների հետ
Հայաստանը համագործակցություն է հաստատում ֆրանսիական առաջատար գիտահետազոտական կենտրոնների հետՀայաստանը համագործակցություն է հաստատում ֆրանսիական առաջատար գիտահետազոտական կենտրոնների հետ
Զբոսաշրջության կոմիտե. փոխադարձ զբոսաշրջային այցելությունների ընթացիկ ցուցանիշները դեռևս չեն արտացոլում հայ-կատարական համագործակցության ողջ ներուժըԶբոսաշրջության կոմիտե. փոխադարձ զբոսաշրջային այցելությունների ընթացիկ ցուցանիշները դեռևս չեն արտացոլում հայ-կատարական համագործակցության ողջ ներուժը
Սլովենիան հետաքրքրված է Հայաստանի հետ համագործակցությամբ՝ ալկոհոլային խմիչքների արտադրության եւ «Հայկական բրենդիի» արտահանման ոլորտումՍլովենիան հետաքրքրված է Հայաստանի հետ համագործակցությամբ՝ ալկոհոլային խմիչքների արտադրության եւ «Հայկական բրենդիի» արտահանման ոլորտում
Երբ նախարարն ասում է՝ «պարտքը չի կրկնապատկվել, այլ աճել է 80%», նա՝ կամ էլեմենտար թվաբանություն չգիտի, կամ, պարզապես, փորձում է խաբել հանրությանը․ Դավիթ ԱնանյանԵրբ նախարարն ասում է՝ «պարտքը չի կրկնապատկվել, այլ աճել է 80%», նա՝ կամ էլեմենտար թվաբանություն չգիտի, կամ, պարզապես, փորձում է խաբել հանրությանը․ Դավիթ Անանյան
Հայաստանում Ռուսաստանի առևտրային ներկայացուցչության հարթակում մեկնարկել է վոլգոգրադյան ընկերությունների գործարար առաքելությունըՀայաստանում Ռուսաստանի առևտրային ներկայացուցչության հարթակում մեկնարկել է վոլգոգրադյան ընկերությունների գործարար առաքելությունը
10 ամսում Հայաստան է այցելել 1.94 մլն զբոսաշրջիկ10 ամսում Հայաստան է այցելել 1.94 մլն զբոսաշրջիկ
Կայացել է պարտատոմսերի փոխառության թողարկում Երևանի «Դալան» տեխնոպարկի շինարարության ավարտի համարԿայացել է պարտատոմսերի փոխառության թողարկում Երևանի «Դալան» տեխնոպարկի շինարարության ավարտի համար
Ներկայացվել է ֆինանսական հանցագործությունների դեմ պայքարի՝ Կոնվերս Բանկի փորձըՆերկայացվել է ֆինանսական հանցագործությունների դեմ պայքարի՝ Կոնվերս Բանկի փորձը
Armenian Card-ը ձեռնամուխ կլինի քոբրենդինգային քարտերի թողարկմանը MasterCard և Union Pay միջազգային վճարային համակարգերի հետArmenian Card-ը ձեռնամուխ կլինի քոբրենդինգային քարտերի թողարկմանը MasterCard և Union Pay միջազգային վճարային համակարգերի հետ
ԵԱԶԲ-ը ԶՊՄԿ-ին 10 մլն դոլարի վարկ կտրամադրի ներքին բիզնես-գործընթացների թվայնացման համարԵԱԶԲ-ը ԶՊՄԿ-ին 10 մլն դոլարի վարկ կտրամադրի ներքին բիզնես-գործընթացների թվայնացման համար
Կատարյալ անհեթեթություն. Փաշինյանը ՝ ռուսական հացահատիկից հօգուտ ուկրաինականի հրաժարվելու Երևանի մտադրության վերաբերյալ ԱՀԾ տեղեկատվության մասինԿատարյալ անհեթեթություն. Փաշինյանը ՝ ռուսական հացահատիկից հօգուտ ուկրաինականի հրաժարվելու Երևանի մտադրության վերաբերյալ ԱՀԾ տեղեկատվության մասին
ԹՆՀ-ի ԹՆՀ-ի "Աշխատանք ԵԱՏՄ-ում" նախագծում հայ օգտատերերի տեսակարար կշիռը 9% է
ԹՆՀ-ը պատրաստ է աջակցել Հայաստանին  միջազգային AI SuperCloud ԱԲ-հարթակին միանալու հարցումԹՆՀ-ը պատրաստ է աջակցել Հայաստանին  միջազգային AI SuperCloud ԱԲ-հարթակին միանալու հարցում
Կրեմլում մեկնաբանել են ռուսական հացահատիկի գնումներից հրաժարվելու Հայաստանի մտադրության մասին ԱՀԾ հաղորդագրությունըԿրեմլում մեկնաբանել են ռուսական հացահատիկի գնումներից հրաժարվելու Հայաստանի մտադրության մասին ԱՀԾ հաղորդագրությունը
ԿԲ ղեկավար. ստեղծվում է կառավարության պահուստային ֆոնդ, որի միջոցներն ուղղվելու են բացառապես մակրոտնտեսական կայունության ռիսկերի կանխարգելմանըԿԲ ղեկավար. ստեղծվում է կառավարության պահուստային ֆոնդ, որի միջոցներն ուղղվելու են բացառապես մակրոտնտեսական կայունության ռիսկերի կանխարգելմանը
ՌԴ ԱՀԾ․ Հայաստանը մտադիր է հրաժարվել էժան ռուսական հացահատիկից՝ հօգուտ թանկ ուկրաինականիՌԴ ԱՀԾ․ Հայաստանը մտադիր է հրաժարվել էժան ռուսական հացահատիկից՝ հօգուտ թանկ ուկրաինականի
Ֆինանսների նախարար․ Հայաստանի պետական պարտքը կայուն է, կանխատեսելի եւ կառավարելիՖինանսների նախարար․ Հայաստանի պետական պարտքը կայուն է, կանխատեսելի եւ կառավարելի
Արարատ Միրզոյանը Կոպենհագենում ծանոթացել է State of Green-ի գործունեությանըԱրարատ Միրզոյանը Կոպենհագենում ծանոթացել է State of Green-ի գործունեությանը
ՀՀ ֆինանսների նախարար. ռիսկերի ի հայտ գալն անհրաժեշտ է դիտարկել որպես զարգացման աղբյուր ՝ առկա հնարավորությունների և գաղափարների կիրառման միջոցովՀՀ ֆինանսների նախարար. ռիսկերի ի հայտ գալն անհրաժեշտ է դիտարկել որպես զարգացման աղբյուր ՝ առկա հնարավորությունների և գաղափարների կիրառման միջոցով
Հայաստանն ու Օմանը մտադիր են ավելացնել փոխադարձ զբոսաշրջային հոսքըՀայաստանն ու Օմանը մտադիր են ավելացնել փոխադարձ զբոսաշրջային հոսքը
ԵԱԶԲ․ Կենտրոնական Ասիան եւ Հարավային Կովկասը առաջատարն են մինչեւ 2040 թվականը եվրասիական տարածաշրջանում պահեստային ենթակառուցվածքի աճի տեմպերովԵԱԶԲ․ Կենտրոնական Ասիան եւ Հարավային Կովկասը առաջատարն են մինչեւ 2040 թվականը եվրասիական տարածաշրջանում պահեստային ենթակառուցվածքի աճի տեմպերով
Միրզոյանն ու Բյեռը քննարկել են Հայաստանի և Դանիայի միջև երկկողմ ոլորտային համագործակցության զարգացման հարցերՄիրզոյանն ու Բյեռը քննարկել են Հայաստանի և Դանիայի միջև երկկողմ ոլորտային համագործակցության զարգացման հարցեր
Տեղի է ունեցել 25 մլրդ դրամ ծավալով պետական պարտատոմսերի տեղաբաշխման աճուրդՏեղի է ունեցել 25 մլրդ դրամ ծավալով պետական պարտատոմսերի տեղաբաշխման աճուրդ
Մարիամ Համբարձումյան. Հայաստանի կրթական համակարգն առայժմ չի կարողացել անցնել այն տրանսֆորմացիան, որն այսօր անհրաժեշտ է բիզնեսի համարՄարիամ Համբարձումյան. Հայաստանի կրթական համակարգն առայժմ չի կարողացել անցնել այն տրանսֆորմացիան, որն այսօր անհրաժեշտ է բիզնեսի համար
Փորձագետ․ ԱԲ-ը կփոխարինի ոչ թե մարդկանց, այլ նրանց, ովքեր չեն օգտագործում ԱԲՓորձագետ․ ԱԲ-ը կփոխարինի ոչ թե մարդկանց, այլ նրանց, ովքեր չեն օգտագործում ԱԲ
Idram Junior-ցիները ստացան մրցանականեր․ ամփոփվեց Junius ֆինանսական գրագիտության առաջին մրցույթըIdram Junior-ցիները ստացան մրցանականեր․ ամփոփվեց Junius ֆինանսական գրագիտության առաջին մրցույթը
2026 թվականից Հայաստանում աշխատանքային պայմանագրերի կնքումը, դադաարումն ու փոփոխումը կիրականացվի բացառապես թվային հարթակում2026 թվականից Հայաստանում աշխատանքային պայմանագրերի կնքումը, դադաարումն ու փոփոխումը կիրականացվի բացառապես թվային հարթակում
Հայաստանն ու Սաուդյան Արաբիան մտադիր են ընդլայնել տնտեսական համագործակցությունը մի շարք ուղղություններով, դիտարկվում է հուշագրերի ստորագրման հնարավորությունըՀայաստանն ու Սաուդյան Արաբիան մտադիր են ընդլայնել տնտեսական համագործակցությունը մի շարք ուղղություններով, դիտարկվում է հուշագրերի ստորագրման հնարավորությունը
Հայաստանի խորհրդարանի ընդդիմությունը հարցում է ուղարկել լիազոր մարմիններին՝ պահանջելով ներկայացնել Հայաստան մատակարարված ղազախական հացահատիկի գինը. պատգամավորՀայաստանի խորհրդարանի ընդդիմությունը հարցում է ուղարկել լիազոր մարմիններին՝ պահանջելով ներկայացնել Հայաստան մատակարարված ղազախական հացահատիկի գինը. պատգամավոր
Հովհաննես Խաչատրյան. Հայաստանի թվայնացումն ընթանում է համակարգված՝ փոխելով փոխգործակցության և նույնականացման ճարտարապետությունըՀովհաննես Խաչատրյան. Հայաստանի թվայնացումն ընթանում է համակարգված՝ փոխելով փոխգործակցության և նույնականացման ճարտարապետությունը
Ղազախստանից Հայաստան չորրորդ կարգի ցորենի մատակարարումը նշանակում է, որ այն ևս երկրին է պետք. պաշտոնյաՂազախստանից Հայաստան չորրորդ կարգի ցորենի մատակարարումը նշանակում է, որ այն ևս երկրին է պետք. պաշտոնյա
Փոքր արտադրամասից մինչև կահույքի խոշոր արտադրող. Alex Home FurnitureՓոքր արտադրամասից մինչև կահույքի խոշոր արտադրող. Alex Home Furniture
Տնտեսագետներ․ Հայաստանում ոսկու գների աճը պայմանավորված է գլոբալ գործընթացներովՏնտեսագետներ․ Հայաստանում ոսկու գների աճը պայմանավորված է գլոբալ գործընթացներով
Հայաստանում կբարձրանա մետաղական ամրանների ներկրման պետական տուրքի դրույքաչափըՀայաստանում կբարձրանա մետաղական ամրանների ներկրման պետական տուրքի դրույքաչափը
Սաուդյան Արաբիայի Հանրային ներդրումային հիմնադրամը դիտարկում է Հայաստանում ներդրումների հնարավորությունըՍաուդյան Արաբիայի Հանրային ներդրումային հիմնադրամը դիտարկում է Հայաստանում ներդրումների հնարավորությունը
Ղազախստանի հացահատիկի ազգային օպերատորը պատրաստ է ամսական շուրջ 15-20 հազար տոննա պարենային հացահատիկ մատակարարել Հայաստանի սպառողներինՂազախստանի հացահատիկի ազգային օպերատորը պատրաստ է ամսական շուրջ 15-20 հազար տոննա պարենային հացահատիկ մատակարարել Հայաստանի սպառողներին
Հայաստանի կապի ոլորտի հասույթի աճը դանդաղել էՀայաստանի կապի ոլորտի հասույթի աճը դանդաղել է
Հայաստանի մետալուրգիական ճյուղը 9 ամսվա արդյունքներով կրճատվել է 10%-ովՀայաստանի մետալուրգիական ճյուղը 9 ամսվա արդյունքներով կրճատվել է 10%-ով
Հայաստանում բեռնափոխադրումներն 9 ամսում աճել են 1,6%-ով՝ ուղևորափոխադրումների 2,4%-ով կրճատման պայմաններումՀայաստանում բեռնափոխադրումներն 9 ամսում աճել են 1,6%-ով՝ ուղևորափոխադրումների 2,4%-ով կրճատման պայմաններում
Հայաստանում էլեկտրաէներգիայի արտադրությունն 9 ամսում աճել է 8.2% - ովՀայաստանում էլեկտրաէներգիայի արտադրությունն 9 ամսում աճել է 8.2% - ով
Գինու արտադրության ծավալները 9 ամսում կրճատվել են 36% - ով, կոնյակինը՝ 34.4% - ովԳինու արտադրության ծավալները 9 ամսում կրճատվել են 36% - ով, կոնյակինը՝ 34.4% - ով
5․312․038 դրամ՝ «Սիմֆոնիկ անտառին»․ նոյեմբերի շահառուն AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature ազգային հեքըթոնն է5․312․038 դրամ՝ «Սիմֆոնիկ անտառին»․ նոյեմբերի շահառուն AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature ազգային հեքըթոնն է
Փորձագետը՝ փոքր ԱԷԿ-ների մասին․ Դժվար է մութ սենյակում սեւ կատու գտնել, հատկապես, եթե այնտեղ կատու չկաՓորձագետը՝ փոքր ԱԷԿ-ների մասին․ Դժվար է մութ սենյակում սեւ կատու գտնել, հատկապես, եթե այնտեղ կատու չկա
ՀԾԿՀ-ը մտադիր է ՀԾԿՀ-ը մտադիր է "Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր" ՓԲԸ-ին զրկել էլեկտրաէներգիայի բաշխման լիցենզիայից
էկոնոմիկայի նախարարը մասնակցել է UNWTO-ի գործադիր խորհրդի 124-րդ նստաշրջանինէկոնոմիկայի նախարարը մասնակցել է UNWTO-ի գործադիր խորհրդի 124-րդ նստաշրջանին
Հայաստանն ու Իրանը քննարկել են զբոսաշրջության ոլորտում փոխգործակցության հեռանկարներըՀայաստանն ու Իրանը քննարկել են զբոսաշրջության ոլորտում փոխգործակցության հեռանկարները
Հայաստանի երկրադիտարկման առաջին՝ «Արմսաթ-1» արբանյակն անցել է իր` վերահսկվող ուղեծրից դուրսբերման փուլՀայաստանի երկրադիտարկման առաջին՝ «Արմսաթ-1» արբանյակն անցել է իր` վերահսկվող ուղեծրից դուրսբերման փուլ
Փաշինյան․ Վերջին 2 տարում Հայաստանի ՌԱՀ-ում ներդրումները կազմել են շուրջ 450 մլն դոլարՓաշինյան․ Վերջին 2 տարում Հայաստանի ՌԱՀ-ում ներդրումները կազմել են շուրջ 450 մլն դոլար
Ղազախական ցորենով բեռնված գնացքը ժամանել է Հայաստան՝ Ադրբեջանով անցնող երկաթուղովՂազախական ցորենով բեռնված գնացքը ժամանել է Հայաստան՝ Ադրբեջանով անցնող երկաթուղով
Հայաստանի արտարժույթի միջբանկային շուկայում 2025թ. նոյեմբերի 3-7-ը և դոլարով, և ռուբլով գործարքները սկսել են նվազելՀայաստանի արտարժույթի միջբանկային շուկայում 2025թ. նոյեմբերի 3-7-ը և դոլարով, և ռուբլով գործարքները սկսել են նվազել
Ակբա բանկը խթանում է բիզնես արժեշղթաների զարգացումըԱկբա բանկը խթանում է բիզնես արժեշղթաների զարգացումը
Fly Cham ավիաընկերությունը սկսում է թռիչքներ իրականացնել Հալեպ-Երևան-Հալեպ ուղղությամբFly Cham ավիաընկերությունը սկսում է թռիչքներ իրականացնել Հալեպ-Երևան-Հալեպ ուղղությամբ
FLYONE ARMENIA ավիաընկերությունը հաջորդ տարի կսկսի կանոնավոր չվերթեր իրականացնել Երևան- Բաթում-Երևան երթուղովFLYONE ARMENIA ավիաընկերությունը հաջորդ տարի կսկսի կանոնավոր չվերթեր իրականացնել Երևան- Բաթում-Երևան երթուղով
Հայաստանը 2025թ. 9 ամիսների արդյունքներով ներառվել է ռուսաստանցի զբոսաշրջիկների շրջանում ժողովրդականություն վայելող ուղղությունների առաջատար 10-նյակումՀայաստանը 2025թ. 9 ամիսների արդյունքներով ներառվել է ռուսաստանցի զբոսաշրջիկների շրջանում ժողովրդականություն վայելող ուղղությունների առաջատար 10-նյակում
Հայաստանում անշարժ գույքի տնօրինման նոր մեխանիզմներ են մշակում. հետադարձ հիփոթեք և կողակցի սեփականության իրավունքՀայաստանում անշարժ գույքի տնօրինման նոր մեխանիզմներ են մշակում. հետադարձ հիփոթեք և կողակցի սեփականության իրավունք
Կարդալ ավելին
Արտ. փոխարժեքները
13.11.2025
RUB4.760.04
USD382.280.19
EUR443.941.90
GBP502.811.36
CAD273.140.55
JPY24.720.05
CNY53.870.19
CHF480.492.58


Փորձագետներ
Մարիամ Համբարձումյան. Հայաստանի կրթական համակարգն առայժմ չի կարողացել անցնել այն տրանսֆորմացիան, որն այսօր անհրաժեշտ է բիզնեսի համարՄարիամ Համբարձումյան. Հայաստանի կրթական համակարգն առայժմ չի կարողացել անցնել այն տրանսֆորմացիան, որն այսօր անհրաժեշտ է բիզնեսի համար
Փորձագետ․ ԱԲ-ը կփոխարինի ոչ թե մարդկանց, այլ նրանց, ովքեր չեն օգտագործում ԱԲՓորձագետ․ ԱԲ-ը կփոխարինի ոչ թե մարդկանց, այլ նրանց, ովքեր չեն օգտագործում ԱԲ
Տնտեսագետներ․ Հայաստանում ոսկու գների աճը պայմանավորված է գլոբալ գործընթացներովՏնտեսագետներ․ Հայաստանում ոսկու գների աճը պայմանավորված է գլոբալ գործընթացներով
Կարդալ ավելին

Մեկնաբանվողներ
Շաքարի ներմուծումը Հայաստան 2025թ. առաջին կիսամյակում կրճատվել է 66%-ովՇաքարի ներմուծումը Հայաստան 2025թ. առաջին կիսամյակում կրճատվել է 66%-ով
ATI.SU․ Հայաստանում միջազգային բեռնափոխադրումների պահանջարկը 30%- ով աճել էATI.SU․ Հայաստանում միջազգային բեռնափոխադրումների պահանջարկը 30%- ով աճել է
ՔՊ-ը Կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամի պաշտոնի համար առաջադրել է Արմեն Քթոյանի թեկնածությունըՔՊ-ը Կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամի պաշտոնի համար առաջադրել է Արմեն Քթոյանի թեկնածությունը
Հայաստանն ու Ֆրանսիան դիտարկում են տեխնոլոգիական ոլորտում համագործակցության ընդլայնման հեռանկարներըՀայաստանն ու Ֆրանսիան դիտարկում են տեխնոլոգիական ոլորտում համագործակցության ընդլայնման հեռանկարները

Ընկերությունների պարտատոմսեր
UCO CJSC "GLOBAL CREDIT"1
UCO CJSC "GLOBAL CREDIT"3
UCO CJSC "GLOBAL CREDIT"4
UCO CJSC "GLOBAL CREDIT"5
UCO CJSC "GLOBAL CREDIT"7
"National Mortgage Company"2А
"National Mortgage Company"2B
UCO CJSC “FINCA” 1
UCO CJSC “FINCA” 2