Երեքշաբթի, 16 Ապրիլի 2013 17:05
Հայաստանում սպառողների վստահությունն ընթացիկ պայմաններում հոռետեսական է, իսկ հեռանկարում`լավատեսական
ԱրմԻնֆո. Հայաստանում սպառողների վստահության ինդեքսը (ՍՎԻ) հարցվածներն ընթացիկ տարվա առաջին եռամսյակում գնահատել են ավելի ցածր, քան չորրորդ եռամսյակում եւ 2012 թվականի առաջին եռամսյակում: Ինչպես ԱրմԻնֆո գործակալությանը տեղեկացվել է ՀՀ Կենտրոնական բանկի մամուլի ծառայությունից, սպառողական վստահության ինդեքսը, որը 2013 թվականի առաջին եռամսյակում գնահատվել է 44 միավոր, չորրորդ եռամսյակի 45.6 միավորի եւ 2012-ի առաջին եռամսյակի 47,3 միավորի համեմատ: Համեմատության համար նշենք, որ 2011 թվականին հարցվողներն այս ինդեքսի ցուցանիշները բարելավեցին միայն երկրորդ և երրորդ եռամսյակներում, իսկ 2012 թվականին` միայն առաջին եռամսյակում, որին հաջորդեց եռամսյակային գնհատկանների անկումը:
Աղբյուրի համաձայն, ինդեքսի բաղադրիչը` ընթացիկ պայմանների ենթաինդեքսը տարեկան կտրվածքով 42.8 միավորից նվազել է մինչեւ 35.4 միավոր, իսկ եռամսյակային անկումը կազմել է 4 միավոր: Սպառողների վստահության ինդեքսի մյուս բաղադրիչը` ապագա պայմանների ենթաինդեքսը, ըստ հարցվածների, տարեկան կտրվածքով 51.8 մլավորից բարձրացել է մինչեւ 52.6 միավոր, իսկ եռամսյակային կտրվածքով` աճել է մեկ միավորով:
Ընթացիկ պայմանների ենթաինդեքսում եռամսյակային աճը (0.4 միավոր) նշվել է խոշոր գնումների կատարման փաստով, կազմելով 50.6 մլավոր (տարեկան անկումը` 60,7 միավոր): Տնային տնտեսությունների գնահատականը ներկա տնտեսական իրավիճակին նախորդ տարվա համեմատ նվազել է 22.7 միավորով, 2012 թվականի չորրորդ եռամսյակի 26.7 միավորի համեմատ եւ 2012 թվականի չորրորդ եռամսյակի 28.1 միավորի համեմատ: Միեւնույն ժամանակ, հաշվետու ժամանակահատվածում իրենց ֆինանսական վիճակը հարցվածները գնահատել են32.9 միավոր, նախորդ եռամսյակի 41.4 միավորի և 2012 թվականի չորրորդ եռամսյյակի 39.7 միավորի համեմատ:
Ապագա պայմանների ենթաինդեքսոով եռամսյակային աճ է արձանագրվել հաջորդ եռամսյակում խոշոր գնումների իրականացման հնարավորության ենթաինդեքսով` 55.1 միավոր, 2012-ի չորրորդ եռամսյակի 56.9 միավորի և տարեկան կտրվածքով 50.9 միավորի աճի համեմատ: Ընտանիքում զբաղվբածության ենթաինդեքսը տարեկան կտրվածքով նվազել է` 53.7-ից մինչեւ 52.8 միավոր (եռամսյակային աճը` 51 միավոր): Ֆինանսական վիճակի փոփոխությունների ակնկալիքները հաջորդ եռամսյակի համար որոշակիրորեն լավատեսական է` 49,9 միավոր, նշվեց, որը 2012-ի չորրորդ եռամսյակում եղել է 47.1 միավոր, իսկ մեկ տարի առաջ` 53.7 միավոր:
Նշենք, որ 2013 թվականի առաջին եռամսյակից տնտեսական ակտիվության ինդեքսը վերանվանվել է գործարար ակտիվության ինդեքսի: Միեւնույն ժամանակ, փոխվել է նաեւ բոլոր երեք` գործարար ակտիվության, բիզնես-միջավայրի և սպառողների վստահության ինդեքսների հաշվարկման մեթոդաբանությունը: Այսուհետ Կենտրոնական բանկը դրանք կհրապարակի ոչ թե տոկոսներով, այլ միջինացված միավորներով` ըստ ռեսպոնդնտների գնահատականների: Այսպես, գործարար ակտիվությունը հաշվարկվում է ընթացիկ և հաջորդ եռամսյակներում արտադրության ծավալների գնահատումով, պահուստների ակնկալիքներով, ինչպես նաև ապրանքների ու ծառայությունների նկատմամբ պահանջարկով: Բիզնես-մթնոլորտը հաշվարկվում է ընթացիկ և հաջորդ եռամսյակների տնտեսական իրավիճակի գնահատման հիման վրա, իսկ սպառողների վստահությունն իրենից ներկայացնում է մի դիֆուզիոն ցուցանիշ, որը հաշվարկվում ռեսպոնդենտների կողմից 6 հարցերի գծով ստացված միավորների միջինացման հիման վրա: Միավորները կարող են տատնվել 0-100 սահմաներում, իսկ 50 միավորը հանդիսանում է կայուն իրավիճակ (ռեսպոնդենտների կեսն ակնկալում է բարելավում, իսկ մյուս կեսը` վատթարացում): ՀՀ ԿԲ որպես կայուն մակարդակ է ընդունել միավորների տատանումը` 45-55 միավորների սահմաններում:
Հիշեցնենք, որ ՀՀ Կենտրոնական բանկի կողմից 2005 թվականից անցկացվող այս հարցումը կոչված է գնահատել ներկայիս տնտեսական իրավիճակը և ակնկալիքները: Ինդեքսների հաշվարկման մեթոդաբանությունը հիմնված է Conference Board (ԱՄՆ) եւ IFO գերմանական ինստիտուտի կողմից մշակված սկզբունքների հիման վրա: