Հինգշաբթի, 12 Հոկտեմբերի 2017 14:40

Արմինֆո. Հայկական ԱԷԿ-ի առաջին բլոկը կհանվի շահագործումից: Համապատասխան օրենքի նախագիծը հոկտեմբերի 12-ին հաստատվել է կառավարության նիստում:

 

Ըստ ՀՀ էներգետիկ ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների նախարար Աշոտ Մանուկյանի, կառավարության որոշումը հիմնված է Հայաստանի միջազգային պարտավորությունների վրա, հատկապես Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության (ԱԷՄԳ) առջև: 1989 թվականի փետրվարի 1-ին  հայկական ատոմակայանի երկու բլոկներն էլ կանգնեցվեցին, իսկ 1994-ի նոյեմբերի 5-ին երկրորդ բլոկը կրկին վերագործարկվեց, շարունակելով արտադրել էլեկտրաէներգիա մինչ օրս: Երկրորդ բլոկին են ուղղվել տասնյակ միլիոնավոր դոլարներ, ինչի արդյունքում այսօր այն գտնվում է հուսալիության և անվտանգության ամենաբարձր մակարդակում: «Այդ մասին են վկայում ԱԷՄԳ հաշվետվությունները», - ասել է նախարարը, հավելելով, որ երկրորդ բլոկի հուսալիությունը հաստատում են նաև ԵՄ սթրես թեստերի արդյունքները:

 

Միևնույն ժամանակ, շարունակել է Աշոտ Մանուկյանը, առաջին բլոկը, որը դե յուրե գտնվում է շահագործման մեջ, դե ֆակտո չի արտադրում էլեկտրաէներգիա: Դրա հետագա շահագործումը հնարավոր չէ ինչպես անվտանգության, այնպես էլ հուսալիության առումով: 2014 թվականին ՀՀ կառավարությունը որոշեց երկարաձգել երկրորդ էներգաբլոկի կյանքը 10 տարի ժամկետով: Այդ ծրագրի իրականացման ընթացքում պարզ դարձավ, որ առաջին բլոկի որոշ տարրեր կարող են օգտագործվել երկրորդ բլոկում: Այսպիսով, նշել է նախարարը, որ առաջին բլոկը կարող է դոնոր դառնալ երկրորդ բլոկի համար, ինչը կնվազեցնի թիվ 2 էներգաբլոկի կյանքը երկարացնելու ծրագրի իրականացման ծախսերը:

 

Օրինագծի համաձայն, ՀԱԷԿ-ի առաջին էներգաբլոկի շահագործումիւց դուրս գալու գործընթացը կտևի 40 տարի: Ծրագրի իրականացման համար հատկացվել է 310 մլն դոլար: Այդ նպատակով ՀՀ ֆինանսների նախարարությունում կստեղծվի արտաբյուջետային ֆոնդ, որը ֆինանսավորելու է այդ ծրագիրը: Ընթացիկ տարվա առաջին երեք տարիների ընթացքում ներդրումների նախագծի կկազմի 6 մլն եվրո, առաջիկա 10 տարիների ընթացքում 70 մլն եվրո, իսկ հետագա տարիներին`ավելի քան 163 մլն եվրո:

 

Ավելի վաղ  ԱրմԻնֆո-ին տված հարցազրույցում նախարարի խորհրդական Արեգ Գալստյանը հաղորդել էր, որ հաջորդ տարվա վերջին պետք է մշակվի և հաստատվի առաջին էներգաբլոկի շահագործումից հանելու նորացված ռազմավարությունը: Նրա խոսքերով, ԵՄ ռազմավարության կողմից նման ռազմավարությունը մշակվել է 8 տարի առաջ: «Բայց շատ ժամանակ է անցել, փոխվել է մեթոդական մոտեցումը, ինչը պահանջում է ռազմավարության արդիականացում: Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ երկրորդ բլոկը պետք է շահագործվի մինչև 2026-ի վերջը, անհրաժեշտ է որոշել առաջին բլոկի ճակատագիրը: Նորացված ռազմավարության հիման վրա էլ կորոշվի նախագծի վերջնական արժեքը: Ակնհայտ է մեկ բան, միջոցները անմիջապես չեն ծախսվի », - ասել էր նախարարի խորհրդականը: Առաջին փուլում կօգտագործվեն աննշան ֆինանսական միջոցներ: Այդ ժամանակահատվածում նախատեսվում է ապամոնտաժել առաջին բլոկի երկրորդ շրջանի սարքավորումը, որն աղտոտված չէ: Առաջին փուլից հետո կսկսվեն երկրորդ փուլի նախապատրաստական ​​աշխատանքները: Այստեղ խոսքը գնում է բլոկի առաջին կոնտուրի սարքավորման ապամոնտաժման մասին, որը ներառում է նաև ռեակտորի տեղադրումը: Հայկական ատոմակայանը բաղկացած է երկու բլոկից,  խորհրդային (ռուսական) ԲԲԷՌ ռեակտորներով: Առաջին բլոկը գործարկվեց 1976-ին, երկրորդը`1980-ին: 1989-ի մարտին, Սպիտակի երկրաշարժից հետո կանգնեցվեց կայանի աշխատանքը: 1995-ի նոյեմբերին վերագործարկվեց ատոմակայանի 407.5 ՄՎտ հզորությամբ երկրորդ էներգաբլոկը: 2014-ի մարտին Հայաստանի կառավարությունը որոշեց երկարաձգել երկրորդ էներգաբլոկի գործողության ժամկետը 10 տարով,

մինչև 2026 թվականը: Ծրագիրը համակարգվում է «Ռոսատոմ» պետական ​​կորպորացիայի «Ռուսատոմ» ծառայության դուստր ձեռնարկության կողմից: Աշխատանքների ավարտը նախատեսվում է 2019 թվականին: Ռուսաստանի Դաշնության Կառավարությունը 270 մլն դոլարով պետական ​​արտահանման վարկ է տրամադրել Հայաստանին, ինչրպես նաև այդ նպատակով 30 մլն դոլարի դրամաշնորհ: 2015-ի մարտին ծրագիրն իրականացնելու նպատակով ստեղծվել է Համատեղ համակարգող հանձնաժողով: Մինչ այժմ տեղի է ունեցել այն Հանձնաժողովի 5 նիստ: