Հինգշաբթի, 22 Սեպտեմբերի 2011 15:16

Հաճախորդների որսը բանկինգի լավագույն միջոցը չէ

ԱրմԻնֆո. Կոնվերս Բանկի գործադիր տնօրեն Տիգրան Դավթյանի հարցազրույցը ԱրմԻնֆո լրատվական գործակալությանը

Պարոն Դավթյան, եկեք զրույցն սկսենք 2011 թվականը համեմատելով 2008 թվականի հետ: Ինչո՞ւմ եք տեսնում բանկերում և, առհասարակ, Հայաստանի տնտեսությունում տիրող առանցքային տարբերությունները:

Եթե մենք մինչճգնաժամային ժամանակահատվածը համեմատենք ներկայիս իրավիճակի հետ, ապա իմ համոզմամբ, ամեն ինչ դեռ չի անցել, քանի որ բանկային համակարգի ներկայիս սուր խնդիրից է նոր, վճարունակ պոտենցիալ հաճախորդների բացակայությունը: Ներկայումս բանկերը, ի տարբերություն 2008 թվականի, ունենալով իրացվելիության հսկայական ավելցուկ, մեծ դժվարությամբ են մեծացնում իրենց վարկային պորտֆելները: Միևնույն ժամանակ նրանք շարունակում են ավելացնել իրենց կանոնադրական կապիտալները, համալրելով ազատ ռեսուրսների բազան, որոնք ինչ - որ կերպ պետք է տեղաբաշխվեն: Իսկ որտե՞ղ: Այս հարցի պատասխանը բանկերը գտնում են ոչ այնքան օրիգինալ լուծումներով` իրենց կողմը գրավելով մյուս բանկերի հաճախորդներին: Ագրեսիայի այս հզոր պոռթկումի ազդեցության տակ որոշ բանկեր իրենք են գնում դեպի հաճախորդը, պարզելով, թե որ բանկում է սպասարկվում ու ինչ պայմաններով, առաջարկելով նրան վարկավորման ավելի գրավիչ պայմաններ, ցածր տոկոսադրույքներ: Իսկ հաճախորդը, հոգեբանորեն տրամադրվելով ավելի էժան վարկային ռեսուրսներ ներգրավելու հնարավորությանը, սկսում է դրանք փնտրել մի երրորդ բանկում, որից հետո վերադառնում է այն բանկ, որտեղ մշտապես սպասարկվում էր ու դնում իր վերջնագիրը: Արդյունքում, կամ բանկն իր հին հաճախորդին նվազագույն դրույքներով վարկ է տրամադրում, կամ կորցնում է նրան: Նման դեպքերում չեն շահում ոչ երկրորդ, և ոչ էլ երրորդ բանկերը: Ի դեպ, այստեղ կորուստ է ունենում նաև այդ հաճախորդին սպասարկող բանկը, բայց ոչ թե հաճախորդի, այլ եկամուտի, քանի որ ստիպված է նրա համար իջեցնել դրույքները: Ահա թե ինչում է, որ ներկայումս բանկային համակարգում եկամտաբերության հարցում տիրում է շնչահեղձություն: Խնդիրը բազմիցս փորձել ենք լուծել բանկերի հետ բանակցելով, թեև այդպես էլ համաձայնության չենք եկել:

Բանկերը բոլոր ջանքերով աշխատում են կառչել շատ սահմանափակ թվով լավ հաճախորդներից, հատկապես փոքր ու միջին գործարարության ոլորտից: Ինչպես հիշում եք, մինչճգնաժամային ժամանակահատվածում բանկերն ակտիվորեն վարկավորում էին հիմնականում կորպորատիվ փոխառուներին, ովքեր սիրում են քոչվորների նման մշտապես տեղափոխվել մի բանկից մյուսը: Չնայած, նման հաճախորդները մինչճգնաժամային շրջանում էլ այնքան շատ չէին, ինչպես և այժմ: Բացի այդ, ներկայիս տնտեսական իրավիճակը շատ հեռու է այն կայունությունից, որը կարող է հաջողություն երաշխավորել խոշոր փոխառուների վարկավորման գործում: Այս առումով լիովին կիսում կառավարության դիրքորոշումը, որ երկրի տնտեսության ապագան դա փոքր և միջին բիզնեսի, ինչպես նաև գյուղատնտեսության զարգացումն է:

Առավել ևս, որ այդ հատվածները զարգացնելու համար մեծահոգաբար ռեսուրսներ են տրամադրում նաև միջազգային կառույցները ...

Այո: Բայց պետք է հասկանալ, որ միջազգային ինստիտուցիոնալ ֆինանսական կառույցների «առատաձեռնությունը» պայմանավորված է ռեսուրսների տեղաբաշխման անհրաժեշտությունով: Իսկ ինչու դրանք չուղղել Հայաստանին: Իհարկե, ինձ, որպես բանկիրի, հաճելի է, որ Հայաստանի, և նաև առևտրային բանկերի վարկանիշները միջազգային կազմակերպությունների մոտ բավականին բարձր են ու հուսալի: Տնտեսությանն, իրոք, միշտ էլ անհրաժեշտ են ռեսուրսներ, բայց հարկավոր է նաև կարողանալ դրանք արդյունավետորեն տեղաբաշխել: Հուսով եմ որ ներկայիս նման լուրջ իրացվելիության առակայության պայմաններում, Հայաստանը կկարողանա դուրս գալ ճգնաժամից, այլ ոչ թե կսկսի մտածել ճգնաժամի երկրորդ ալիքի մասին:

Անցյալ տարվա վերջերից սկսված և ուժգնացած սպառողական ինֆլյացիայի ֆոնի ներքո տիրել էր մի այնպիսի զգացում, որ բանկային տոկոսադրույքների տրենդն արդեն կշրջադարձի դեպի աճի կողմը: Սակայն այժմ դիտվում է մի տեսակ դադար, կարծես թե բանկերն սպասում են, չնայած Կենտրոնական բանկն այս տարի բարձրացրեց իր բազային տոկոսադրույքը մինչև 8.5%: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեիք տոկոսադրույքների ընթացիկ իրավիճակը, որոնց վրա մեծապես ազդում է Ձեր կողմից նշված շուկայի մրցակցությունը:

Ես միշտ էլ ասել եմ, որ Հայաստանը ոչ տիպիկ տնտեսություն ունեցող երկիր է, որը չի տեղավորվում որևէ դասական տնտեսական տեսության շրջանակներում: Նույնիսկ առաջարկի և պահանջարկի ամենապարզ կանոնները Հայաստանում գործում են մի ուրիշ ձևով: Մի խոսքով, Հայաստանն ունի տնտեսության իր սեփական փիլիսոփայությունը, իր տենդենցներն ու օրենքները, որոնք սկզբունքորեն դժվար է հասկանալ, բայց հարմարվել դրանց` հնարավոր է: Իրոք, Կենտրոնական բանկը հայտարարեց տարեսկզբից սկսված ինֆլյացիայի մասին, բարձրացնելով վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքները, սակայն աջակցել վարկային պորտֆելի աճին, չխոստացավ: Տեսականորեն, տոկոսադրույքները պետք է բարձրանային, բայց տեղի ունեցավ հակառակը` դրանք ընկան: Արդեն ասել էի հաճախորդներին գրավելու «կարուսելի» մասին, և հատկապես դա է, որ նպաստեց տոկոսադրույքների իջեցմանը: Հատկանշական է, որ վարկերի տոկոսադրույքներն իջան, բայց ավանդներինը` ոչ, և դա չափից ավել իրացվելիության պայմաններում: Եթե նախաճգնաժամային շրջանում բանկերը բնակչությունից ավանդներ էին ներգրավում տարեկան 7%-ով և վարկավորում` 14%-ով, ապա այժմ կրկին ներգրավում են 7%-ով և վարկավորում` 11%-ով: Ստացվում է, որ բանկերի մարժան նվազել է: Իմ կարծիքով, այս խնդրի լուծումը կայանում է բանկերի թվաքանակի մեջ, չնայած այն հանգամանքին, որ գրեթե բոլոր բանկերը երկրում աշխատում են շահույթով, սակայն, 21 բանկը չափից շատ է մի երկրի համար, որն ունի նման տնտեսություն: Միաձուլումների ու միավորումների միջոցով հարկավոր է խոշորացնել բանկերը, դրանց առավելագույն թվաքանակը հասցնելով 10-ի: Իհարկե, այդ դեպքում, մրցակցությունը կսաստկանա, սակայն բանկային համակարգը կլինի շատ ավելի հզոր, իսկ հաճախորդների հարցը կստանա ավելի քաղաքակիրթ լուծում: Կարծում եմ, որ վաղ թե ուշ առևտրային բանկերը կսկսեն մտորել այդ մասին:

Իսկ "Կոնվերս բանկը" պատրա՞ստ է միավորվելուն:

Ես ինքս կողմնակից եմ բանկերի M&A մեթոդով խոշորացմանն ու դրանց թվի նվազեցմանը, իսկ ինչ վերաբերվում է մեր բանկին, ապա թող դա որոշի բաժնետերը:

Ձեր բանկը դեռևս անցյալ տարվանից ընթանում է <Հայփոստի> բաժանմունքների միջոցով ընդլայնվելու նոր եղանակով: Ո՞ր փուլում է գտնվում Փոստբանկային մասնաճյուղերի և ծառայությունների զարգացման գործընթացը:

Այսօր մենք ունենք Փոստբանկային երկու մասնաճյուղ, որոնցից մեկը գտնվում է Երևանում, Բաղրամյան պողոտայում, իսկ երկրորդը` Կապան քաղաքում: Մենք դրանք բացել ենք փորձնական ռեժիմով, հատկապես տարբեր վայրերում, մայրաքաղաքի կենտրոնում և մարզում, փորձի ձեռքբերման նպատակով, քանի որ ինչպես տեխնիկական, այնպես էլ իրավական տեսանկյունից, փոստային և բանկային համալիր ծառայությունները մեկ գրասենյակի միջոցով տրամադրելու նման օրինակներ Հայաստանում դեռևս չեն եղել: Օրենսդրությունը չի սահմանում, թե ինչպես լիարժեքորեն կարելի է զարգացնել այս ոլորտը, քանի որ մենք փորձում ենք ինքներս գլուխ հանել, դրա համար էլ մեկ տարի առաջ բանկում ստեղծվեց հատուկ բաժին, որը զբաղվում է տեղեկատվության մշակմամբ, եզրակացությունների ձևավորմամբ և Փոստբանկային գործունեության վերաբերյալ առաջարկությունների զարգացմամբ: Այս ամենին զուգահեռ, մենք իրականացնում ենք Կոնվերս Բանկի ռեսթայլինգը: Արդեն մեր շատ մասնաճյուղերում տրամադրվում են բանկային ունիվերսալ ծառայությունների ամբողջական փաթեթներ:

Բացի նշված պլաններից Կոնվերս Բանկը նախատեսում է մինչ տարեվերջ և 2013թ. կեսերն ավարտել վերանորոգման աշխատանքներն իր բոլոր գործող մասնաճյուղերում, նոր չափանիշներին և ստանդարտներին չհամապատասխանող մասնաճյուղերը տեղափոխել ավելի հարմարավետ շենքեր: Հայեցակարգը հետևյալն է` երկու-երեք տարիների ընթացքում Կոնվերս բանկի բոլոր մասնաճյուղերը պետք է միանման լինեն իրենց տեսքով և սպասարկման որակով, լինի դա մայրաքաղաքային, թե մարզային մասնաճյուղ: Արդեն ավարտվել են վերանորոգման աշխատանքները մայրաքաղաքի երեք մասնաճյուղերում` <Մոսկովյան>, <Արարատյան>, <Կենտրոնական> (Կոմիտասի փ.), ինչպես նա միջազգային «Զվարթնոց» օդանավակայանում: Բացի այդ, մենք մտադիր ենք Էջմիածին քաղաքի և Ավան համայնքի մասնաճյուղերը տեղափոխել նոր շենքեր, ինչպես նաև նախատեսում ենք դեկտեմբերին նոր մասնաճյուղ բացել Ստեփանակերտ քաղաքում: 2012 թվականին 3-4 նոր մասնաճյուղերի բացում է նախատեսվում նաև Երևան քաղաքում:

Պարոն Դավթյան, ինչպիսի՞ն են հիմնական ցուցանիշների և հաճախորդների գծով ակնկալիքները, կապված <Կոնվերս Բանկ-ՓոստԲանկ>-ի փոստային բաժանմունքներում փոստբանկային ծառայությունների ակտիվացման հետ:

Փոստբանկինգի նիշան բոլորովին այլ է, ինչպես ծառայությունների, այնպես էլ հաճախորդների առումով: Եվ մենք չենք պատրաստվում մրցակցել Փոստի հետ, հակառակը, մենք փոստային բաժանմունքներում կտրամադրենք բնակչությանն անհրաժեշտ բանկային ծառայությունների ամբողջական փունջ, այդ թվում նաև ավանդային և քարտային հաշիվների բացում և սպասարկում, դրամական փոխանցումների ծառայություններ, ընդ որում, այն համակարգերի միջոցով, որոնց հետ Փոստը չի աշխատում: Պետք է ասեմ, որ այսօր մեր գործող երկու փոստբանկային բաժանմունքներում ամենապահանջված ծառայությունը արտարժույթի փոխանակումն է, որն ապահովում է հաճախորդների 70-80% - ը:

Ինչ վերաբերում է հիմնական ցուցանիշներին, ապա կիսամյակի սկզբին ժամկետային ավանդների պորտֆելը կազմել է շուրջ 25 մլրդ դրամ, որտեղ մոտ 75% են կազմել արտարժույթով ավանդները և ընդամենը 25%` դրամային ավանդները: Բանկի վարկային պորտֆելը կազմել է 43 մլրդ դրամ, իսկ մինչև տարեվերջ ակնկալվում է այն ավելացնել առնվազն 10% - ով: Գործառնական շահույթ բանկն ապահովում է մշտապես, իսկ տարվա արդյունքներով ակնկալվում է լավ շահույթ: Բանկը է կանգնած է ամուր հիմքերի վրա, ինչի մասին է վկայում է <չվերադարձվող> վարկերի նվազումը, որոնք կուտակվել էին անբարեխիղճ փոխառուների շնորհիվ, ովքեր օգտվել էին ճգնաժամային իրավիճակից: Գլխավորն այն է, որ նախատեսում ենք հետագայում նույնպես զարգացնել վարկային, այդ թվում նաև հիփոթեքային պորտֆելը, նաև զարգացնել ավտովարկավորումը և ՓՄՁ ֆինանսավորումը, իսկ խոշոր կորպորատիվ հաճախորդների գծով հավատարիմ կմնանք պահպանողական քաղաքականությանը և, իհարկե, կպահպանենք առաջատար դիրքերը Հայաստանի բանկային համակարգում, ինչպես հիմնական ցուցանիշներով, այնպես էլ մեր իմիջով և ծառայության որակով:

Հետաքրքրություն են ներկայացնում նաև բանկի մանրածախ պրոդուկտների գծով քո-բրենդինգային ծրագրերը…

Մանրածախը մեզ համար միշտ էլ եղել է գերակա ուղղություն, այդ թվում, մենք կարևոր դեր ենք հատկացնում քարտային բիզնեսին, որի շրջանակներում Կոնվերս Բանկի քարտապաններն ավելի քան 280 առևտրի և սպասարկման կետերում, Կոնվերս Բանկի քարտերի շնորհիվ, կարող են օգտվել զեղչերից: Մենք մշտապես պետք է զարգացնենք այդ ուղղությունը, սակայն այստեղ կրկին հարցը բախվում է հաճախորդների խնդրին: Տեսեք, եթե Հայաստանում բանկային ծառայություններից օգտվում է բնակչության միայն 40% - ը, ապա համաշխարհային պրակտիկայում այդ ցուցանիշը գերազանցում է 70%-ը: Մյուս կողմից, 3.2 մլն.բնակչություն ունեցող երկրում այսօր արդեն վաճառված է 2.5 միլիոն շարժական քարտ, այն դեպքում, բոլոր տեսակի բանկային քարտերը կազմում են ընդամենը 500 հազար, ընդ որում, մեկ քարտապանը կարող է ունենալ 3-4 տարբեր բանկերի քարտեր: Ստացվում է, որ Հայաստանում բանկային քարտերից օգտվում է ընդամենը 200-300 հազար անձ: Այս ոլորտի ներուժը հսկայական է, հարկավոր է ընդամենը գտնել համապատասխան լուծումներ այն օգտագործելու համար, ինչի վրա էլ ներկայումս աշխատում ենք:

Շնորհակալություն:

Լիլիթ Ասլանյան

ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

RUB	4.29	0.03
USD	387.97	0.37
EUR	421.76	1.64
GBP	492.84	2.53
CAD	284.92	0.76
JPY	24.91	0.04
CNY	53.64	0.01
CHF	426.90	0.68

Նորություններ

Հաճախորդների որսը բանկինգի լավագույն միջոցը չէ