Հինգշաբթի, 18 Հունիսի 2015 17:03

Արդշինբանկը, ստանալով Fitch վարկանշային գործակալության վարկային վարկանիշը, դարձավ Հայաստանի բանկային շուկայի միակ բանկը, որն ունի միջազգային հեղինակավոր վարկանշային երկու գործակալություններից (Moody’s և Fitch) ստացված վարկանիշ:

Fitch միջազգային վարկանշային հեղինակավոր կազմակերպությունն հունիսի 17-ին Արդշինբանկ ՓԲԸ-ին շնորհել է արտարժույթով երկարաժամկետ պարտավորություններ թողարկողի (Long-term Issuer Default Rating (IDR)) «B+» վարկանիշ` բացասական հեռանկարով: Բանկին շնորհվել է Հայաստանի Հանրապետության վարկանշային մակարդակին հավասար վարկանիշ, ինչը մասնավոր կազմակերպության վարկանիշի գնահատման հնարավոր լավագույն ցուցանիշ է:

Ըստ վարկանիշի հիմնավորման, Long-term Issuer Default Rating «B+» վարկանիշի բացասական կանխատեսումը պայմանավորված է Հայաստանի թույլ գործառնական մթնոլորտով, տնտեսության լճացումով (2015-ին Fitch-ն սպասում է ռեցեսիայի), դեվալվացիոն ճնշումներով և աճող տոկոսադրույքներով: Ըստ Fitch գործակալության մասնագետների, այդ ցուցանիշները կարող են բացասական ազդեցություն ունենալ բանկերի եկամտաբերության, կապիտալիզացիայի և ակտիվների որակի վրա:

2014 թվականին բանկի եկամտաբերության ցուցանիշները հիմնավորված էին, չնայած դանդաղման միտումներին և կոշտ մրցակցության հետևանքով մարժայի սեղմմանը, ինչպես նաև ֆոնդավորման թանկացմանը և արժեզրկված վարկերի հատկացոմների աճին` դուրսգրվածները մասնակիորեն փակելու համար: Fitch-ն ակնկալում է, որ 2015 թվականին կպահպանվի ճնշումը եկամտաբերության վրա, հիմնականում, արժեքրկված վարկերի պորտֆելի աճի հետևանքով, ինչը պայմանավորված է երկրում տիրող ծանր տնտեսական իրավիճակով:

Ըստ 2015 թվականի առաջին եռամսյակի արդյունքների, չաշխատող վարկերի մասնաբաժինը (NPL) կազմել է բանկերի վարկային ընդհանուր պորտֆելի 2.9% -ը, հաշվի առնելով վերջինիս և իրականացվող դուրսգրումների աճը: Բացի այդ, վերակազմավորված վարկերի մասնաբաժինը կազմել է 3.4%, որոնցով, որպես կանոն, հնարավոր կորուստների պահուստը (LIR) ցածր է: LIR հարաբերակցությունը ժամկետանց վարկերին գնահատվել է որպես չափավոր - մոտ 65%, որը բնութագրվում է բարձր կախվածության առկայությունը վարկի ապահովվածությունից:

Խոշոր վարկերի վրա կենտրոնացումը բարձր է, քանի որ TOP-25 վարկառուների մասնաբաժինը վարկային պորտֆելու կազմել է 46%: Ավելին, նրանցից ոմանք, որոնք ներկայումս պարտքեր չունեն, ըստ Fitch- ի, այսօր համեմատաբար ավելի բարձր ռիսկ են պարունակում, պայմանավորված ավարտով և/կամ բիզնես-ռիսկերով: Արտարժութային վարկավորման մասնաբաժինը բարձր է`ընդհանուր պորտֆելի մոտ 60% - ը, ինչն ստեղծում է հավելյալ ռիսկեր, քանի որ այդ վարկերի մեծ մասը տրամադրվում է չապահովագրված վարկառուներին, որոնց կողմից սպասարկվող պարտքի վրա կարող են ազդել անցյալ տարվա վերջին դիտվող`դրամի արժեզրկումը, ինչպես նաև ռեցեսիոն միջավայրը:

Արդշինբանկը ունի իրացվելիության էական բարձիկ - ընդհանուր ակտիվների մոտ 25% -ը, որոնք հիմնականում կանխիկ արտարժույթով է, որը բավարար է ծածկելու 2015 թվականի համար պահանջվող էական վերաֆինանսավորումը (պարտավորությունների 18%-ը): Միևնույն ժամանակ, բանկի ձգտում է դիվերսիֆիկացնել իր ֆինանսավորման աղբյուրները` ըստ աղբյուրների և մարման ժամկետների:

Նախքան Fitch-ի վարկանիշին արժանանալը, 2014 թվականի փետրվարին Moody's միջազգային վարկանիշային գործակալությունը հաստատեց Արդշինբանկի վարկանիշը` երկարաժամկետ - «Ba2» և կարճաժամկետ - Not Prime, տեղական արժութով ավանդների համար, կարճաժամկետ - «Ba3» և երկարաժամկետ - Not Prime, արտարժույթով ավանդների համար: Բանկի ֆինանսական կայունության վարկանիշը («BFSR») նույնպես հաստատվել էր «D-» մակարդակում: Բոլոր վարկանիշների կանխատեսումները բարելաված են`«բացասական»-ից մինչև «կայուն»: Այնուամենայնիվ, Moody's- ի մասնագետները գտնում են, որ բանկի վարկանիշի վրա ազդում է Հայաստանի տնտեսության ոչ դիվերսիֆիկացված լինելը:

Ըստ ԱրմԻնֆո գործակալության` «Հայաստանի բանկերի ֆինանսական վարկանիշները» տեղեկագրի, 2014 թվականն Արդշինբանկը եզրափակել է 4,2 մլրդ դրամ զուտ շահույթով ($8.8 մլն), 4-րդ ցուցանիշը շուկայում: Բանկի ակտիվները 2014 ավելացել է 37%, այդ թվում, վարկային ներդրումները`38,5%, պարտավորությունները` 43%: Բանկի ընդհանուր կապիտալը 2014 թվականին աճեց 7,4%, կանոնադրական կապիտալի համալրման միջոցով: 2014 թվականին բանկը ներգրավեց լրացուցիչ երկարաժամկետ միջոցներ, $ 113 մլն ընդհանուր ծավալով, հետևյալ ֆինանսական հաստատություններից` Citi սինդիկատ - $ 18 մլն, JP Morgan - $ 75 մլն, BSTDB ևEDB- 10 մլն դոլար: 2015 թվականի առաջին եռամսյակում բանկի զուտ շահույթն ավելացավ ավելի քան վեց անգամ, մինչև 783 մլն դրամ, պահպանելով իր դիրքերն առաջատարների հնգյակում: Ակտիվնրի չափերթվ բանկն առաջին եռամսյակում զբաղեցրել է երկրորդ տեղը շուկայում, այդ թվում, վարկային ներդրումներով – երրորդ տեղը: Բանկի վարկային պորտֆելում տնտեսության վարկավորման մասնաբաժինը կազմում է ավելի քան 65%, իսկ 32% - ը կազմում է  մանրածախ վարկավորումը: Ըստ տնտեսության ոլորտների, բանկի վարկային պորտֆելի մեծ մասը կենտրոնացած է արդյունաբերական հատվածում, ավելի քան 39% (1-ին տեղ): Սպառողական վարկերը կազմում են պորտֆելի 28% -ը, որի 18% -ը կազմում է հիփոթեքը, իսկ 30% - ը վարկային քարտերը: 2015-ի առաջին եռամսյակում բանկն ակտիվորեն մեծացնում է մանրածախ վարկային պորտֆելը, միևնույն ժամանակ զգալիորեն դանդաղեցնելով կորպորատիվի աճը:

Հիշեցնենք, որ Արդշինբանկը, որը հիմնադրվել է 2002 թվականին, Հայաստանի խոշորագույն բանկերից մեկն է, ծավալուն մասնաճյուղային ցանցով, որը կազմված է 55 բաժանմունքից, իր ներկայությունն ապահովելով երկրի բոլոր մարզերում: Բանկի մեծամասնական բաժնետերն է «Բիզնես ներդրումների կենտրոն» ՍՊԸ - 97,52%: Բանկի մշտական ակտիվ հաճախորդների թիվը գերազանցում 225 հազարը: