Հայաստանում տեղի է ունեցել Ամուլսարի ծրագրի շինարարության մեկնարկը

Արմինֆո. Օգոստոսի 19-ին վայոց Ձորի մարզում տեղի ունեցավ Ամուլսարի ոսկու ծրագրի շինարարության մեկնարկի արարողությունը: Այս մասին ԱրմԻնֆո գործակալությանը տեղեկացվել է Lydian Armenia ընկերության մամուլի ծառայությունից: Միջոցառմանը ներկա  էին Վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը, էներգետիկայի  և բնական պաշարների նախարար Լ. Յոլյանը, Էկոնոմիկայի նախարար Ա. Մինասյանը, շրջակա համայնքների ղեկավարներ, մարզպետներ, այլ պաշտոնատար անձինք: Մասնակիցների թվում էին Լիդիան Ինթերնեյշնլի  տնօրենների խորհրդի անդամները, ընկերության բաժնետերեր, IFC և ՎԶԵԲ ներկայացուցիչներ, Հայաստանում Համաշխարային Բանկի և Արժույթի միջազգային հիմնադրամի գրասենյակների ղեկավարներ Լորա Բեյլին և Տերեսա Դաբան Սանչեսը: Ներկա էին Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Ռիչարդ Միլսը և Մեծ Բրիտանիայի դեսպան Ջուդիթ Ֆարնուորթը:
 
Հարյուրից ավելի հյուրերին, համայնքների ներկայացուցիչներին և ընկերության աշխատակիցներին դիմելով Լիդիան Ինթերնեյշնլի գլխավոր գործադիր տնօրեն պարոն Հովարդ Սթիվենսոնը շնորհավորեց բոլոր շահագրգիռ կողմերին Ամուլսարի ծրագրի նոր և կարևոր փուլի մեկնարկի կապակցությամբ, շնորհակալություն հայտնեց Հայաստանի կառավարությանը, շրջակա համայնքներին, դիվանագիտական ներկայացուցչությունների ղեկավարներին վստահության և շարունակական աջակցության համար. «Վստահ եմ, որ ձեր ցանկությունն է տեսնել տարբեր ու ավելի լավ հանքարդյունաբերական ծրագիր Հայաստանում: Ես ուզում եմ վստահեցնել, որ մենք կանենք ամեն ինչ, որպեսզի ցույց տանք, որ հնարավոր է այլ կերպ աշխատել, որ հանքարդյունաբերությունը կարող է լինել պատասխանատու, անվտանգ և կարող է օգուտներ բերել շրջակա համայնքներին: Մենք, բոլորիդ հետ միասին, առաջիկա 12 տարիներին դա իրականություն ենք դարձնելու»:
Ներկաներին ուղղված իր խոսքում վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը մասնավորապես ասաց. «Առաջին իսկ օրվանից մենք լիովին աջակցել ենք Ամուլսարի ծրագիրն և վստահ ենք, որ այն հաջողությամբ կյանքի կկոչվի: Մենք անցել ենք երկար ճանապարհ, ունեցել ենք նաև օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ դժվարություններ, բայց կարևորը այսօրվա շինարարության մեկնարկն է, որի համար ես շատ ուրախ եմ, որպես կառավարության ղեկավար: Օտարերկրյա ներդրումների նվազման պայմաններում կարևոր է այս խոշորագույն ծրագրի մեկնարկը: Ցանկանում եմ հատկապես ողջունել միջազգային հեղինակավոր ֆինանսական ինստիտուտների՝ Միջազգային ֆինանսական կորպորացիայի և Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկի մասնակցությունը: Ուղղակի համոզված եմ, որ Ամուլսարի ծրագիրը զարգացման նոր հնարավորություններ կստեղծի Հայաստանի տնտեսության համար»:

Ողջունելով ներկաներին՝ վարչապետ Աբրահամյանը նշել է, որ ՀՀ կառավարությունն իր մշտական ուշադրության կենտրոնում է պահում հանքարդյունաբերության ոլորտի զարգացման անհրաժեշտությունը և բնական պաշարների պահպանումն ու արդյունավետ օգտագործումը: «Մենք մեծապես կարևորում ենք նման խոշորագույն օտարերկրյա ներդրումային ծրագրի իրականացումը, որը կնպաստի հանքարդյունաբերության զարգացմանը և տնտեսական աճին: Առաջին իսկ օրվանից մենք լիովին աջակցել ենք Ամուլսարի ծրագրին և վստահ ենք, որ այն հաջողությամբ կյանքի կկոչվի և հանքի շինարարությունը կավարտվի գալիք երկու տարիների ընթացքում: Անցել ենք երկար ճանապարհ, ունեցել ենք օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ դժվարություններ, բայց կարևորը ծրագրի շինարարության մեկնարկն է, ինչի համար, որպես կառավարության ղեկավար, ուրախ եմ»,- ասել է Հովիկ Աբրահամյանը և կարևորել այս խոշոր ծրագրի մեկնարկը: Կառավարության ղեկավարը ողջունել է նաև միջազգային հեղինակավոր ֆինանսական ինստիտուտների՝ Միջազգային ֆինանսական կորպորացիայի և Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկի մասնակցությունը ծրագրին և համոզմունք հայտնել, որ Ամուլսարի ծրագիրը զարգացման նոր հնարավորություններ կստեղծի Հայաստանի տնտեսության համար, իսկ նոր աշխատատեղերը կնպաստեն մեր քաղաքացիների սոցիալ-տնտեսական խնդիրների լուծմանը: Հովիկ Աբրահամյանը կարևորել է ծրագրի բնապահպանական և սոցիալական ազդեցությունների գնահատման իրականացումը միջազգային առաջատար չափանիշներին համապատասխան և հանքի շահագործումը նորագույն տեխնոլոգիաներով:
 

Ամուլսարի ծրագրի շինարարության մեկնարկի կապակցությամբ ուղերձ էր հղել ԱՄՆ դեսպան Ռիչարդ Միլսը. «Շնորհավորում ենք «Լիդիան» ընկերությանը այս հիշարժան օրվա առիթով և ողջունում ենք Ամուլսարի ծրագիրը Հայաստանում, որը կօգնի ամրապնդել երկրի տնտեսությունը: Ուրախ ենք, որ Հայ-ամերիկյան առևտրաարդյունաբերական պալատի անդամ, Արդյունահանող ճյուղերի թափանցիկության նախաձեռնության աշխատանքային խմբի անդամ «Լիդիան» ընկերության շնորհիվ Հայաստանում գործարար խաղի հավասար պայմանների ձևավորման և սոցիալական պատասխանատվության ամուր մշակույթի կայացման ականատեսը դարձանք: Վստահ ենք, որ ընկերությունը կշարունակի պատասխանատու հանքարդյունաբերության օրինակելի գործունեություն իրանակացնել՝ գործելով թափանցիկ և միջազգային բնապահպանական ու սոցիալական ստանդարտներին համապատասխան»:
 

Հայաստանում Մեծ Բրիտանիայի դեսպան Ջուդիթ Ֆարնուորթի ուղերձում ասված է.
«Այս հիմնարկեքը կարևոր իրադարձություն է ոչ միայն «Լիդիան»-ի, այլև Հայաստանի համար: Ես շնորհավորում եմ «Լիդիան»-ին և իր բազմաթիվ հայ գործընկերներին այս նշանակալի օրվան հասնելուն ուղղված տարիների քրտնաջան աշխատանքի համար: Կարծում եմ, որ այս հաջողությանը հասնելու բանալիներից մեկը եղել է այն երկխոսությունը, որը «Լիդիան»-ը վարել է Հայաստանի կառավարության, տեղական իշխանությունների, քաղաքացիական հասարակության և, որ թերևս առավել կարևոր է, տեղական համայնքների հետ: Այս ներգրավման միջոցով «Լիդիան»-ը վստահեցրել է, որհանձնառու է իրականացնել պատասխանատու հանքարդյունաբերություն՝ Հայաստանին բերելով տնտեսական ուսոցիալական օգուտներ և միաժամանակ հարգելով շրջակա միջավայրի պահպանության կարևորությունը: Այս մոտեցումը համահունչ է «Արդյունահանող ճյուղերի թափանցիկության նախաձեռնության» (ԱՃԹՆ) սկզբունքներին:Մենք ողջունում ենք Հայաստանի հանձնառությունը՝ միանալ ԱՃԹՆ-ին և վստահ ենք, որ «Լիդիան»-ը կառուցողական դեր կխաղա որպես Բազմաշահառու խմբի անդամ: Միացյալ Թագավորության դեսպանատունը պատրաստ էբրիտանական փորձն ու գիտելիքները կիսելու միջոցով շարունակել աջակցություն ցուցաբերել Հայաստանին այս գլոբալ ստանդարտին հասնելու իր ջանքերում՝ խթանելով բնական պաշարների բաց և հաշվետու կառավարումը: Մենք հավատում ենք, որ Հայաստանի անդամակցությունը ԱՃԹՆ-ին կխթանի ներդրողների վստահությունը Հայաստանի հանքարդյունաբերության ոլորտի նկատմամբ և կգրավի ներքին ու օտարերկրյա ներդրողների հետաքրքրությունը: Բրիտանական դեսպանատունը նաև շարունակելու է աշխատել ՀՀ կառավարության և արդյունաբերողների հետ՝ օգնելով բարելավել գործարար միջավայրը և խթանել տնտեսական բարեփոխումները Հայաստանում՝ ի շահ բոլորի»:

Ամուլսարը Հայաստանում այս պահին ամենախոշոր միջազգային ներդրումն է: Ծրագրի շինարարության (2016-2018 թթ.) կապիտալ ծախսերը կազմելու են 370 միլիոն դոլար: Շինարարության առավել ակտիվ շրջանում ծրագրում զբաղված կլինի 1300 մարդ, արդյունահանման 10 տարիների ընթացքում Լիդիան Արմենիան  կապահովի 700 աշխատատեղ:

Ավելի վաղ հաղորդվել է, որ Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկը (ՎԶԵԲ) լրացուցիչ թողարկման շրջանակում 11.390 մլն կանադական դոլարով (1 բաժնետոմսի դիմաց 0,34 կանադական դոլար) ձեռք է բերում Lydian International-ի 33,500,000 սովորական բաժնետոմսեր` մեծացնելով իր բաժնեմասը ընկերության կանոնադրական կապիտալում: Ինչպես ԱրմԻնֆո-ին հաղորդել են ընկերությունում,  Lydian International Limited տնօրենների խորհուրդը հուլիսի 21-ին հաստատել է այդ փաթեթի մասնավոր տեղաբաշխման (Private Placement) պայմանները: Այդ ներարկումների նպատակը Ամուլսարի ոսկու կորզման նախագծի բնապահպանական և սոցիալական ներգործության կառավարման միջոցառումների իրականացումն է: Ներկայում ՎԶԵԲ-ը տնօրինում է ընկերության 12,038,780 սովորական բաժնետոմսերի, ինչը կազմում է ներկայում թողարկված և շրջանառության մեջ գտնվող սովորական բաժնետոմսերի շուրջ 1,8%: Տեղաբաշխման ավարտին ՎԶԵԲ-ը կտնօրինի ընկերության 45,538,780 սովորական բաժնետոմսեր, ինչը կկազմի թողարկված և տեղաբաշխված սովորական բաժնետոմսերի շուրջ 6,5%: Lydian International Limited նախագահ և գործադիր տնօրեն Հովարդ Սթիվենսը նշել է, որ այդ ներդրումները կարևոր դեր են խաղում, առավել ևս, ընկերության` մշակողի կարգավիճակից արտադրողի կարգավիճակի անցման փուլում: Լրացուցիչ ֆինանսական ներարկումները կուղղորդվեն բնապահպանական ծրագրերի և սոցիալական ներգործության մեղմման այլ միջոցառումների ֆինանսավորմանը, այդ թվում կենսաբազմազանության պահպանման ֆինանսավորման ծրագրին, ջրի մաքրման կայանքի տեղադրմանը, ինչպես նաև Ամուլսարի նախագծի շրջանակում անցկացվող այլ միջոցառումներին: Ամուլսարի հանքավայրի շինարարության նախագծի իրագործումը մանրազնին կվերահսկվի բանկի և անկախ ֆինանսնական խորհրդատուների կողմից: Ավելի վաղ «Գեոթիմե ՓԲԸ տնօրեն Հայկ Ալոյանը ԱրմԻնֆո-ի հետ զրույցում հայտարարել է, որ այդ միջոցառումներն իրականացվում են Ամուլսարի հանքավայրի զարգացման շրջանակում և լեռնահանքային արդյունաբերության լավագույն համաշխարհային ստանդրատներին համապատասխան: «Գեոթիմն ու Լիդիան ինթերնեյշնլը պարտավորվել են իրականացնել Ամուլսարի բնապահպանական և սոցիալական կառավարումը միջազգային լավագույն փորձի հիմնա վրա», - նշել է Ալոյանը: Նրա խոսքով, օրերս իրականացված փոփոխված Բնապահպանական և սոցիալական ազդեցության գնահատման հրապարակումը և բազմաթիվ շահագրգիռ կողմերի հետ մանրակարկիտ քննարկումները ևս մեկ քայլ են Ամուլսարը համաշխարհային կարգի լավ կառավարվող հանք դարձնելու ուղղությամբ: «Թե մեր ինստիտուցիոնալ ներդրողները, մասնավորապես IFC-ն և ՎԶԵԲ-ը, թե ընկերության ղեկավարությունը պարտավորություն են ստանձնել հանքը զարգացնել հանքարդյունաբերության միջազգային լավագույն փորձի չափանիշներով: Այսօր հանքարդյունաբերությունը աշխարհում ներդրել է ժամակակակից, գործնական տեխնոլոգիական միջոցներ՝ ապահովելու հանքերի անվտանգ գործունեությունը և ես վստահ եմ, որ Հայաստանը նույնպես կարող է ունենալ ժամանակակից և անվտանգ հանքարդյունաբերություն: Ամուլսարը այդ ուղղությամբ կարևոր քայլ կլինի: Ուզում եմ նաև շեշտել, որ մինչ հանքային ոլորտը աշխարհում տնտեսական բացասական ցիկլի մեջ է, Լիդիանին այդուհանդերձ հաջողվել է ապահովել ծրագրի շինարարության համար անհրաժեշտ ներդրման մեծ մասը: Ծրագիրը զգալի օգուտներ կբերի և բաժնետերերին, և Հայաստանի տնտեսությանը», - ասել է Ալոյանը:  

Նշենք, որ ՎԶԵԲ 2009 թվականից կարևոր ռազմավարական ներդրող է Lydian International Limited համար: Եվրաբանկն արդեն աջակցել է ընկերությանը նախորդ չորս տեղաբաշխումների շրջանակում: Մշտական աջակցություն է տրամադրվում լեռնահանքային արդյունաբերության առաջավոր միջազգային փորձի մշակման և ներդրման առումով: ՎԶԵԲ-ը հետևողականորեն աջակցություն է ապահովում  Lydian International Limited-ի հանքավայրերի հետախուզնման և մշակման ծրագրերին: