Չորեքշաբթի, 29 Նոյեմբերի 2023 13:09

Արմինֆո.Ամերիաբանկը ստանձնել է կայուն միջավայրի ստեղծման և ածխածնային չեզոք տնտեսության անցմանն աջակցելու երկարաժամկետ պարտավորություն: Այդ մասին հայտարարել է Ամերիաբանկի վաճառքի և կորպորատիվ հաճախորդների հարաբերությունների կառավարման բաժնի ղեկավար Էդուարդ Առաքելյանը՝ նախօրեին Երևանում մեկնարկած "էներգետիկ շաբաթվա" շրջանակներում ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հետ զրույցում:

 

Պատասխանելով "կանաչ էներգետիկայի" ոչ հիմնական բնույթի եւ երկրում էներգակիրների կուտակման համակարգերի բացակայության առնչությամբ բանկի համար ռիսկերի մասին հարցին՝ Առաքելյանը նշել է, որ վերականգնվող էներգետիկայի տեսակարար կշիռը երկրի ընդհանուր էներգետիկ հաշվեկշռում դեռեւս չափազանց ցածր է եւ կազմում է ընդամենը 7-8 տոկոս: Ներկայում արևային արտադրության օբյեկտներն աշխատում են "արտադրող - բաշխող-սպառող" սխեմայով, այսինքն, վերականգնվող էներգետիկայի օբյեկտներում արտադրվող էլեկտրաէներգիան վաճառվում է էլեկտրացանցերին, որոնք, իրենց հերթին, այն իրացնում են սպառողներին, ինչը թույլ է տալիս խուսափել հնարավոր ռիսկերից։ Բանկի ներկայացուցիչն ընդգծել է, որ միայն ընթացիկ տարում Ամերիաբանկի կողմից ֆինանսավորվել են արևային էներգետիկայի ոլորտում մի քանի նախագծեր, որոնք գտնվում են իրականացման փուլում: Ինչպես սպասվում է, 2024 թվականի առաջին եռամսյակի վերջին՝ երկրորդ եռամսյակի սկզբին, այդ օբյեկտները շահագործման կհանձնվեն ։ Արդյունքում՝ էներգետիկ համալիրը կստանա լրացուցիչ էլեկտրաէներգիա՝ 100 ՄՎտ ընդհանուր սահմանված հզորությամբ։

 

Խոսելով այն ռիսկերի մասին, որոնք վերաբերում են երկրի էլեկտրացանցային տնտեսության ՝ այդքան էլեկտրաէներգիա ընդունելու հնարավորություններին, բանկի ներկայացուցիչն ընդգծել է, որ նման մտավախություններ են բարձրացվում նաեւ բանկի հաճախորդների կողմից: <Նույնիսկ հարց է դրվում այս հարցի լուծման համար դադարի անհրաժեշտության մասին: Մասնավորապես, կարծիք կա, որ կարգավորիչը՝ ի դեմս Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի, պետք է թայմ-աութ վերցնի եւ ժամանակավորապես չտա նոր գեներացիոն օբյեկտների կառուցման լիցենզիաներ, մինչեւ խնդիրը չլուծվի", - նշել է Առաքելյանը։

 

Նա նշել է, որ բանկի վարկային պորտֆելում վերականգնվող էներգետիկայի ոլորտում ֆինանսավորվող նախագծերի տեսակարար կշիռը կազմում է մոտ 10%, ընդ որում, ընդհանուր վարկային պորտֆելում այդ ցուցանիշը մոտեցել է 33% - ի: Հիմնականում, Ամերիաբանկի կողմից ֆինանսավորվող նախագծերի շնորհիվ 2023 թվականի 9 ամիսների ընթացքում երկրում արտադրվել է ավելի քան 118 մլն կվտ/ժամ "կանաչ" էլեկտրաէներգիա, ինչը թույլ է տվել նվազեցնել ածխածնի երկօքսիդի (CO2) ավելի քան 58 հազար տոննա արտանետումներ: Տվյալները ստացվել են կլիմայի փոփոխության փորձագետների միջգերատեսչական խմբի (IPCC) կողմից հաստատված համապատասխան չափանիշների հաշվարկների միջոցով: Մասնագետը հիշեցրել է, որ դեռևս 2020 թվականին բանկը թողարկել և տեղաբաշխել է 42 մլն եվրո ծավալով "կանաչ" պարտատոմսեր, ինչը դարձել է առաջին նման ծրագիրը Հայաստանում: Առաքելյանն ընդգծել է, որ ներկայումս Ամերիաբանկը շուրջ 46 մլրդ դրամի համաձայնագրեր ունի "կանաչ էներգետիկայի" ոլորտում նախագծերի իրականացման վերաբերյալ, որոնց շուրջ 50% - ն արդեն տեղաբաշխված է:

 

Պատասխանելով վարկային ռեսուրսների արժեքի մասին հարցին՝ բանկի ներկայացուցիչը նշել է, որ վերջին երկու տարիներին տոկոսադրույքները փոքր-ինչ բարձրացել են։ Սակայն,  մեծամասամբ KFW-ի կողմից ֆինանսավորվող Գերմանա - հայկական հիմնադրամի (GAF) ջանքերի շնորհիվ հնարավորություն է ստեղծվել վարկեր ստանալ ավելի ցածր տոկոսադրույքներով'  5% տարեկան 9%-ի փոխարեն: Բացի այդ, վարկառուները կարող են օգտվել ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության նախաձեռնած տոկոսադրույքների սուբսիդավորման պետական ծրագրից: Այս և այլ ծրագրերը հանգեցրել են Բանկի հաճախորդների թվի աճի: Որպես հետեւանք՝ ակտիվացել է "կանաչ" ֆինանսավորումը՝ բոլոր բաղադրիչներով:

 

Հիշեցնենք, որ մինչև 2040 թվականը Հայաստանի էներգետիկայի զարգացման ռազմավարության համաձայն, նախատեսվում է վերականգնվող էներգետիկայի օբյեկտներից արտադրվող էլեկտրաէներգիայի ծավալներն ավելացնել 2 հազար մեգավատով, որից արևային էներգետիկայինը՝ 1500 ՄՎտ- վ,  հողմային էներգետիկայինը՝ 500 ՄՎտ-ով: Դրաաանով իսկ Հայաստանը մտադիր է կրճատել իր կախվածությունը արտերկրից եկող էներգառեսուրսներից։

 

"Էներգետիկ շաբաթ" համաժողովում Հայաստանում ԱՄՆ ՄԶԳ առաքելության էներգետիկ անվտանգության ծրագրի ղեկավար Աբգար Բուդաղյանը նշել է, որ գործակալության աջակցությամբ մշակվել են երկու նոր օրինագծեր ՝ էլեկտրաէներգետիկայի և էներգիայի վերականգնվող աղբյուրների արդյունավետության վերաբերյալ, որոնք ներկայացվել են շահագրգիռ կողմերի քննարկմանը: Նրա խոսքով ՝ օրինագծերն առաջարկում են հիմնարար բարեփոխումներ, որոնք ուղղված են էներգետիկ շուկայի լիակատար ազատականացմանը, էներգիայի վերականգնվող աղբյուրների արդյունավետության ներուժի օգտագործմանը եւ Վրաստանի հետ էլեկտրաէներգիայի փոխշահավետ առեւտրի զարգացմանը: "2022 թվականի տվյալներով՝ Հայաստանը 73%-ով կախված է եղել ներկրված վառելիքից։ Տվյալ դեպքում խոսքը ոչ միայն էլեկտրաէներգետիկայի, այլև ընդհանուր էներգետիկ անկախության մասին է, որը հաշվի է առնում Հայաստանի կախվածությունը բնական գազից և ներկրվող այլ նավթային վառելիքներից: Մեր ունեցած բնական ռեսուրսները Հայաստանի վերականգնվող էներգետիկ ռեսուրսներն են, և էներգետիկ անկախության մակարդակի բարձրացման ճանապարհը այդ ռեսուրսների զարգացումն է: Եթե 2022 թվականին գազով աշխատող ջերմային բլոկների տեսակարար կշիռը կազմում էր ներքին սպառման համար արտադրվող էլեկտրաէներգիայի մոտ 30% - ը, ապա սահմանված նպատակներին հասնելու դեպքում մինչև 2030 թվականը այդ ցուցանիշը կկրճատվի երկու անգամ՝ մինչև 15% ։ Սա նշանակում է, որ արդեն 2030 թվականին Հայաստանի էներգետիկան կկարողանա 85% - ով ապահովել երկրի ներքին պահանջները՝ ատոմակայանի և էներգիայի վերականգնվող աղբյուրների հաշվին: Արդյունքում՝ Հայաստանի էներգետիկ անկախությունը կբարձրանա՝ 27 տոկոսից մինչեւ 35 տոկոս", - նշել է USAID-ի փորձագետը:

 

ԱրմԻնֆո լրատվական ընկերության պատրաստած Հայաստանի բանկերի ֆինանսական վարկանիշի  30.09.2023 թ. տվյալների համաձայն,  Ամերիաբանկն առաջատարն է վարկային պորտֆելով՝ 2.3 մլրդ դոլար, տարեկան 27% աճով: Շուկայի ընդհանուր ցուցանիշում Բանկն ընդգրկում է համախառն վարկային ներդրումների ավելի քան 17% - ը, իսկ իր ակտիվներում վարկավորման մասնաբաժինը գերազանցում է 68% - ը: Ամերիաբանկը պահպանում է կորպորատիվ վարկավորման գծով առաջատարությունը' 1.4 մլրդ դոլար՝ տարեկան 28% աճով: Ընդ որում, Ամերիաբանկի կորպորատիվ վարկերի պորտֆելում 22% - ը կամ 308 մլն դոլարը բաժին է ընկնում արդյունաբերական հատվածին, որը բանկերն իրենց հաշվետվություններում նշում են էներգահամալիրի վարկավորման հետ մեկտեղ:

 

Ամերիաբանկի ընդհանուր կապիտալը կազմում է 481.4 մլն դոլար (1 դիրք), ակտիվները՝ 3.4 մլրդ դրամ (2 - րդ հորիզոնական), 2023թ. 9 ամիսների զուտ շահույթը՝ 87.3 մլն դոլար (2-րդ հորիզոնական)։ Բանկի ընդհանուր կապիտալը մեկ տարվա ընթացքում ավելացել է 20% - ով, ակտիվները' 14,4% - ով, իսկ զուտ շահույթը' 11% - ով:

 

Նշենք, որ Ամերիաբանկը, հանդիսանալով Հայաստանի առաջատար ֆինանսական և տեխնոլոգիական հաստատությունը, որի ակտիվները գերազանցում են 1 տրիլիոն դրամը, կարևոր դեր է խաղում երկրի տնտեսության մեջ: Բանկը ներկայացնում է նորարարական և թվային հարթակ. էկոհամակարգ, որը միավորում է ֆինանսական և ոչ ֆինանսական ծառայությունները մեկ վայրում: Հարթակը հնարավորություն է տալիս հաճախորդներին ստանալ ոչ միայն հարմարավետ և արագ ֆինանսավորում բոլոր հիմնական ոլորտներում, այլև անցնել ողջ ճանապարհը՝ հաշվի բացումից մինչև քարտի թողարկում և էկոհամակարգի առցանց միջավայրում ֆինանսավորման հայտի ներկայացում: Միայն "Ամերիաբանկի" կապիտալում են ներկա այնպիսի ինստիտուցիոնալ ներդրողներ, ինչպիսիք են Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկը (ՎԶԵԲ) և Ասիական զարգացման բանկը (ԱԶԲ), համապատասխանաբա,ր 17,71% և 13,92% բաժնեմասով: