Երկուշաբթի, 1 Դեկտեմբերի 2014 18:05
Խորհրդարանական ընդդիմությունը քննադատության է ենթարկել Կենտրոնական բանկի արժութային քաղաքականությունը
ԱրմԻնֆո. ՀՀ Կենտրոնական բանկը, կտրուկ կերպով ճշգրտելով դրամի փոխարժեքը, հաշվի չառավ բնակչության և տնտեսվարող սուբյեկտների շահերը: Այսօր Երևանում կայացած մամուլի ասուլիսում նման կարծիք է հայտնել ՀՀ ԱԺ ԲՀԿ խմբակցության անդամ, տնտեսագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր, Հայաստանի Պետական տնտեսագիտական համալսարանի Միկրոէկոնոմիկայի ամբիոնի վարիչ Միքայել Մելքումյանը:
Հիշեցնենք, որ նոյեմբերի 24-ին ՀՀ ԿԲ իրականացրեց դրանի փոխարժեքի ճշգրտում, ինչի արդյունքում ԱՄՆ դոլարի փոխարժեքը նոյեմբերի 21-ի համեմատ աճեց 16.6 կետով, հասնելով 435 դրամի, թարմացնելով 8-ամյա մաքսիմումը: ԿԲ իր այդ քայլը բացատրեց հայկական արտահանման մրցունակությանն աջակցելու անհրաժեշտությունով, ապահովելով Հայաստան ուղղվող տրանսֆերտների վճարունակությունը և բարձրացնելով զբաղվածության մակարդակը երկրում:
«Դրամի փոխարժեքի անկման զսպումը ոչ մի հիմք չուներ: Դրամի արժեզրումը պետք է սկսվեր ավելի վաղ, փուլերով, որպեսզի շահագրգիռ բոլոր կողմերը խնայողույթունների պահպանման առումով լինեին պատրաստ»,-ասել է խորհրդարանականը: Նրա խոսքով, քանի որ ԿԲ կողմ է լողացող փոխարժեքի քաղաքականությանը, ուրեմն, թե որքանով էր տեղին այդ ճշգրտումը տվյալ փուլում, թող որոշի շուկան: «Ցանկացած պարագայում, տեղի ունեցավ այն, ինչին մենք պատրաստ չէինք, և կարծում եմ, որ դրամի փոխարժեքի նորանոր փլուզումներ են մեզ սպասում»,-նշել է Մ.Մելքումյանը:
Իսկ ՀԱԿ խմբակցության անդամ, տնտեսագետ Վահագն Խաչատրյանն այդ հայտարարությունը բնութագրել է որպես գեղեցիկ ուսումնական ձևակերպում: «Տպավորություն է ստեղծվում, որ ոչ ՀՀ ԿԲ, ոչ ֆինանսների նախարարությունը, և ոչ էլ Արժույթի միջազգային հիմնադրամը պրոբլեմի լուծմանը լրջորեն չեն վերաբերվել, ընկնելով միայն տեսությունների գիրկը: Հակառակ դեպքում դրամի փոխարժեքի ճշգրտոմը տեղի չէր ունենա բյուջետային քննարկումների շրջանում»,-նշել է Վ.Խաչատրյանը: Նա նշել է նաև, որ 2015 թվականի բյուջեն հաշվարկվել է 411.26 դրամ/դոլար փոխարժեքով ու չի նախատեսում փոխարժեքի ներկայիս աճ: Նույնը վերաբերվում է նաև ՀՀ ԿԲ դրամավարկային քաղաքականության ծրագրին, որտեղ բերված են 2014 և 2015 թվականների և նախատեսվող միջնաժամկետ ծրագրերի կանխատեսումները: «Եթե բյուջեի նախագծում նշվեր, որ ինչ-որ փուլում արտահանումային կողմնորոշումով քաղաքականություն իրականացնելու համար ինչ-որ չափով տեղի կունենա դրամի արժեզրկում, ապա այդ սուբյեկտների համար դա կլիներ մեսիջ: Նրանք կիմանային, որ բարենպսատ պայմաներ են ստեղծվում կապիտալ ներդրումների և արտադրության ընդլայնման համար, իսկ հիմա ոչ ոք չգիտի, թե ինչ սպասի կառավարությունից և ԿԲ-ից»,-նշել է տնտեսագետը:
Տնտեսագետ Վիլեն Խաչատրյանն էլ իր հերթին է նշել, որ 2009-ի մարտին, երբ դոլարի փոխարչժեքը բարձրացավ 20%, ԿԲ այդ մասին նախապես չէր զգուշացրել, որպեսզի տնտեսությունում, ինչպես այն ժաանակ պարզաբանեց Մեգառեգուլյատորը, չձևավորվեն բացասական սպասումներ, որոնք, որպես կանոն, ունենում են երկարաժամկետ բնույթ ու բերում մեծ արժեզրկման, իսկ փոխարժեքի կտրուկ ճշգրտումը բացառում է սպեկուլյացիոն խաղերը, որոնք կարող են տնտեսությունը հասցնել սպառման: «Տվյալ պարագայում, թե որքանով էր ճիշտ այդ քայլը, ցույց կտա ժամանակը»,-նշել է տնտեսագետը: Նա հիշեցրել է, որ բյուջեի նախագծով ռիսկերը գնահատվել են մոտ 47 մլրդ.դրամ, որից 2.2 մլրդ.դրամն ընկնում է արժութային ռիսկերին: «Բյուջեով դոլարի փոխարժեքի փոփոխությունը նախատեսված է ընդամենը 5%, ինչը վկայում է սխալ հաշվարկների մասին: Երբ բյուջեի եկամտային և ծախսային մասերը պլանավորվում են մեկ մարմնի կողմից, այլ բան չէր էլ կարող լինել: Արդյունքում մենք ունենք զսպված բյուջե, 2.34% դեֆիցիտով»,-եզրափակել է Վ.Խաչատրյանը:
Հիշեցնենք, որ երկրի 2015 թվականի պետական բյուջեով ամրագրված է իրական ՀՆԱ-ի 4,1% աճ և ՀՆԱ-ի 2,34% դեֆիցիտ: Ըստ նախագծի, անվանական առումով ՀՆԱ-ն կկազմի 4,867.5 միլիարդ դրամ: Բյուջեն հաշվարկվել է 411,26 դրամ մեկ ԱՄՆ դոլարի դիմաց փոխարժեքով: (2014 թվականի բյուջեով ՀՆԱ աճը նախատեսված է 5,2%): Բյուջեի ծախսերը 2015-ին կկազմեն 1 298.6 մլրդ դրամ կամ ՀՆԱ-ի 26.68%-ը, 2014-ի համեմատ աճելով 4.2%: Բյուջեի եկամուտները կկազմեն 1184.5 մլրդ դրամ կամ ՀՆԱ-ի 24,33%-ը, աճը` 4,3%: Հարկային եկամուտները կկազմեն ընդհանուր ծավալի 95,5%-ը, աճելով 3,4 մլրդ դրամ կամ 23,24%` ՀՆԱ կառուցվածքում, ինչպես և 2014 թվականին: Կառավարությունը մտադիր չէ բարձրացնել հարկային բեռը: ՀՆԱ-ի դեֆլյատորը կկազմի 3,3%: Միջին տարեկան գնաճը կկազմի 4%, բյուջեի դեֆիցիտը`2.34% կամ 114,1 մլրդ դրամ, ընդհանուր պետական պարտքը կկազմի $ 4,953 մլրդ, այդ թվում, արտաքին պարտքը` $ 4,129 մլրդ: Պաշտպանության ոլորտին ուղղված ծախսերը կկազմեն բյուջեի 21,4%-ը, սոցիալ-մշակութային ոլորտին`47.9%-ը, տնտեսության ոլորտներին` 9,1% պարտքի սպասարկմանը`5.7%: Բյուջեով մնախատեսվում է արդյունաբերության 3,7%, գյուղատնտեսության` 4,2%, շինարարության` 2%, ծառայությունների ոլորտի`4.5% աճ:
2014 թվականի դեկտեմբերի 1-ին Հայաստանի արտարժույթի մասնրածախ շուկայում դրամի նկատմամն դոլարի միջին փոխարժեքը կազմում է 436.5 դրամ/դոլար, եվրոն կազմել է` 543 դրամ/եվրո, իսկ ռուբլին` 8.6 դրամ/ռուբլի:
Փորձագետ. Երբ վստահություն չկա մասնավոր և պետական հատվածների միջև, ցավոք, ճիշտ լուծումների մասին խոսելու հարկ էլ չկա
Սարգիս Խաչատրյան. Մեր գործունեությունն ուղղված է լինելու հաճախորդների փորձառության բարելավմանը
Երևանը փորձում է անգլոսաքսոնական շեֆերին ցույց տալ Իրանի հետ տնտեսական համագործակցությունն էապես կրճատելու իր պատրաստակամությունը. Քաղաքագետ
"Նաիրի Ինշուրանս" ապահովագրական ընկերությունը հանդես է եկել "ԷՖԵՍ" ԱԸ անհիմն ինքնագովազդի դեմ
Բիզնեսի թվայնացման հիմնախնդիրը, ո՞ր հանգրվանում է Հայաստանը
Գևորգ Մանթաշյան. Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարությունը հետևողական աշխատանք է տանում Հայաստանում ստարտափների կայացման ուղղությամբ
Bank of Georgia-ն հայտարարել է 303.6 մլն դոլարով "Ամերիաբանկի" ձեռք բերման շուրջ նախնական համաձայնության մասին