Ուրբաթ, 25 Նոյեմբերի 2011 20:40
Հայաստանում բանկային քարտերի ներթափանցումը դեռ չի հասել իր կրիտիկական զանգվածին
ԱրմԻնֆոՀայաստանում, Վրաստանում և Մոլդովայում Visa International-ի բիզնեսի զարգացման մենեջեր Իրինա Կամխաձեի հարցազրույցը ԱրմԻնֆո լրատվական գործակալությանը
Տիկին Կամխաձե, եթե համեմատենք ԱՊՀ երկրների քարտային շուկաների զարգացման հետ, ապա ինչպիսի՞ գնահատական կտայիք Հայաստանին, հաշվի առնելով, որ նոյեմբերի սկզբին ArCa համակարգի անդամ-բանկերի կողմից թողարկված ակտիվ քարտերի ընդհանուր թվաքանակը կազմել է 723.6 հազար:
Մյուս երկրների համեմատ, որտեղ ես համակարգում եմ Visa-ի գործունեությունը, Հայաստանի շուկան ավելի երիտասարդ է ու հեռանկարային, բացի այդ, այստեղ կան ազատ և պոտենցիալ նիշաներ, որոնք բանկերը կարող են իրացնել առավելագույն արդյունավետությամբ: Ընդ որում, հետաքրքրական է, որ թողարկված քարտերի քանակով Հայաստանը, փաստորեն, չի զիջում Մոլդովային, իսկ Վրաստանում քարտերի քանակը մի փոքր ավելի է: Հայկական շուկայում տիրող այս իրավիճակը պայմանավորված է նրանով, Visa International համակարգի անդամ բոլոր 13 բանկերը ձգտում են քարտային ծառայությունները հետևողականորեն դիվերսիֆիկացնելու միջոցով պլաստիկ քարտը դարձնել ոչ միայն ժամանակակից վճարային գործիք, այլ նաև հետաքրքիր և անհրաժեշտ պրոդուկտ: Իր կողմից Visa-ն այս կամ այն ծառայության ներդրման հարցում մշտապես աջակցում է իր գործընկեր-բանկերին և պատրաստ է համամասնակից լինել նոր նախագծերին և նոր գործիքների յուրացմանը: Օրինակ, ներկայումս Visa-ն մշակում է մի շարք հետաքրքիր նախագծեր, որոնք, հուսով եմ, մինչև տարեվերջ կհաջողվի գործարկել, չնայած, որ հաջորդ տարին նորամուծությունների առումով կլինի ավելի հետաքրքիր:
2000 թվականի սկզբին, երբ Visa-ն իր գործունեությունը Հայաստանում զարգացնելու ուղղությամբ առաջին պայմանագրերն էր կնքում, իր գործընկեր-բանկերին պահանջ ներկայացրեց ապահովել քարտերի որոշակի քանակություն: Այսօր համակարգն այդքան ՙխիստ՚ չէ իր գործընկերների նկատմամբ: Ձեզ բավարարո՞ւմ են քարտերի թողարկման ներկայիս տեմպերը:
Visa International-ը հպարտանում է համագորակցության ամբողջ ընթացքում`շուրջ 15 տարի, Հայաստանի իր գործընկեր-բանկների ձեռքբերումներով և ապահովված ցուցանիշներով: Ընթացիկ տարվա արդյունքները, ինչպես և նախորդ տարիներին, ցուցադրում են քարտերի քանակի դինամիկ աճ: Այսպես, 2011 թվականի հոկտեմբերին, 2010 թվականի հոկտեմբերի համեմատ Visa ակտիվ քարտերի քանակն ավելացել է 30.6%, նոյեմբերի 1-ի դրությամբ կազմելով 195.4 հազար քարտ: Հուսով ենք, որ մինչև տարեվերջ երկրի բանկերը կապահովեն քարտերի այնպիսի քանակություն, որը չի զիջի նախորդ տարվա ցուցանիշներին: Քարտերի քանակի աճի վերաբերյալ միանշանակ պատասխաններ կան գնահատականներ տալը բարդ է, իսկ սկզբունքայնորեն, հնարավորի շրջանակներում, ակտիվություն է նկատվում քարտային լրացուցիչ ծառայությունների զարգացման, ինչպես նաև տարբեր առևտրի/ծառայությունների հետ տարբեր ակցիաների անցկացման գործում: Անկասկած, քարտերի ներթափանցման մակարդակը դեռևս չի հասել իր կրիտիկական զանգվածին: Մեր կարծիքով, բանկերը, քարտային ծառայոությունների զարգացման ներկայիս տեմպերի պահպանման դեպքում, կկարողանան մոտ ապագայում իրացնել առկա ազատ նիշաները շուկայի բոլոր հատվածներում:
Հայաստանի բանկերն ընթանալով ՙժամանակի ոգով՚ ներդնում են նաև ինովացիոն քարտային պրոդուկտներ, այդ թվում` չիպային տեխնոլոգիաների հիման վրա: Ինչպիսի՞ն են Ձեր առաջարկություները:
Բանկերն ամենուրեք, նոր նախագծերի ներդրմանը զուգահեռ, հանդարտորեն անցնում են չիպային սխեմաների: Ներկայումս շատ բանկեր կամ գտնվում են չիպային քարտերի թողարկման սերթիֆիկացման գործընթացում, կամ արդեն իրականացրել են այն: Դա ընթացիկ գործընթաց է, ինչն անպայման կբերի նրան, որ որոշ ժամանակ անց քարտերի ու թերմինալների մեծ մասը կսկսի աշխատել չիպային տեխնոլոգիաներով:
Եթե խոսենք ինովացիոն մյուս ուղղությունների մասին, որոնք Visa-ն մշակում է մյուս երկրներում, ապա ներկայումս շատ արդիական են այն նախագծերը, որոնք կապված են ինտերնետի ներթափանցման և բջջային ծառայոությունների զարգացման հետ: Բազմաթիվ երկրների բանկեր են շահագրգռվածություն ցուցաբերում դրա նկատմամբ: Ի դեպ, անհրաժեշտության և պահանջարկի դեպքում մենք պատրաստ ենք հատուկ ինովացիոն նախագծեր մշակել նաև Հայաստանի համար: Չէ՞ որ գաղտնիք չէ, որ ինովացւոն նախագծերը բերում են անկանխիկ գործառնությունների կրճատմանը, ինչը մեզ, ինչպես նաև Հայաստանի համար, հանդիսանում է առաջնահերթություն: Խրախուսելի է, որ առևտրի/սպասարկման ձեռնարկություններում, անկանխիկ վճարումների շրջանակներում, քարտերի օգտագործման ցուցանիշը Հայաստանում, ինչպես նաև ԱՊՀ մյուս երկրներում, աճել է 56%: Սա շատ լուրջ տոկոսային աճ է, որը վկայում է այն մասին, որ պլաստիկ քարտերը գնալով դառնում է ապրանքների և ծառայությունների դիմաց վճարումների ավելի ակտիվ միջոց:
Լիլիթ Ասլանյան
ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ