Ե.Սալկով. «Ռուսատոմ Սերվիս» ՓԲԸ և Հայկական ԱԷԿ միջև փոխգործակցությունը բավականին արդյունավետ է և կառուցողական

Արմինֆո. «Ռոսատոմի» ուրվագծում ներառված «Ռուսատոմ Սերվիս» ՓԲԸ և Հայկական ԱԷԿ միջև 2-րդ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի երկարաձգման շուրջ փոխգործակցությունը բավականին արդյունավետ է և կառուցողական: Սեպտեմբերի 9-ին այդ մասին հայտարարել է ընկերության գլխավոր տնօրեն Եվգենի Սալկովը` պատասխանելով ԱրմԻնֆո-ի հրացին:

Նրա ասելով, առանց ՀԱԷԿ մասնագետների, պարզապես, անհնար է կատարել ողջ աշխատանքը: 2015-2016 թվականներին կայանում անցկացվել է սարքավորման համալիր հետազոտման աշխատանք, որում ներգրավվել է կայանի ողջ անձնակազմը: Հետազոտություններն անցկացվել են 15 ուղղություններով. ուսումնասիրվել է սարքավորման 4500 միավոր: «Կատարված աշխատանքի ծավալը վկայում է երկու երկրների մասնագետների արդյունավետ փոխգործակցության մասին, որոնք այդ ծրագիրը  կատարել են ժամանակին և որակով», - նշել է Եվգենի Սալկովը, հավելելով, որ հայ գործընկերների հետ հաջող փոխգործակցության նպատակով Երևանում բացվել է «Ռուսատոմ Սերվիս» ընկերության գրասենյակ, որը գտնվում է «Մոսկվայի տանը»` Երևանի կենտրոնում:

Ե.Սալկովը նշել է, որ համալիր հետազոտման հիմնական նպատակը բոլոր համակարգերի ուսումնասիրումն էր, ինչն անհրաժեշտ էր անել ծրագրի իրագործման համար: Այդ աշխատանքում ներգրավվել էին ռուսաստանյան 15 ընկերություններ, որոնցից յուրաքանչյուրը ներկայացրել է իր եզրակացությունը: Այդ 15 հաշվետվությունների հիման վրա նախապատրաստվել է ամփոփիչ փաստաթուղթ, որը կդառնա ՀԱԷԿ 2-րդ էներգաբլոկի արդիականացման լայնածավալ ծրագրի նախապատրաստման նախերգանքը: «Համալիր հետազոտման արդյունքները տվյալ պահին ցույց են տալիս, որ ժամկետը կարող է երկարաձգվել», - ընդգծել է «Ռուսատոմ Սերվիս» ՓԲԸ գլխավոր տնօրենը:

Խոսելով ռիսկերի մասին` Եվգենի Սալկովն ընդգծել է, որ ռիսկերը ծրագիրն իրագործելիս, ինչպես նաև ցանկացած մեծ նախագծի դեպքում, ստանդարտ բնույթի են: Հարկավոր է շատ մեծ աշխատանք կատարել սեղմ ժամկետում` հինգ տարում: Անհրաժեշտ կլինի գնել մեծաքանակ սարքավորում, որի պատրաստման համար ժամանակ է պետք` մեկ տարի և ավելի: Սարքավորման պատրաստման համար հարկավոր է նախապատրաստել նախագիծ, որը պետք է մշակի Նիժգորոդի «Ատոմէներգոպրոեկտը»: Այդ նախագիծը պետք է անցնի ատյաններով, պատրաստողները պետք է ստանան բազմաթիվ տեխնիկական պահանջներ և պայմաններ: Ընդ որում, հարկավոր է նկատի ունենալ նաև լոգիստիկային առնչվող որոշ  խնդիրների առկայությունը, որոնք կապված են սարքավորումը Հայաստան փոխադրելու հետ: «Այդ հարցով զբաղվող փորձագետները մշակել են մի քանի լոգիստիկ երթուղիներ` խոշոր չափերի սարքավորումը Հայաստան հասցնելու համար», - նշել է Ե.Սալկովը, հավելելով, որ ՀԱԷԿ-ը կարդիականացնի ոչ միայն բլոկը, այլև իր մերձատար ուղիները: Միայն գեներատորը կշտում է 247 տոննա: Սովորական վագոնով այն հնարավոր չէ փոխադրել: Դրա համար անհրաժեշտ է հատուկ սարք:

2014 թվականի դեկտեմբերին և 2015 թվականի փետրվարին Հայաստանի և Ռուսաստանի կառավարություններն ստորագրել են ՀԱԷԿ երկրորդ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի երկարաձգման նախագծում համագործակցության շուրջ և  երկարաձգման ծրագրի ֆինանսավորման համար ՀՀ կառավարությանը պետական արտահանման վարկի տրամադրման շուրջ համաձայնագրեր:

Մեծամորի մոտ գտնվող ՀԱԷԿ-ը, որը միակն է տարածաշրջանում, շահագործման էր հանձնվել 1980 թվականին և կանգնեցվել էր 1989 թվականի մարտին` Սպիտակի երկրաշարժից հետո: ՀԱԷԿ-ը վերագործարկվել է 1995 թվականի նոյեմբերին` հանրապետությունում սուր էներգետիկ ճգնաժամի առնչությամբ: Կայանի երկու էներգաբլոկները զինված են ռուսական առաջին սերնդի ВВЭР-440 ռեակտորներով: Առաջին բլոկն այժմ կանգնեցված է: Կայանին բաժին է ընկնում էլեկտրաէներգիայի արտադրության մինչև 40%-ը: Փորձագետների գնահատականների համաձայն, կայանի շահագործման ռեսուրսն ասպառվում է 2016 թվականին: Այժմ աշխատանքներ են իրականացվում կայանի շահագործման ժամկետը մինչև 2027 թիվը երկարաձգելու համար: Նախագծի իրագործման համար նախորդ տարվա վերջին Մոսկվայում ստորագրվել է պայմանագիր, որի համաձայն, ռուսական կողմը կայանի շահագործման ժամկետի երկարաձգման համար Հայաստանին 270 մլն դոլարի վարկ կտրամադրի` 15 տարվա ընացքում մարման պայմանով` 3%  տարեկան տոկոսադրույքով: Բացի այդ, նույն նպատակների համար Ռուսաստանի Դաշնությունը 30 մլն դոլարի դրամաշնորհ կտրամադրի Հայաստանին: Երկրի էլեկտրամատակարարման խնդիրը կարող է լուծել միայն նոր բլոկի կառուցումը, որը Հայաստանի վրա կնստի 5 մլրդ դոլար: