Երկուշաբթի, 15 Դեկտեմբերի 2014 16:45
2014 թվականի 3-րդ եռամսյակում Հայաստանի շուկայում շրջանառվող ակտիվ քարտերի թիվն ավելացել է ընդամենը 0.3%, իսկ պլաստիկ տրանսակցիաների ծավալը` 8.3%
ԱրմԻնֆո. Հայաստանյան շուկայում շրջանառվող ակտիվ քարտերի թիվն 2014 թվականի երրորդ եռամսյակում ավելացել է ընդամենը 0.3%, իսկ տարեկան արտահայտությամբ` 7%, կազմելով ավելի քան 1.6 մլն.քարտ: Սակայն, պլաստիկ տրանսակցիաների ծավալը նույն ժամանակահատվածում աճել է 8.3%, իսկ տարեկան կտրվածքով` 24%, հունվար-սեպտեմբերին կազմելով 877,9 մլրդ դրամ ($ 2.2 մլրդ): 2010-ի 3-րդ եռամսյակի ցուցանիշների համեմատ շրջանառվող քարտերի թիվն աճել է 2.3 անգամ, երբ տրանսիակցիաների ծավալներն աճեցին մինչև 376.2 մլրդ դրամ:
Ըստ ՀՀ ԿԲ տվյալների, ArCa տեղական քարտերի թիվը տարեկան կտրվածքով աճել է 0,8% (եռամսյակային աճը`0,7%), միջազգային Visa քարտերի թիվը` 12.7% (հետ եռամսյակային աճը` 0,3%), MasterCard-ը` 6.8% (եռամսյակային անկումը` 0.1%): 2014-ի հոկտեմբերի 1-ի դրությամբ ArCa քարտերի թիվը հասել է 570,998-ի, Visa - 704 335-ի և MasterCard-ի թիվը` 314102 հատի, որոնց մասնաբաժինը շրջանառվող քարտերի ընդհանուր ծավալներում համապատասխանաբար կազմել է 34.9%, 43.1% և 19.2%, 2010 թվականի նույն ժամանակահատվածի 43,9%, 36,6% և 14,2% համեմատ: Տարեկան կտրվածքով ArCa քարտերի թիվը կրճատվել է 37.1%, Visa -ն աճել է 40.9%, իսկ MasterCard – ը նվազել 19.3%:
Ըստ աղբյուրի, եռամսյակային կտրվածքով քարտերով իրականացվել է 6,3 մլն գործարք (եռամսյակային աճը` 2.5%, տարեկան աճ`16,7%), 322,7 մլրդ դրամ ծավալով (եռամսյակային աճը`8.3%, տարեկան աճը`20.4%): Մասնավորապես, տեղական ArCa քարտեր երրորդ եռամսյակում իրականացվել է 1,9 մլն գործարք`88,3 մլրդ դրամ ծավալով, Visa քարտերով` 2.8 մլն գործարք և 150.4 մլրդ դրամ ծավալով, իսկ MasterCard քարտերով` 1,3 մլն գործարք, 63.3 մլրդ դրամ ծավալով, իսկ մնացած 20.8 մլրդ դրամի 343,8 հազար գործարքները կատարվել են այլ քարտերով (հիմնականում HSBC քարտերով և մասամբ AmEx-ով): 2013-ի հունվար-սեպտեմբերին տեղական ArCa քարտերով տրանսակցիաների ընդհանուր ծավալը կազմել է 239 մլրդ դրամ (տարեկան աճը` 21,5%), Visa քարտերով` 408.4 մլրդ դրամ (տարեկան աճը` 23,2%), իսկ MasterCard քարտերով` 172.2 մլրդ դրամ (տարեկան աճը`36,8%), ինչի արդյունքում, պլաստիկ գործարքների ընդհանուր ծավալը 2013 թվականի հունվար-սեպտեմբերին աճել է 23.8%: Իսկ 2010-ի հունվար-սեպտեմբերի համեմատ պլաստիկ գործարքների ամենամեծ ծավալը գրանցվել է MasterCard քարտերով` ավելի քան 3 անգամ, Visa` գրեթե 3 անգամ, իսկ տեղական ArCa քարտերով`63,3%:
Պլաստիկ գործարքների ծավալների ամենամեծ աճը տարեկան կտրվածքով գրանցվել է MasterCard քարտերով` 30,2%, որին հաջորդում են` ArCa-ն`20.9% և VISA-ն`18,5%: Միայն 2014-ի երրորդ եռամսյակում ամենախոշոր ծավալներով գործարքներն արձանագրվել են Visa քարտերով` 9,6%, MasterCard քարտերով` 9.1%, իսկ ArCa քարտերով` 7%:
2014-ի հոկտեմբերի 1-ի դրությամբ Հայաստանում եղել է 6902 POS- տերմինալ, որից 726-ը տեղեկայված է բանկերի գլխամասային գրասենյակներում և մասնաճյուղերում: Տարեկան կտրվածքով POS- տերմինալների ընդհանուր թիվն ավելացել է 1.2%, կամ 80 հատով, իսկ միայն հաշվետու եռամսյակում անկումը կազմել է 57 կամ 0.8%: Նույն օրվա դրությամբ բանկոմատների թիվը կազմել է 1357 հատ, տարեկան աճը`11% կամ 134 հատ, որից 22-ը տեղադրվել է երրորդ եռամսյակում: Առևտրի/սպասարկման և կանխիկացման կետերի թիվը 2014-ի հաշվետու եռամսյակում կազմել է 6787, 2013-ի նույն ժամանակահատվածի 6728-ի համեմատ: Դրանցից, 586-ը գտնվում են բանկերում և մասնաճյուղերում (2013-ի 3-րդ եռամսյակի 536-ի համեմատ), 264-ը` հյուրանոցներում (3-րդ եռամսյակի 230-ի համեմատ), 3888 –ը`առևտրի կետերում (3.-ր եռամսյակի 3967-ի համեմատ): 2010-ի III եռամսյակի համեմատ բանկոմատների թիվը աճել է 74.4% կամ 579 հատով, POS- տերմինալների թիվը` ավելի քան 2 անգամ, կամ 3707 հատով, իսկ առեւտրի/սպասարկման և կանխիկացման կետերի թիվը` 2 անգամ:
Հիշեցնենք, որ ArCa-ի մեծամասնությունը բաժնետերն է ՀՀ Կենտրոնական բանկը, խոշոր բաժնետերերն են` Ակբա-Կրեդիտ Ագրիկոլ Բանկը, Հայէկոնոմբանկը և Արդշինինվեստբանկը, իսկ մնացած բաժնետերեն են ևս 14 առևտրային բանկեր, որոնք տիրապետում են 2-ական տոկոս բաժնետոմսերի: