Նախարար. Մեկնարկել են ՀԱԷԿ-ի շահագործման ժամկետի երկարաձգման ուղղությամբ իրականացվող աշխատանքները

 

Նրա խոսքով, 2015 թ. հոկտեմբերին ՙՌոսատոմ՚ ընկերության տնօրեն Սերգեյ Կիրիենկոյի մասնակցությամբ տեղի ունեցավ համատեղ համակարգող հանձնախմբի առաջին նիստը, որն զբաղվում է նախագծի իրականացմամբ: Հանդիպման ընթացքում որոշվել են 2017-2018 թթ. կատարվելիք աշխատանքների ժամկետները և ծավալները: Նախապատրաստական աշխատանքները, որոնք իրականացվում են ժամանակացույցին համապատասխան, արդեն սկսվել են: 2017 թ. գարնանը կողմերն արդեն պատրաստ կլինեն կայանի աշխատանքի՝ 3-4 ամսով դադարեցմանը՝ հիմնանորոգման նպատակով: Աշխատանքները կշարունակվեն 2018 թվականին, ինչից հետո ԱԷԿ-ը կկարողանա էլեկտրաէներգիա արտադրել մինչև 2027 թվականը: Աշխատանքներն իրականացնելիս լուրջ ուշադրությունը կհատկացվի անվտանգության հարցերին, ինչը համար մեկ խնդիրն է ծրագրի մասնակիցների համար: Դա անհրաժեշտ է կայանի անվտանգ և անխափան աշխատանքի ապահովման համար:

 

Երվանդ Զախարյանը տեղեկացրել է նաև, որ Հայաստանը մտադիր է կառուցել մինչև 600 մեգավատ հզորությամբ նոր միջուկային էներգաբլոկ՝ ավելի վաղ քննարկվող 1060 մեգավատ հզորությամբ նոր միջուկային էներգաբլոկի փոխարեն: Այդ որոշումն ընդունվել է մանրամասն և խորը ուսումնասիրությունների արդյունքում: 1060 մեգավատ հզորությամբ բլոկը կուղեկցվի հետագա շահագործման հետ կապված խնդիրներով: Այդ իսկ պատճառով որոշում է կայացվել կառուցել 600 մեգավատ հզորությամբ ավելի փոքր հզորության էներգաբլոկ, ինչն ավելի ճկուն կլինի՝ շահագործման և ընդհանուր ռեժիմների պահպանման առումով: Զախարյանը ևս մեկ անգամ ընդգծել է, որ նոր էներգաբլոկի կառուցման հարցը շարունակում է մնալ երկրի կառավարության օրակարգում: Խնդիրը ժամկետների մեջ է, որոնք պետք է համընկնեն արդիականացված երկրորդ էներգաբլոկի աշխատանքի  2027 թ.դադարեցման հետ: Առավել ևս, որ Ռուսաստանի Դաշնությունը և այլ երկրները տիրապետում են 600 մեգավատ հզորությամբ էնորգաբլոկի կառուցման տեխնոլոգիաներին և վերջին տարիներին արդեն կառուցում են դրանք աշխարհի տարբեր երկրներում: ՙԹե՛ ռազմավարական առումով, թե՛ էներգառեսուրսների դիվերսիֆիկացման տեսակետից մենք ատոմային էներգետիկայից հրաժարվելու որևէ հիմք և հնարավորություն չունենք՚,- նշել է նախարարը: 

 

Նշենք, որ ՀԱԷԿ երկրորդ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետը երկարաձգելու ծրագիրը կիրականացվի երկու փուլով. առաջին փուլ՝ ԱԷԿ համակարգերի, սարքավորումների, բաղադրիչների և կառույցների հետազոտման համապարփակ ծրագիր, երկրորդ փուլ՝ լրացուցիչ ժամանակահատվածում շահագործման թույլտվություն ստանալու համար անհրաժեշտ փոփոխությունների իրականացում և արդիականացում, ինչպես նաև Հայկական ԱԷԿ-ի անվտանգության մակարդակի բարձրացմանն ուղղված միջոցառումների իրականացում` հաշվի առնելով Եվրոպական հանձնաժողովի տեխնիկական աջակցության շրջանակներում իրականացված սթրես-թեսթի արդյունքների վերաբերյալ ներկայացված զեկույցը: Առաջին փուլի մասով արդեն ավարտվել են 4500 միավոր սարքավորումների, համակարգերի և բաղադրիչների հետազոտությունները: Առաջին փուլի զեկույցը կավարտվի 2016 թ. մարտին: Զուգահեռաբար սկսվել է երկրորդ փուլի աշխատանքը:  2015 թ. հոկտեմբերի 7-ին տեղի ունեցավ Հայկական ԱԷԿ-ի երկրորդ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի երկարաձգման հարցով Համատեղ համակարգող կոմիտեի առաջին նիստը: Այդ նիստի շրջանակներում Հայաստանի Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության կառավարությունների միջև ստորագրվել է «Միջուկային վթարի վերաբերյալ օպերատիվ իրազեկման, միջուկային և ռադիացիոն անվտանգության ասպարեզում տեղեկատվության փոխանակման՚ համաձայնագիր:

 

Նոր ատոմային էներգաբլոկի շահագործման ժամկետը, համաձայն ՀՀ կառավարության 2014 թ. հուլիսի 31-ի «Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկ անկախության ապահովման հայեցակարգի դրույթների իրականացմանն ուղղված 2014-2020թթ. միջոցառումների ծրագրի հաստատման՚ վերաբերյալ որոշման, համաչափվում է գործող էներգաբլոկի շահագործումից հանման ժամկետի հետ: 2014թ. դեկտեմբերին և 2015թ. փետրվարին Հայաստանի Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության կառավարությունների միջև ստորագրվեցին համաձայնագրեր երկրորդ էներգաբլոկի շահագործման ծրագրի երկարաձգման համագործակցության և այդ ծրագրի ֆինանսավորման համար Հայաստանի Հանրապետությանը արտահանման վարկ տրամադրելու վերաբերյալ:Երկու համաձայնագրերն էլ ուժի մեջ են մտել, և աշխատանքներն սկսվել են: 

 

Հիշեցնենք, որ Հայկական ԱԷԿ-ը գործում է ՀՀ էներգետիկայի և բնական պաշարների նախարարության կառավարման ներքո: Կայանում տեղադրված է ռուսական «ՎՎԷՌ-440ե նմուշի երկու էներգաբլոկ` 815 ՄՎՏ ընդհանուր հզորությամբ: ԱԷԿ առաջին բլոկը շահագործման է հանձնվել 1976 թվականին, իսկ երկրորդը` 1980 թվականին: 1989 թվականի սկզբին կայանը կոնսերվացվել էր քաղաքական նկատառումներով, իսկ 1995 թվականի սկզբին վերագործարկվել է ՀԱԷԿ ներկայում գորիծող երկրորդ բլոկը` 404 ՄՎտ հզորությամբ: Հայկական ԱԷԿ-ին բաժին է ընկնում հանրապետությունում արտադրվող ողջ էլեկտրաէներգիայի մինչև 40%-ը: Գործող էներգաբլոկի ծառայության ժամկետը լրանում է 2016 թվականի վերջին: Նախատեսվում է այն երկարաձգել մինչև 2027 թիվը` Ռուսաստանի 270 մլն դոլար վարկի հաշվին: