Հինգշաբթի, 27 Դեկտեմբերի 2012 17:40

Քարտերի շուկայում առկա կոշտ մրցակցությունը բանկերին նետում է վարկային մանրածախի թույլ կանխատեսվող և ռիսկային գիրկը

ԱրմԻնֆո. Քարտային շուկայում ուժգնացող մրցակցությունն ուղեկցվում է այնպիսի օբյեկտիվ սահմանափակումներով, ինչպիսին է նոր կորպորատիվ հաճախորդների սուր պակասը և համաշխարհային ֆինանսա-տնտեսական ճգնաժամի հետևանքով երկրի բնակչության մեծ մասի մոտ նվազող վճարունակությունը, շարունակելով լուրջ ճշգրտումներ մտցնել բանկերի գործունեության մեջ քարտային հատվածում: Այս մասին է ասվում ԱրմԻնֆո գործակալության` ՙՀայաստանի բանկերը քարտային բիզնեսում՚ տեղեկատվա-վերլուծական տեղեկագրում ¥թ.6¤:

ործակալության վերլուծաբանների կարծիքով, շուկայի առաջնային զարգացումը, որի դրայվերներն էին, վերջին 10 տարիներին, աշխատավարձային նախագծերը և քարտային պրոդուկտների նկատմամբ պահանջարկը, գործնականում իրեն սպառել է: Սակայն սպառողական ոլորտի ետճգնաժամային աշխուժությունը, որը կապված է գործարար ակտիվոթյան որոշ աճի և տնտեսության տրանսֆերային բաղադրիչի աստիճանաբար վերականգնման հետ, հնարավորությունների լույս է բացում անհատական քարտային մանրածախի բարդ և ռիսկային հատվածում: Ըստ ԱրմԻնֆո-ի վերլուծաբանների, այդ խնդրի լուծման նպատակով բանկերն ստիպված են միաժամանակ շարժվել երկու ուղղություններով: Առաջին հերթին, զարգացնել շուկայի ինովացիոն բաղադրիչը, առաջարկելով լուրջ ինտեգրալ վճարային պրոդուկտներ, և երկրորդը, լուրջ գործունեություն ծավալել մարզերում, փորձելով տիրապետել շրջանների բանկային բարդ պրոդուկտներին չտիրապետող բնակչությանը: Երկու ճանապարհներն էլ լծված են առաջնային մեծ ծախսերով և վարկային որոշակի ռիսկերով, որոնց գնահատելը շատ բարդ է, կապված ցածր եկամուտների կայունության, դիտողականության և կանխատեսելիության ցածր աստիճանի հետ: Այս հատվածի պոտենցիալ ծավալը, ըստ մասնագետների, բարենպաստ մակրոտնտեսական կոնյունկտուրայի պայմաններում, կարող է գնահատվել 1-1.5 մլն.բանկային քարտերով:

Բանկային հանրությանն այս հատվածում էական օգնություն կարող էր ցուցաբերել ACRA վարկային բյուրոն, բայց ներկայումս չի կարղանում կատարել իր այդ առաքելությունը, սահմանափակվելով միայն ֆինանսական շուկայի մասնակիցների վերաբերյալ տեղեկությոններ հավաքելով, ինչը, հաստատ, բավարար չէ ինֆորմացիայի նկատմամբ աճող պահանջարկը բավարարելու համար, մանավանդ վարկային մանրածախի ընդլայնման կտրվածքում: Միևնույն ժամանակ, տեղեկագրում նշվում է, որ երկրում քարտային բիզնեսի զարգացմանը կօգնի նաև կառավարության նախաձեռնությամբ ընդունված օրենքը, որի համաձայն, երկրում սկսվել է առևտրի և ծառայությունների ոլորտում անկանխիկ վճարների ծավալների աճի ապահովման ուղղությամբ խոշոր նախագծի իրականացումը: Հաղթահարելով, վերջապես, ՙառևտրի լոբբիի՚ ուժեղ դիմադրությունը, կառավարությույնը հարցի լուծմանը մոտեցել է տեխնոլոգիական կողմից: Նախատեսվում է ապրանքների վաճառքի բոլոր կետերում վճարներ կատարելիս մեկ սարքավորման մեջ ինտեգրել, ՙերկուսը մեկում՚ սկզբունքով, վճարա-դրամարկղային ու POS-թերմինալային տրանսակցիաները: Ծրագրի իրականացումը բարդագույն խնդիր կլինի, որի լուծումը, սակայն, լավ աջակցություն կլինի բանկային քարտերի շուկայի ընդլայնմանը` որպես ունիվերսալ վճարային միջոց, ինչպես նաև կուժեղացնի շուկայի ռեսուրսային բազան:

Հիշեցնենք, որ ArCa-ի նոր ինտերֆեյսի ներդրման նախաշեմին, շուկայում մշտապես հայտնվում են նոր և բավականին բարդ քարտային պրոդուկտներ: Այնուամենայնիվ, դրամական միջոցների կանխիկացման պրիմիտիվ գործարքները դեռևս գերակշռում են քարտային շուկայում, բանկերին զրկելով հաշիվների վրայի ցանկալի մնացորդներից:

Նշենք, որ նոյեմբերի սկզբի դրությամբ Հայաստանի բանկերը թողարկել են ավելի քան 1083 հազ. ակտիվ քարտ, որից ավելի քան 941 հազարը թողարկվել է Armenian Card համակարգի շրջանակներում, իսկ քարտերի հիմնական մասը կազմում են աշխատավարձային նախագծերը: Այնուամենայնիվ, մեկ տարում բանկային պլաստիկ քարտերի քանակը երկրում ավելացել է 23.4%, տեղական ArCa քարտերի քանակը հասել է մոտ 394 հազարի ¥տարեկան աճը` 6.5%¤, Visa քարտերինը` ավելի քան 445 հազարի ¥տարեկան աճը` 41.4%¤, իսկ MasterCard քարտերինը` ավելի քան 204 հազարի ¥տարեկան աճը` 30.3%¤:

ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

RUB	4.56	0.06
USD	383.47	0.72
EUR	449.96	2.75
GBP	519.91	2.59
CAD	277.17	1.47
JPY	25.95	0.08
CNY	53.85	0.12
CHF	481.44	2.76

Նորություններ

Քարտերի շուկայում առկա կոշտ մրցակցությունը բանկերին նետում է վարկային մանրածախի թույլ կանխատեսվող և ռիսկային գիրկը