Երկուշաբթի, 8 Դեկտեմբերի 2014 16:39
«Financial Times». Վրացական և հայկական արժույթների փլուզում – ի՞նչ է կատարվում
ԱրմԻնֆո. Ռուսական ռուբլու փլուզումն անդրադարձավ նախկին ԽՍՀՄ երկրների շուկաների վրա: Վրաստանի արժույթը ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ ընկավ մինչև վերջին 10 տարիներին արձանագրված ամենացածր մակարդակ, իսկ հայկական դրամը` 2006 թվականից ի վեր արձանագրված ամենացածր մակարդակ: Այս մասին գրում է միջազգային գործարար «Financial Times» պարբերականը: Ըստ պարբերականի տվյալների, Վրաստանում լարին ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ նոյեմբերից մինչև դեկտեմբերի 5-ն արժեզրկվել է 14,4%, իսկ Հայաստանում դրամը դոլարի նկատմամբ արժեզրկվել 10%:
«Ռուսաստանի հարևաններն առևտրային կապերի և դրամական փոխանցումների միջոցով սերտորեն կապված են նրա տնտեսությանը: Երբ ռուբլին ընկնում է, ապա դա ազդում է հարևան երկրների արժույթների վրա: Ղազախստանն այս տարվա սկզբին ստիպված էր գնալ տենգեի արժեզրկմանը, երբ ռուբլին սկսեց առաջին անգամ անկում ապրել, իսկ այժմ այդ պիկը հասավ նաև Հայաստան ու հատկապես Վրաստան»,- նշում է պարբերականը:
«Օրերս Վրաստանի նախագահ Գեորգի Մարգվելաշվիլին Վարշավայում հայտարարեց, որ համաձայնագրերն «սպառնում» են ու խաթարում Վրաստանի տարածքային ամբողջականությունն ու ինքնիշխանությունը», որը Ռուսաստանի հետ պատրաստ է պահպանել առևտրի և գործընկերային հարաբերությունները միայն այն դեպքում, եթե ՌԴ ճանաչի Վրաստանի տարածքային ամբողջականությունը»,-թերթին հաղորդել է Հենրի Ֆեյը:
Ըստ պարբերականի, «Standard Bank»-ի աշխատակից Թիմոթի Էշն այդ առիթով ասել է. «Հայաստանն ու Վրաստանն ունեն միատեսակն մակրո-պատմություն և ոչ մեծ տնտեռսություններ: Երկուսն էլ ունեն պետական ֆինանսների հարաբերական ուժեղ/հուսալի պրոֆիլներ, այսինքն, բյուջեի ցածր դեֆիցիտ/պետական պարտքի մակարդակ, ինչպես նաև աճի ոչ վատ տեմպեր` 3-4%: Այնուամենայնիվ, նրանց թուլությունն արտահայտվում է արտաքին ֆինանսավորման և FX պահուստների սահմանափակ ծածկույթով: Ռուսաստանը կարևոր առևտրային գործընկեր է այդ երկու երկրների համար, քանի որ երկուսն էլ օգտվում են աշխատանքային միգրանտների դրամական փոխանցումներից: Դեպի Ռուսաստան արտահանումը նույնպես բավական զգալի է երկուսի համար էլ, մասնավորապես, Հայաստանից և Ռուսաստանից արտահանվող գյուղատնտեսական ոլորտի ապրանքների արտահանման առյուծի բաժինը պատկանում է Ռուսաստանին, հույս ունենալով օգուտ քաղել Արևմուտքի դեմ ռուսական պատժամիջոցներից: Սակայն Ռուսաստանում ռուբլու հետ տեղի ունեցող մեծ արժեզրկումն ակնհայտորեն սպառնում է ագրոհատվածի առևտրի գործարքներին»,- ընդգծել է Թիմոթի Էշը:
Նշենք, որ Հայաստանի արտարժույթի մանրածախ շուկայում դրամի փոխարժեքն ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ արդեն գերազանցել է 454 դրամ/$1 նշագիծը`վերջին 2,5 ամսում շուրջ 12% արժեզրկմամբ: Տվյալ պահին (14:00) փոխանակման կետերում դոլարի առքուվաճառքի փոխարժեքը կազմում է 450/458 դրամ/$1, եվրոն` 554/574 դրամ/1 եվրո, ռուսական ռուբլին` 8,4/9 դրամ/1ռուբլի: Օպտիմալ փոխարժեքը Հայաստանի բանկերում սահմանվել է` ԱՄՆ 1 դոլարի առքի առավելագույն գինը կազմել է 450,00 դրամ 1 դոլարի դիմաց, եվրոյի առքի առավելագույն գինը` 556,00 դրամ 1 եվրոյի դիմաց, իսկ ռուսական ռուբլու առքի գինը` 8,00 դրամ 1 ռուբլու դիմաց: ԱՄՆ դոլարի վաճառքի նվազագույն գինը կազմել է 453,00 դրամ 1 դոլարի դիմաց, եվրոյի վաճառքի գինը կազմել է 567,00 դրամ 1 եվրոյի դիմաց, իսկ ռուսական ռուբլու վաճառքի գինը` 9,55 դրամ 1 ռուբլու դիմաց: NASDAQ OMX Armenia ֆոնդային բորսայում հունիսից մինչև դեկտեմբերի 5-ը ներառյալ իրականացվել է $396.5 մլն գումարի արժութային գործարք, իսկ փոխարժեքը բարձրացել է 407,14-ից մինչև 438,62 դրամ/$1: Ըստ որում, բորսայական գործարքների այդ ծավալից շուրջ $117 մլն բաժին է ընկել միայն նոյեմբերին: Անցած շաբաթ (դեկտեմբերի 1-5) արժութային գործարքների միջբանկային շուկան աննախադեպ մաքսիմում է գրանցել` $59.3 մլն, ձևավորելով փոխարժեք 442,42 դրամ/$1 մակարդակի վրա, ինչի պայմաններում բորսան, շաբաթն սկսելով $3.5 մլն ծավալով (դեկտեմբերի 1), հաջորդ չորս օրերին ընդհանրապես գործարք չի իրականացրել: Արդյո՞ք այդ մակարդակն ամենացածրն է 2006 թվականից ի վեր, վիճելի հարց է, քանի որ 2006 թվականի հունվարին Հայաստանի մանրածախ արտարժույթի շուկան բացվեց 455,5 դրամ/դոլար փոխարժեքով, իսկ 2005 թվականի հունվարին, փոխարժեքն, ընդհանրապես, հասել էր 500 դրամ/դոլարին: