ՀՀ արդարադատության նախարարը չի բացառում նոր ատոմային էներգաբլոկի շինարարությունից Հայաստանի հրաժարվելու հնարավորությունը

Արմինֆո.Հայաստանում նոր ատոմակայանի շինարարությունը բացառապես տնտեսական խնդիր է, որը կապված չէ քաղաքական ազդեցության հետ: Այս մասին հոկտեմբերի 17-ին հայտարարել է ՀՀ արդարադատության նախարար Դավիթ Հարությունյանը, մեկնաբանելով հայկական ատոմակայանի փակման վերաբերյալ ամրագրված դրույթը Հայաստանի և Եվրոպական Միության միջև համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության նոր համաձայնագրում:

«Մենք կունենանք նոր ատոմակայան, եթե գնային բաղադրիչի տեսանկյունից այն լինի արդյունավետ: Պատկերացրեք մի իրավիճակ, վաղը պարզվում է, որ նոր ժամանակակից տեխնոլոգիաների թույլ են տալիս առանց ԱԷԿ-ի ստանալ էներգիայի նույն ծավալները, իսկ ատոմակայանի միջոցով ստացվող էլեկտրաէներգիան ավելի թան է սպառողների համար», - ասել է նախարարը` հավելելով, որ Հայաստանը պետք է հետևի ժամանակակից տեխնոլոգիաներին: Նա կոչ է արել դիմել կառավարության մինչև 2036 թվականի երկարաժամկետ ռազմավարությանը, որը վերաբերվում էէներգետիկային, որտեղ հստակ սահմանված է, որ այն պարբերաբար ենթակա է վերանայման, կախված նրանից, թե ինչպես է զարգանում էներգետիկ ոլորտը: Հարությունյանը շեշտել է, որ Հայաստանի կառավարությունն ընտրել էբարդ մաթեմատիկական մոդել, որն ակտիվորեն օգտագործվում է ամբողջ աշխարհում: Նախարարը գտնում է, որ ներկայումս շուկայում լայնորեն կիրառվում են հում ուրանի, արևային էներգետիկայի տեխնոլոգիաներ կիրառմամբ կայանները, ինչպես նաև 50 մեգավատանոց բլոկների օգտագործումը և այլն: «Բայց այդ ամենը դեռ պետք է հաշվել», - ասել է արդարադատության նախարարը: Նա չի բացառել նաև նոր ատոմային էներգաբլոկի շինարարության մտադրությունից հրաժարվելու հնարավորությունը, անցնելով, պրինակ, արևային էլեկտրակայանների: «Մենք շարունակաբար գնահատելու և լուծելու ենք խնդիրները, հաշվի առնելով այն միտումները, որոնք առկա են գիտության ասպարեզում, էներգետիկ շուկայում և այլն», - ասել է Դավիթ Հարությունյանը:

Նշենք, որ նմախօրեին ՀՀ էներգետիկ ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների նախարարի մամլո խոսնակ Վասակ Թարփոշյանը նշել էր, որ հայկական ատոմակայանի ապագայի մասին որոշումը կընդունվւ մինչև 2026 թվականը, երբ լրանա Հայկական ԱԷԿ-ի երկրորդ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետը, որը ներկայումս գտնվում է արդիականացման փուլում:

Հայկական ատոմակայանը բաղկացած է երկու բլոկից,  խորհրդային (ռուսական) ԲԲԷՌ ռեակտորներով: Առաջին բլոկը գործարկվեց 1976-ին, երկրորդը`1980-ին: 1989-ի մարտին, Սպիտակի երկրաշարժից հետո կանգնեցվեց կայանի աշխատանքը: 1995-ի նոյեմբերին վերագործարկվեց ատոմակայանի 407.5 ՄՎտ հզորությամբ երկրորդ էներգաբլոկը: 2014-ի մարտին Հայաստանի կառավարությունը որոշեց երկարաձգել երկրորդ էներգաբլոկի գործողության ժամկետը 10 տարով, մինչև 2026 թվականը: Ծրագիրը համակարգվում է «Ռոսատոմ» պետական ​​կորպորացիայի «Ռուսատոմ» ծառայության դուստր ձեռնարկության կողմից: Աշխատանքների ավարտը նախատեսվում է 2019 թվականին: Ռուսաստանի Դաշնության Կառավարությունը 270 մլն դոլարով պետական ​​արտահանման վարկ է տրամադրել Հայաստանին, ինչրպես նաև այդ նպատակով 30 մլն դոլարի դրամաշնորհ: 2015-ի մարտին ծրագիրն իրականացնելու նպատակով ստեղծվել է Համատեղ համակարգող հանձնաժողով: Մինչ այժմ տեղի է ունեցել այն Հանձնաժողովի 5 նիստ:

ԵՄ Խորհուրդը հրապարակել է Հայաստանի և ԵՄ միջև համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության մասին Համաձայնագիրը, որի ստորագրումը նախատեսվում է նոյեմբերին, Վիլնյուսում: Միջուկային անվտանգության թեմայով համաձայնագրի շրջանակներում նշվում է ՄԱԳԱՏԷ-ի չափանիշների բարձր մակարդակի պահպանման կարևորությունը: Ասվում  է նաև Մեծամորի ատոմակայանի փակման և անվտանգ հեռացման և ավելի վաղ այդ նպատակով ընդունված «ճանապարհային քարտեզի» գծով համագործակցության մասին, հաշվի առնելով ԱԷԿ-ի փոխարինումը Հայաստանի էներգետիկ անվտանգությունն ապահովող նոր հնարավորություններով: