Չորեքշաբթի, 3 Հոկտեմբերի 2012 17:55
2012 թ. 3-րդ եռամսյակում տնտեսական ակտիվության մակարդակը Հայաստանում իջել է 108.1%-ից մինչեւ 9.4%, իսկ գործարար մթնոլորտի ինդեքսը` 123.1%-ից մինչեւ 94.2%
ԱրմԻնֆո. Հայաստանում տնտեսական ակտիվության ինդեքսը ¥ՏԱԻ¤ 3-րդ եռամսյակում նվազել է 108.1%, մինչեւ 99.4%, իսկ տարեկան կտրվածքով աճել է, կազմելով 102.9%: Ընդ որում, նախորդ տարվա համեմատ ¥99%¤ գրանցվել է տնտեսական ակտիվության աննշան աճ: Այնուամենայնիվ, այս ցուցանիշի տարեկան աճը պայմանավորված է եղել բոլոր ոլորտներում տեղի ունեցած ակտիվությունով, բացառությամբ շինարարության եւ առեւտրի ոլորտների, որոնցով գնահատականները նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածում ավելի լավատեսական էին: Այսպես, ամենաբարձր տնտեսական ակտիվությունը գրանցվել է ծառայությունների ոլորտում (110.2%) եւ արդյունաբերական հատվածում (104.4%): Տնտեսական ակտիվության ինդեքսի աճը թելադրված է ինչպես փաստացի, այնպես էլ սպասվելիք ենթաինդեքսների աճով, որոնք համապատասխանաբար կազմել են` 103.2% եւ 103.3%:
Ինչպես ԱրմԻնֆո գործակալությանը տեղեկացրել են ՀՀ Կենտրոնական բանկի մամուլի ծառայությունից, գործարար մթնոլորտի ինդեքսը ¥ՄԻ¤ 3-րդ եռամսյակում նվազել է 123,1%, մինչեւ 94,2%, իսկ տարեկան կտրվածքով աճել է 108,8% (նախորդ տարվա 3-ր եռամսյակի 104.7%-ի համեմատ), ինչը պայմանավորված է բոլոր ոլորտներում ակնկալիքների աճով ¥89.1%¤, բացառությամբ ծառայությունների ոլորտի: Ընդ որում, աճել են միայն փաստացի ենթաինդեքսները(100.9% եւ 101.1%), իսկ ակնկալվող ենթաինդեքսը տարեկան կտրվածքով նվազել է 98.7%, այնուամենայնիվ, գերազանցելով նախորդ եռամսյակի ցուցանիշը (88.4%): Այնուամենայնիվ, գործարար ակտիվության ինդեքսի գծով հարցվողների վերջնական արդյունքը կազմել է 52.6, իսկ տնտեսական ակտիվության ինդեքսի գծով` մոտ 60,4, այսինքն կայուն մակարդակից (50) բարձր, քանի որ հարցվողների մեջ բարելավումներ ակնկալողների թիվը պարզվեց, որ մի փոքր ավելի է, քան վատ սպասելիքները ունեցողների թիվը: Համեմատության համար նշենք, որ 2012 թ. 2-րդ եռամսյակում ՄԻ գծով վերջնական արդյունքը կազմել էր 55.9, իսկ ՏԱԻ գծով` 60.8, իսկ 2011-ի երրորդ եռամսյակում` համապատասխանաբար` 48.4 եւ 58.7:
Աղբյուրի համաձայն, ընթացիկ եռամսյակում զուսպ գնահատական է ստացել գների աճը արդյունաբերական հատվածում եւ սպասարկման ոլորտում: Աշխատողների թվի ամեմամեծ աճ է դիտվել արդյունաբերության եւ առեւտրի հատվածներում, իսկ աշխատավարձի աճ հիմնականում ապահովել են արդյունաբերական ձեռնարկությունները: Հաջորդ եռամսյակում մտադիր են ներդրումներ կատարել հարցվող ընկերությունների 26.5%-ը, իսկ ընթացիկ եռամսյակում` 25.7%-ը: Ընդ որում, վերջիններիս համար հիմնական աղբյուր կհանդիսանա բանկերից վերցրած վարկերը: Ընթացիկ եռամսյակում պահանջարկի անկումն առաջնային արգելք հանդիսացավ արդյունաբերական հատվածի, շինարարական ընկերությունների եւ ծառայությունների ոլորտների ձեռնարկություններր զարգացման համար: Իսկ առեւտրի ոլորտում զգացվեցին արտարժութային տատանումները, վճարվող հարկերի եւ մաքսային տուրքերի մակարդակը:
Ինդեքսների հաշվարկն իրականացվում է փաստացի գնահատականների եւ ակնկալիքների բալանսների մնացորդների միջինացումով ու սպասելիքներով: Տնտեսական ակտիվության փաստացի բալանսը հաշվարկվել է հարցումների հիման վրա, կապված արտադրության ծավալների եւ պահանջարկի մակարդակի հետ, իսկ ակնկալիքների բալանսը` հաջորդ եռամսյակում արտադրության հնարավոր ծավալներով եւ ապրանքների կամ ծառայությունների պահանջարկով, ինչպես նաեւ պահուստների ծավալով:
Հիշեցնենք, որ հարցումը ՀՀ Կենտրոնական բանկի կողմից իրականացվում է 2005 թվականից, որը կոչված է գնահատելու ներկայիս տնտեսական իրավիճակը եւ ակնկալիքները երկրում: Ինդեքսների հաշվարկման մեթոդաբանությունը հիմնված է Conference Board (ԱՄՆ) եւ երմանական IFO ինստիտուտի կողմից մշակված սկբունքների վրա: