Երկուշաբթի, 12 Նոյեմբերի 2018 12:52

Արմինֆո.ՀՀ տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարարի (ՏԿՏՏՆ) պաշտոնակատար Հակոբ Արշակյանն ընդունել է Հայաստանում Չինաստանի արտակարգ և լիազոր դեսպան Թիան Էրլունին։

 

Ողջունելով հյուրին` Հակոբ Արշակյանը բարձր է գնահատել երկու երկրների միջև ձևավորված համագործակցությունը ինչպես ճանապարհաշինական, այնպես էլ բարձր տեխնոլոգիաների ու հեռահաղորդակցության ոլորտներում։

 

ՀՀ տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարաության  լրատական ծառայության  հաղորդման համաձայն, նախարարի պաշտոնակատարն անդրադարձել է «Հյուսիս-հարավ տրանսպորտային միջանցքի ներդրումային ծրագրի» Տրանշ 3-ի շինաշխատանքներին, որոնք իրականացնում է չինական «Սինոհիդրո Քորփորեյշն» ընկերությունը։ Նա նշել է, որ այդ հատվածում որոշակի խնդիրներ էին առաջացել, բայց վերջին շրջանում դրական տեղաշարժ է նկատվում։ Շինարարության տեմպերը զգալիորեն արագացել են։ Խոսելով ծրագրի ժամկետների վերանայման մասին` Հակոբ Արշակյանը նշել է, որ պետք է նախ լրացուցիչ ուժեր ներգրավել, աշխատանքի մեջ հաշվետվողականությունը բարձրացնել, և եթե բոլոր ջանքերը գործադրվեն, բայց ժամկետները պահպանել հնարավոր չլինի, կքննարկվի նաև վերջնաժամկետը խելամիտ չափով երկարաձգելու հարցը։

 

Դեսպանը նշել է, որ մշտապես պատրաստ է աջակցել աշխատանքային հարաբերություններում փոխըմբռնման հաստատմանը։ Թիան Էրլունը չինական կողմի անունից հետաքրքրվածություն է հայտնել նաև Տրանշ 4-ում մասնակցություն ունենալու վերաբերյալ` կլինի դա չինական ընկերության կողմից շինարարության իրականացումը, թե ֆինանսական մասնակցությունը` վարկային բարենպաստ պայմաններով։ Նա նշել է, որ չինական կողմը բաց է ցանկացած ձևաչափով համագործակցության համար։

 

Կողմերը մտքեր են փոխանակել նաև ուղիղ ավիահաղորդակցության թեմայի շուրջ։ Դեսպանն ընդգծել է, որ դրա հնարավորության մասին կարելի է խոսել, երբ, օրինակ, զգալի մեծանա ուղևորահոսքը։

 

Հանդիպմանը ներկա նախարարի տեղակալի պաշտոնակատար Բագրատ Բադալյանը ներկայացրել է Բրյուսելում նոյեբերի 20-ին կայանալիք ««Pilot Project Expert Group meeting on Financing» խորագրով հանդիպմանը հայկական պատվիրակության մասնակցության շրջանակները։ Նախատեսվում է դրա ընթացքում ներկայացնել Տրանշ 4-ի շինարարության ծրագիրը, և շատ դրական է, որ չինական կողմը ևս հետաքրքրված է ծրագրով։

 

Դեսպան Էրլունը կարևորել է Հայաստանի դերը` որպես Չինաստան-ԵԱՏՄ անդամ երկրների տնտեսական կապերի հաստատման միջնորդ երկիր։ Դեսպանը նշել է նաև, որ ՏՏ ոլորտում համագործակցությունը ևս շատ հեռանկարային է, և դեռ չօգտագործված մեծ հնարավորություններ կան։ 

 

Հակոբ Արշակյանն էլ իր հերթին առաջարկել է ստեղծել մի հարթակ, որտեղ կհանդիպեն Հայաստանի ու Չինաստանի տեխնոլոգիական ոլորտի գործարարները, կծանոթանան և բիզնես կապեր կհաստատեն։ Նա նշել է, որ չնայած այս ոլորտում արտադրության ծավալները Չինաստանի հետ համեմատելի չեն, բայց մեր մասնագետների ուժը բարդ խնդիրների լուծումն է և Հայաստանում ներկայում բավական լուրջ նախագծեր են իրականացվում արհեստական բանականության, կիսահաղորդիչների թեստավորման, բլոկչեյն տեխնոլոգիաների և այլ առաջատար ուղղություններուվ։ Թիան Էրլունը հայտնել է, որ ամեն տարի աշնանը Շենժենում  էքսպո է անցկացվում, որը կարող է նման հարթակ դառնալ։ Դեսպանը կարևորեց ոչ միայն գործարար, այլև գիտական կապերը, հայ և չինացի գիտնակաների համագործակցությունն ու շփումները։ 

 

Հիշեցնենք, որ 556 կմ ընդհանուր երկարությամբ «Հյուսիս-Հարավ» տրանսպորտային միջանցքի ստեղծման նախագիծը թույլ կտա դեպի Սեւ ծով եւ եվրոպական երկրներ ելք ապահովել Հայաստանի տարածքով (Մեղրի-Կապան-Գորիս-Երեւան-Աշտարակ-Գյումրի-Բավրա) եւ Վրաստանով: Ներդրումային ծրագիրը նպատակաուղղված է Հայաստանի հյուսիսի (Վրաստանի հետ սահմանը) եւ հարավի (Իրանի հետ սահմանը) հաղորդակցման ապահովամանը` բարձր միջազգային չափանիշներին համապատասխանող տրանսպորտային հաղորդակցությունների միջոցով, ինչպես նաև  համաշխարհային շուկաներ ելքի ապահովմանը: Հայաստանի իշխանությունները ակնկալում են, որ ծրագիրը երկրին թույլ կտա ապագայում մեղմել Ադրբեջանից եւ Թուրքիայից շրջափակման հետեւանքները, ստանձնել տարածաշրջանի երկրների բեռնափոխադրումների տարանցիկ պետության դեր, ինչպես նաեւ միանալ սևծովյան օղակաձև ավտոմայրուղուն: Ճանապարհի առաջին մի քանի հատվածների կառուցման համար մրցույթներում հաղթել էր իսպանական "Corsan Corviam"-ը, վերջին մրցափուլում (Հայաստանի հյուսիսում գտնվող Լանջիկ-Գյումրի հատվածի համար)` չինական «Սինոհիդրո Քորփորեյշնը»: Վերջինիս հետ Հայաստանի տրանսպորտի եւ կապի նախարարությունը 60 մլն դոլարի կապլային  պայմանագիր էր կնքել 2016 թվականի մայիսին` ներդրումային ծրագրի 3-րդ տրանշի շրջանակում: Քաջարան-Ագարակի նախագիծը կլինի Հյուսիս-Հարավ նախագծի չորրորդ հատվածը: Ծրագրի շրջանակում նախատեսվում է վերականգնել Հայաստանի մայրուղային ճանապարհները` Իրանի հետ սահմանից մինչև Վրաստանի սահման: Մասամբ` դրանց ասֆալտե ծածկույթը կփոխարինվի բետոնե ծածկույթով, մասամբ` կընդլայնվեն: Իսկ որոշ տեղամասերում կկառուցեն ուղիղ հատվածներ` շրջանցիկ լեռնային ոլորանների փոխարեն:

 

Ի սկզբանե նախատեսվում էր միջանցքի շինարարությունը ավարտել 2019 թվականին: Միաժամանակ, սեպտեմբերի 4-ին լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ  տրանսպորտի, կապի եւ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախկին նախարար Աշոտ Հակոբյանը հայտարարել էր, որ Հյուսիս-Հարավ փոխադրամիջանցքի շինարարության ներդրումային ծրագրի իրականացումը կարող է տեւել 5-10 տարի: Նրա խոսքերով, նախագծի իրագործման ժամկետը կախված կլինի ֆինանսավորումից, ծրագրի իրականացման տեմպերից և որակից: Ըստ ընթացիկ հաշվարկների, շինարարության համար կպահանջվի 2 մլրդ դոլար, քանի որ դրա միայն հարավային հատվածը` Արտաշատի եւ Մեղրի միջեւ, ըստ նախնական գնահատականների, կարժենա մոտ 1,5 մլրդ դոլար: Մինչդեռ, 6 տարի առաջ, 2012 թվականի սեպտեմբերին, երբ սկսվում էր ավտոմայրուղու կառուցումը, Հայաստանի կառավարության ներկայացուցիչների նշված գումարը ավելի քան երկու անգամ պակաս էր` 962 մլն դոլար: