Արմինֆո. Հայաստանի և Ռուսաստանի երկաթուղիներն ուղղակիորեն համեմատելը սխալ է: Այս մասին ԱրմԻնֆո գործակալության հետ հարցազրույցում հայտարարել է «Հարավկովկասյան երկաթուղիե ՓԲԸ հասարակայնության հետ կապերի ծառայության ղեկավար Վարդան Ալոյանը, պատասխանելով հարցին, որ փոխադրումների գները Հայաստանում զգալիորեն ավելի բարձր են, քան Ռուսաստանում:
Ինչպես նշել է Ալոյանը, ավելի ճիշտ կլիներ համեմատել Վրաստանի հետ, որն ունի Հայաստանի մասշտաբներն ու տեղանքը: Չէ՞ որ ինչքան շատ բեռ ես տեղափոխում, այնքան ցածր է լինում ինքնարժեքը: «Ռուսաստանում երկաթուղային ցանցով օրական միջին բեռնվածությունը կազմում է ավելի քան 3 մլն.տոննա, իսկ Հայաստանում կախված է նրանից, թե որքան կտեղափոխեն հաջող տարվա ընթացքում: Գնացքի միջին քաշը Ռուսաստանում կազմում է մոտ 7000 տոննա, իսկ մեզ մոտ` 1490 տոննա: Փոխադրման միջին տարածությունները Ռուսաստանում կազմում են 1900 կմ, մեզ մոտ` 250 կմ, առավելագույնը` 300 կմ: Խորհրդային ժամանակներում կային որոշակի նորմատիվներ, օրինակ, մինչև 300 կմ բեռնափոխադրումների համար կային պաշտպանիչ սակագներ: Եվ այս ամենը նրա համար էր, քանի որ էական եկամտաբերությունն առաջանում է միայն այն ժամանակ, երբ բեռները տեղափոխվում են 300 կմ-ից հեռու տարածություն: Տարածությունները մեզ մոտ մեծ չեն, իսկ ճանապարհները բարդ են: Մեզ մոտ շատ են կտրուկ շրջադարձերը, որոնք պրոֆեսիոնալ լեզվով անվանվում են փոքր շառավղող կորեր (մինչև 300 մետր), ինչպես նաև բարդ լանջերը, որտեղ 1 կմ տարածությունում բարձրությունների միջև տարբերությունը կազմում է 32 մետր: Եվ հավատացեք, նման հատվածները Երևան – Այրում երթուղում ավելի շատ են, քան Վլադիվոստոկ – Մոսկվա երթուղում: Այնպես որ, ըստ տրամաբանության, սակագներն էլ մեզ մոտ պետք է տարբերվեն, մի քանի անգամ, քանի որ սակագները համեմատել կարելի է միայն համադրելի տարածությունների համար, ինչ օգուտ կա 100 կմ համեմատել 10000 կմ հետ:
Այսպիսով, նշել է Ալոյանը, դեպի Հայաստան ներմուծման ժամանակ, երբ տարածությունը կազմում է 250 կմ, 1 տ/կմ (տոննա/կիլոմետր) բեռի սակագինը կազմում է 5.6 ցենտ, Վրաստանում` 7.5 ցենտ, Ռուսաստանում` 4.7 ցենտ: Հայաստանից արտահանման ժամանակ, նույն տարածության և տ/կմ-ի դեպքում, սակագնինը կազմում է 4.5 ցենտ, Վրաստանում` 6.3 ցենտ, իսկ Ռուսաստանում` 4.3 ցենտ: Ինչ վերաբերվում է ներհանրապետական փոխադրումներին, ապա շաքարավազի և ալյուրի փոխադրումների սակագները Ռուսաստանում 46%-ով ավելի բարձր է, քան Հայաստանում, իսկ այլ բեռների համար` գրեթե 63%-ով: Որտե՞ղ եք տեսնում սակագների հնգակի բարձրացումե,-հարցնում է Ալոյանը, հավելելով, որ Երևանից Մոսկվա փոխադրման ընդհանուր արժեքի 10%-ն է միայն մտնում ճանապարհի դրամարկղ: Մնացած գումարը մնում է Վրաստանում, Ռուսաստանում, ներառյալ լաստանավի ծախսերը: «Այսպիսով, ՀԿԵ կողմից սակագների, օրինակ, 10% նվազեցումը միայն 1-2%-ով կանդրադառնա փոխադրման ընդհանուր սակագնի վրաե,-ընդգծել է Ալոյանը:
Նրա խոսքով, ընկերությունները շահութաբեր են դառնում եկամուտների ու ծախսերի միջև կոշտ հաշվեկշռի, ինչպես նաև ռեսուրսախնայողության և խնայողական արտադրության ծրագրերի ներդրման հաշվին: Ալոյանը հերքել է ԶԼՄ-ներում շրջանառվող լուրերն այն մասին, խնայողության նկատառումներով ընկերությունում զարգվածային կրճատումներ են ընթանում, ինչպես նաև նվազեցվում են աշխատավարձերը, իսկ ընկերությունն անցել են 4-օրյա աշխատանքային շաբաթի: «4-օրյա շաբաթին անցնելը և զանգվածային կրճատումները – լիակատար աբսուրդ է: Այո, վերջին մի քանի ամիսներին մենք պրեմիաներ չենք ստացել: Իսկ որտեղի՞ց վերցնենք պրեմիաների համար գումարները, երբ փոխադրումների ծավալները կրճատվել են 20%, ինչը նշանակում է, որ կրճատվել են նաև Ընկերության եկամուտները: Ներկայումս մեզ մոտ աշխատում է 3300 մարդ: Դա ավելի քիչ է, քան 2008 թվականին, բայց կրճատումը , հիմնականում, տեղի է ունեցել բնական արտահոսքի հաշվին – կենսաթոշակի անցնողների փոխարեն մենք վերցնում ենք ոչ թե պատահական անձանց, այլ թեկնածուներին փնտրում ենք մեր պատրաստի կադրերի մեջ, իսկ թվաքանակի կրճատումը տնտեսական գործընթացների արդյունք է և համապատասխանում է աշխատանքների փաստացի ծավալներին:
«Հարավկովկասյան երկաթուղիե ՓԲԸ «Ռուսական երկաթուղիներե ԲԲԸ 100% դուստր ընկերություն է: «Հայկական երկաթուղիե ՓԲԸ «ՀԿԵե ՓԲԸ կոնցեսիոն կառավարմանն է հանձնվել 2008 թվականի փետրվարի 13-ին ստորագրված պայմանագրով: Կոնցեսիոն կառավարման ժամկետը կազմում է 30 տարի` ևս 10 տարի երկարաձգման իրավունքով: