Արմինֆո. ՀՀ Կենտրոնական բանկի սեփական կապիտալը 2015 թվականի I կիսամյակում նվազել է 15.2%, վնասի աճի և վերագնահատման բացասական պահուստի հսկայական անկման հաշվին: Ըստ Կենտրոնական բանկից ԱրմԻնֆո-ին տրամադրված տվյալների, չնայած բաղադրիչների նման դինամիկային, սեփական կապիտալը մնացել դրական մակարդակում` - 20,3 մլրդ դրամ, հիմնականում լրացուցիչ կանոնադրական կապիտալի շնորհիվ, որը 2014-ի IV եռամսյակում հերթական անգամ համալրվեց պետական սովորական անտոկոս ցպահանջ մուրհակի հաշվին: Միայն երկրորդ եռամսյակում ԿԲ կանոնադրական կապիտալն աճեց 11.4%:
Ըստ աղբյուրի, սեփական կապիտալի կառուցվածքում Կենտրոնական բանկի կուտակված վնասը 2015-ի I կիսամյակում աճել է 2.2%, մինչև 132,3 մլրդ.դրամ (մոտ $ 280 մլն), և միայն երկրորդ եռամսյակում նվազել է 1.8%: Վաճառքի ենթական ակտիվների վերագնահատման պահուստը I կիսամյակում խորացավ ավելի քան 3 անգամ`կազմելով բացասական` 1,1 մլրդ.դրամ ($ 2.4 մլն.), որի 19.3% աճը տեղի ունեցավ II եռամսյակում: Լրացուցիչ կապիտալը մնաց անփոփոխ` 136,2 մլրդ.դրամ ($ 288.2 մլն): Տարեկան կտրվածքով ԿԲ սեփական կապիտալն աճեց ավելի քան 4 անգամ, մինուսից դուրս գալով դրական մակարդակ, կուտակված վնասը նվազեց 16,7%, վաճառքի համար ընդունելի ակտիվների վերագնահատման պահուստը նվազեց ավելի քան 3 անգամ, դրականից մինչև մինուս, իսկ լրացուցիչ կապիտալն աճեց 6.2%: Անփոփոխ մնաց գլխավոր պահուստը`17.4 մլրդ դրամ և էմիսիոն կապիտալը` 100 մլն դրամ: Լրացուցիչ կանոնադրական կապիտալը տարեկան կտրվածքով փոփոխվեց հետևյալ ձևով` 2011 թ.-ին ավելացավ 85.7 մլրդ-ից մինչև 107.5 մլրդ դրամ, պետության անտոկոս ցպահանջ մուրհակի հաշվին, 2012-ին մնաց անփոփոխ, 2013-ին և 2014-ին նույն ձևով համալրվեց, սկզբում 128.2 մլրդ դրամով, իսկ հետո` 136.2 մլրդ դրամով: Կառավարության մուրհակի շնորհիվ ՀՀ ԿԲ սեփական կապիտալը 2012-ին մինուսից դուրս եկավ պլյուսի, պահպանվելով այդ մակարդակում մինչև նույն տարվա հոկտեմբերի 1-ը, որից հետո մինուսից պլյուս հերթական շարժը տեղի ունեցավ 2014-ի IV եռամսյակում, 2015-ին ուրվագծելով կրճատում` վնասի խորացման հետևանքով: ԿԲ ընդհանուր ակտիվները 2015-ի I կիսամյակում նվազել են 1,3% (2014-ի I կիսամյակի 15,9% համեմատ), կազմելով $ 2,852 մլրդ. կամ 1,348 տրլն.դրամ, որի 58,7% -ը կամ 791,5 մլրդ. դրամը ($ 1.7 մլրդ.) կազմեցին արտարժութային ակտիվները, իսկ 41,3% կամ 556 մլրդ. դրամը ($ 1.2 մլրդ.) - դրամային ակտիվները: Հաշվետու կիսամյակում արժութային ակտիվներն աճեցին 2,7% (2014-ի I կիսամյակի 19.2% անկման փոխարեն), իսկ դրամային ակտիվները նվազեցին 6.4% (2014-ի I կիսամյակի 8.9% փոխարեն): Տարեկան կտրվածքով ԿԲ ակտիվներն աճեցին 13,3%, դրամային բաղադրիչի` 37.5% աճի և արտարժութային բաղադրիչի` 0.9% աճի հաշվին: Արտարժութային ակտիվների կառուցվածքում եռամսյակայն աճ արձանագրվեց գրեթե բոլոր բաղադրիչներով, բացառությամբ բանկերում և այլ ֆինանսական կազմակերպություններում տեղաբաշխված միջոցների (անկումը` 30.5%, մինչև 183 մլրդ.դրամ) և մինչև մարման ժամկետը պահպանվող պետական պարտատոմսերի (անկումը` 4.9%, մինչև 76.7 մլրդ.դրամ): Արտարժութայաին ակտիվների մեջ ամենամեծ մասնաբաժինը կազմում են ֆինանսական գործիքները, որոնք հաշվարկված են իրական արժեքով, աճելով երկրորդ եռամսյակում` 32,7%, մինչև 452 մլրդ.դրամ: Դրամային ակտիվների կառուցվածքում բոլոր բաղադրիչները ցուցադրեցին եռամսյակային անկում, ընդ որում, բալանսի գերակշռող հոդվածը – բանկերում և այլ ֆինանսական կազմակերպություններում իրականացված միջոցները, կրճատվեցին 11.5%, մինչև 262,3 մլրդ դրամ:
ԿԲ ընդհանուր պարտավորությունները 2015 թվականի I կիսամյակում կրճատվել են 1% (2014-ի I կիսամյակի 15,8% անկման փոխարեն), կազմելով 1,327 տրլն.դրամ ($ 2.809 մլրդ), որտեղ արտարժութային պարտավորությունները կազմում են 34.1% կամ 452,4 մլրդ.դրամ ($ 957.5 մլն), իսկ դրամային պարտավորությունները - 65.9% կամ 874,8 մլրդ.դրամ ($ 1.9 մլրդ): Ավելին, դրամային պարտավորությունները հաշվետու կիսամյակում աճել են 1.1% (2014-ի I կիսամյակի 13.1% անկման փոխարեն), իսկ արտարժութային պարտավորությունները նվազել` 4,9% (2014-ի I կիսամյակի 19,8% անկման փոխարեն): Տարեկան կտրվածքով ԿԲ ընդհանրապես պարտականություններն աճել են 10.5%, դրամային բաղադրիչի 17% աճի և արտարժութային բաղարիչի` 0.3% անկման հաշվին:
Արտարժույթով պարտավորություններում գերիշխող բաղադրիչները`
պարտավորությունները ԱՄՀ հանդեպ, ֆինանսական կազմակերպությունների ընթացիկ հաշիվները և ավանդները, այլ փոխառությունները, համապատասխանաբար ցուցադրեցին եռամսյակային 0.3%, 12,6% և 2% աճ: Դրամային պարտավորություններում աճ արձանագրվեց միայն շրջանառվող թղթադրամներով և մետաղադրամներով (8,4%), մինչդեռ ավանդների, ֆինանսական հաստատությունների հաշիվերի և կառավարության հանդեպ պարտավորությունների գծով արձանագրվեց եռամսյակային անկում, համապատասխանաբար կազմելով` 3% և 19.6%:
Ըստ ՀՀ Կենտրոնական բանկի տվյալների, 2015 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ կուտակված վնասը կազմել է 129.4 մլրդ դրամ, ընդհանուր կապիտալը` դրական 23.9 մլրդ դրամ, ակտիվները` 1.4 տրլն. դրամ (որից արտարժութային ակտիվները կազմել են 770,9 մլրդ. դրամ, իսկ դրամային ակտիվները` 594 մլրդ. դրամ), ընդհանուր պարտավորությունները` 1.3 տրլն. դրամ (որից արտարժույթով`475,9 մլրդ. դրամային պարտավորությունները` 865,2 մլրդ. դրամ): Նշենք, որ 2014 թվականի հուլիսի 31-ին կառավարությունը որոշեց թողարկել սովորական անտոկոս ցպահանջ պետական մուրհակ, 106.2 մլարդ.դրամ անվանական արժեքով, ԿԲ 2013 թվականի վնասները փակելու համար: Այդ մուրհակը փոխարինեց նախորդին, որի ծավալը կազմում էր 98.2 մլրդ դրամ (2013 թ.սեպտեմբեր), որը նախատեսված էր ԿԲ 2012-ի վնասները ծածկելուն: Հիշեցնենք, որ 2011 թվականի օգոստոսին Ֆինանսների նախարարությունը Կենտրոնական բանկին տրամադրեց 77,5 մլրդ դրամի պետական մուրհակ, վնասների ծածկելու համար, որոնք կուտակվել էին 2010 թվականի վերջին:
Հայաստանի տնտեսությունն անառողջ է. տնտեսագետն առաջարկում է առկա խնդիրների լուծման եղանակներ
Արժեւորվող դրամին առնչվող դրամա. արդյո՞ք երկար կտեւի. Հայկազ Ֆանյան
Հայաստանի գնաճը սոցիալական աղետ է. տնտեսագետ