«Լիդիան» ընկերության ձևավորած անկախ խորհրդատվական խումբը կզբաղվի Ամուլսար հանքավայրի յուրացման նախագծի դիտարկմամբ

Արմինֆո.«Լիդիան» ընկերության ձևավորած անկախ խորհրդատվական խումբը կզբաղվի  Ամուլսար հանքավայրի յուրացման նախագծի դիտարկմամբ: Ինչպես ԱրմԻնֆո-ին հաղորդեցին «Լիդիան Արմենիա» ընկերության մամուլի ծառայությունից, ձևավորվել է անկախ խորհրդատվական խումբ, որում ընդգրկված են լինելու բնապահպանական և սոցիալական ոլորտներում հայաստանյան և միջազգային փորձագետներ:

7 անդամից բաղկացած խումբն իրականացնելու է Հայաստանում Ամուլսարի ծրագրի մոնիտորինգը, հետևելով, որ այն իրականացվի պարտավորվածությանը համաձայն՝ հանքարդյունաբերության ոլորտում միջազգային լավագույն փորձին համապատասխան: Խումբը նախագահելու է պատասխանատու հանքարդյունաբերության և կոնֆլիկտների կառավարման ոլորտում միջազգային հեղինակավոր փորձագետ դոկտոր Ջոն Հարքերը: 

Աղբյուրի համաձայն, խմբի անդամները պարբերաբար հանդիպելու են՝ ծրագրի ընթացքի մոնիտորինգ իրականացնելու համար և կայուն զարգացմանն առնչվող խնդիրների վերաբերյալ տրամադրելու են անկողմնակալ և առարկայական խորհրդատվություն: Սա ներառում է բնապահպանական կառավարումը, սոցիալական կառավարումը, հանրային առողջությունը, ջրի կառավարումը, ինչպես նաև կենսաբազմազանությունը, թափոնների և ցիանիդի կառավարումը, սոցիալ-տնտեսական զարգացումը և մարդու իրավունքները:
Խումբը կապի մեջ կլինի Ընկերության գլխավոր գործադիր տնօրենի հետ և լիազորված կլինի անաչառ գնահատել Ամուլսարի ծրագրի սոցիալական, բնապահպանական և մարդու իրավունքներին առնչվող ազդեցությունները և դրանց կառավարման ուղղությամբ Լիդիանի նախաձեռնություններն ու ծրագրերը; հանգամանորեն ուսումնասիրել և խորհրդատվություն տրամադրել ընկերությանը շահագրգիռ կողմերի ներգրավման վերաբերյալ; իրականացնել միջազգային լավագույն չափանիշների կիրառման մոնիտորինգ և այդ մասին տեղեկատվություն տրամադրել:

Խումբը անմիջականորեն առնչվելու է Ամուլսարի հանքի շահագրգիռ կողմերի հետ և ներկայացնելու է հրապարակային տարեկան զեկույց իր գործունեության վերաբերյալ:
Բոլոր անդամները ներկայացված են հանձնախմբում որպես անհատներ: Խմբի կազմում ներառված  դոկտոր Ջոն Հարքերը (խմբի նախագահ) պատասխանատու հանքարդյունաբերության և բազմաշահառու գործընթացների առաջատար միջազգային փորձագետ է: Դոկտոր Հարքերը վերջին շրջանում Կանադայի Քեյփ Բրեթոն համալսարանի նախագահն էր և փոխկանցլերը: 1999-2000թթ.-ին կանադական կառավարության խնդրանքով ուսումնասիրել է երկրի խոշորագույն նավթային ընկերության գործունեության հնարավոր ազդեցությունը Սուդանի քաղաքացիական պատերազմի վրա: Նախկինում Ջոն Հարքերը աշխատել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպությունում և եղել է նախագահ Նելսոն Մանդելայի խորհրդականը Հարավային Աֆրիկայում Ազգային զարգացման գործակալության ստեղծման ժամանակ: 2007-2008թթ. Կոլումբիայում նախագահել է Հարավային Ամերիկայի ածուխի խոշորագույն Կերեխոն հանքավայրի Անկախ վերահսկող հանձնաժողովը: Խմբի կազմում է նաև տեխնիկական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Հայկ Ակարմազյանը, ով բնապահպան ճարտարագետ է։ Դասավանդում է Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանում էկոլոգիական մենեջմենթ, բնօգտագործման տնտեսագիտություն, ջրամշակման տեխնոլոգիաներ առարկաները։  Խմբի կազմում ընդգրկված դոկտոր Հարություն Արմենեանը առողջապահության ոլորտում միջազգայնորեն ճանաչված փորձագետ է: Նա Լոս Անջելեսի Կալիֆորնիայի համալսարանի Առողջապահության Ֆակուլտետի Համաճարակաբանության պրոֆեսոր է, ինչպես նաև Ջոն Հոփկինս համալսարանի Առողջապահության դպրոցի պատվավոր պրոֆեսոր: Նա նաև Հայաստանում ամերիկյան համալսարանի նախկին նախագահն է: Ջոն Հոբբսը, ով նույնպես խմբի ակզմում է,  բնապահպանության ոլորտում առաջատար միջազգային մասնագետ է: Մինչ վերջերս WWF-ի (Վայրի բնության համաշխարհային հիմնադրամ) արդյունահանող ճյուղերի գծով միջազգային տնօրենն էր, նախկինում նման պաշտոն է զբաղեցրել նաև Միացյալ Թագավորության Միջազգային զարգացման գործակալությունում: Նախկինում նախագահել է  Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության (OECD) Բնապահպանական մասնագետների ցանցը և Հանքարդյունաբերության, մետաղների և կայուն զարգացման միջկառավարական ֆորումը: Մասնակցել է պատասխանատու հանքարդյունաբերության բնագավառում մի շարք նախաձեռնությունների ստեղծմանը: Խմբի կազմում ընդգրկված Ալիսա Սավադյանը բնապահպանական և սոցիալական ազդեցության մասնագետ է, բնապահպան-իրավաբան: Տրամադրում է խորհրդատվություն Համաշխարհային    բանկի /ՀԲ/, ԱՄՆ միջազգային զարգացման գործակալության /ԱՄՆ ՄԶԳ/, Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկի /ՎԶԵԲ/ և Ասիական զարգացման բանկի /ԱԶԲ/ կողմից ֆինանսավորվող համայնքային զարգացման, ջրային ռեսուրսների և թափոնների կառավարման ծրագրերում: Խմբում ընդգրկված Էլիսա Թոնդան ճանաչված բնապահպանական մասնագետ է: Նա աշխատել է թե՛ մասնավոր ոլորտում, թե՛ 15 տարուց ավելի աշխատել է ՄԱԿ-ի տարբեր գործակալություններում: Էլիսա Թոնդան Ցիանիդի կառավարման միջազգային ինստիտուտի (ICMI) խորհրդի անդամ է: Ինստիտուտը հետևում է Ցիանիդի կարավարման միջազգային օրենսգրքի պատշաճ կիրառմանը: Լյուկ Զանդվլիեթը սոցիալ-տնտեսական ոլորտի փորձագետ է, նա մասնագիտացած է շահագրգիռ կողմերի ներգրավման, դժգոհությունների կառավարման և կանխարգելման, ինչպես նաև սոցիալական ներդրումների ռազմավարության հարցերով հանքարդյունաբերական ընկերություններին խորհրդատվություն մատուցելու ոլորտում: «Ինչպես ճիշտ հասկանալ ընկերություն-համայնք կապը» գրքի համահեղինակն է, որն այս ոլորտի մասնագետների համար առաջատար աշխատություններից է:

Նախագահ դոկտոր Ջոն Հարքերը մեկնաբանել է Խմբի ստեղծումը.- «Խումբը բաղկացած է անկախ տեսակետ ունեցող մարդկանցից, ովքեր ունեն լիարժեք կարողություն ուսումնասիրել բարդ իրավիճակներ և առաջարկել հստակ խորհուրդներ: Ուստի, այս իրողությունը թույլ կտա շահագրգիռ կողմերին վստահությամբ ընդունել պատասխանատու առաջընթացը, որը կարող է առաջարկել հանքարդյունաբերությունը: Մենք պատրաստ ենք այս խնդրին»:  

«Լիդիանը պարտավորվել է կառուցել և շահագործել Ամուլսարի հանքը միջազգային լավագույն փորձի չափանիշներին համապատասխան: Մենք Հայաստանում ԱՃԹՆ-ի (արդյունահանող ճյուղերի թափանցիկության նախաձեռնության) ներդրման գործընթացքում առաջատար դերակատարներից ենք, մենք պարտավորվել ենք կիրառել ոլորտի լավագույն միջազգային փորձը մեր գործունեության ողջ ընթացքում, և հետևելու ենք Ցիանիդի կառավարման միջազգային օրենսգրքին: Անկախ խորհրդատվական խմբի ստեղծումը, որն անկողմնակալ ուսումնասիրելու է մեր գործունեությունը, մեր կամավոր նախաձեռնությունն է, որը մենք պարտավորվել ենք իրականացնել, որպես մեր Բնապահպանական և սոցիալական ազդեցությունների գնահատման պարտավորություն: Ակնկալում ենք հիմնել դրական և կառուցողական հարաբերություններ Խմբի հետ և աշխատել միասին՝ բոլոր շահագրգիռ կողմերի օգուտները Ծրագրից առավելագույնի հասցնելու համար», - հայտարարել է «Լիդիան ինթերնեյշնլի» գլխավոր գործադիր տնօրեն Հովարդ Սթիվենսոնը` մեկնաբանելով խմբի ստեղծումը: 

Հիշեցնենք, որ «Լիդիան Արմենիան» բրիտանական Lydian International Ltd ընկերության դուրստր ընկերությունն է: Որպես վերջինի բաժնետեր հանդես են գալիս միջազգային խոշոր ինստիտուցիոնալ ներդրողներ ԱՄՆ-ից, Մեծ Բրիտանիայից, մի շարք եվրոպական երկրներից: Դրանց թվում են IFC и EBRD: Ամուլսարի նախագիծը Հայաստանում արդյունաբերական ամենախոշոր նախագիծն է` նպատակաուղղված Ամուլսարի ոսկու հանքավայրի շահագործմանը: Նախագծի ընդհանուր արժեքը  370 մլն դոլար է: 2016 թվականի օգոստոսին տեղի է ունեցել նախագծի մեկնարկի պաշտոնական արարողությունը, որը նախատեսում է շինարարության և հանքավայրի իրացման սկիզբը: Ամուլսարի հանքավայրի շահագործման ժամկետը կկազմի 10 տարի և 4 ամիս, նախատեսվում է տարեկան արդյունահանել 200 հազար ունցիա ոսկի (մոտ 10 մլն. տոննա հանքանյութ): Մեկ ունցիայի ծախսը միջին հաշվով կազմում են 585 դոլար, իսկ ոսկու կորզման ընդհանուր ցուցանիշը – 87%: Ամուլսարի 370 մլն.դոլար արժեքով ծրագրի շրջանակներում կատարվող շինարարության ընթացքում կստեղծվի 1300 աշխատատեղ (շինարարական աշխատանքները կընթանան մոտ 2 տարի), իսկ հանքավայրի շահագործման ամբողջ ընթացքում կստեղծվի 650-700 աշխատատեղ: Ընկերության բաժնետոմսերը ցուցակված են Տորոնտոյի ֆոնդային բորսայում: Ամուլսարի հանքավայրն իր պաշարնորով երկրորդն է Հայաստանում: