ՀԱԷԿ գլխավոր տնօրեն. Հայկական ատոմային էլեկտրակայանում սթրես-թեստի անցկացումը ոչ մի կերպ N2 էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի երկարացման ծրագրի հետ կապված չէ

Արմինֆո. Եվրոպական հանձնաժողովի կողմից ՀԱԷԿ-ում սթրես-թեստի անցկացումը ոչ մի կերպ N2 էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի երկարացման ծրագրի հետ կապված չէ: Այդ մասին հայտարարել է ՀԱԷԿ գլխավոր տնօրեն Մովսես Վարդանյանը՝ պատասխանելով ԱրմԻնֆո-ի հարցին:

Նրա խոսքով, Ֆուկուշիմա ԱԷԿ-ում տեղի ունեցած վթարից հետ գրեթե բոլոր երկրներն իրենց սթրես-թեստերն են անցկացրել, այդ թվում՝ Ռուսաստանը: Ճապոնական ԱԷԿ-ում վթարից հետո Եվրոպական հանձնաժողովի խնդրանքով 2012-2014 թթ. ՀԱԷԿ-ում անցկացվել է սթրես-թեստ, ինչի արդյունքում մշակվել է ազգային հաշվետվություն, որը ներկայացվել է Եվրոպական հանձնաժողովին: Եվրոպական հանձնաժողովն առաջարկել է անվտանգության բարձրացմանն ուղղված 47 միջոցառում անցկացնել կայանում, որից կայանի ջանքերով իրականացվել է ավելի քան կեսը: Աշխատանքի մնացած մասի համար անհրաժեշտ են միջոցներ, ինչը Եվրոպական հանձնաժողովը համաձայնել է տրամադրել: ՙԿցանկանայի հիշեցնել, որ կայանի շահագործման ժամկետը երկարացնելու մեր որոշումից հետո Եվրոպական հանձնաժողովը դադարել էր աջակցություն ցուցաբերել ՀԱԷԿ-ին: Այժմ վերջնիս դիրքորոշումը փոխվել է, և աջակցությունը, այդ թվում՝ ֆինանսական, կշարունակվի՚,- հայտարարել է կայանի գլխավոր տնօրենը՝ ավելացնելով, որ սթրես-թեստում ներկայացված են կայանի անվտանգության գնահատման մեթոդները: 1988 թ. Սպիտակի երկրաշարժից հետո մեծացել են ԱԷԿ սեյսմիկ անվտանգության  ապահովման պահանջները: Մասնավորապես, մինչև երկրաշարժը գրունտի թույլատրելի արագացումը կազմել է 0.2g., իսկ երկրաշարժից հետո սեյսմիկ վտանգի նախագծային մակարդակի այդ ցուցանիշը հասցվել է մինչև 0,35g: Բայց հիմնական սարքավորման համար, որը ներկայումս պատվիրվում է արդիականացման ծրագրի իրականացման համար, հաջողվել է ապահովել 0,4g մակարդակ, այսինքն՝ գրեթե երկու անգամ ավելացել են սեյսմիկայի պահանջները: Այնուամենայնիվ, Եվրոպական հանձնաժողովը համաձայնել է շարունակել օգնությունը Հայաստանին, որը հիմականում կցուցաբերվի՝ շարժական տեխնիկայի տեսքով: ԱԷԿ հարթակում խոշոր երկրաշարժի դեպքում, որի ժամանակ կայանը 72 ժամ կտրված է մնում մնացած աշխարհից, ԱԷԿ աշխատակիցները, օգտագործելով այդ թվում շարժական տեխնիկան, իրենց ուժերով կապահովեն վերջինիս անվտանգությունը:

Ընդհանուր առմամբ, ինչպես նշել է Մովսես Վարդանյանը, ВВЭР-440 բլոկներն ամենահուսալի և ամրության մեծ պաշարով բլոկներն են: ՙԱյդ պատճառով ուժեղ ճնշում Եվրոպական հանձնաժողովի կողմից չի եղել՚,- ընդգծել է ՀԱԷԿ գլխավոր տնօրենը:

Միջուկային անվտանգությունը Եվրոպական միության առաջնահերթ ուղղություններից է: 2011 թվականին Ֆուկուշիմա ԱԷԿ-ում տեղի ունեցած վթարից հետո ԵՄ-ն դարձավ աշխարհում առաջատարը՝ իր պետություններում ԱԷԿ-ների ռիսկերի եւ անվտանգության համապարփակ գնահատման՝ սթրես-թեստերի իրականացման ուղությամբ: 2015 թվականի օգոստոսին ՀՀ ԿԱ միջուկային անվտանգության կարգավորող պետական կոմիտեն Եվրոպական հանձնաժողովի Էներգետիկայի գլխավոր տնօրինության փորձագիտական գնահատմանը ներկայացրեց «Հայկական ԱԷԿ-ի «սթրես-թեստիե վերաբերյալ ազգային հաշվետվությունը՚: Փորձագիտական գնահատումը կատարվեց ս.թ. հունիսի 20-ից 24-ը Հայաստանում: 10 փորձագետներից կազմված փորձագիտական խմբի կազմում էին Միջուկային անվտանգության բնագավառը կարգավորող մարմինների  եվրոպական խմբի կողմից առաջադրված 8 ԵՄ անդամ պետությունների ներկայացուցիչներ ու Եվրոպական հանձնաժողովի 2 աշխատակիցներ: