Երեթշաբթի, 9 Փետրվարի 2016 22:39

Արմինֆո. Իրանի հետ համագործակցությունը Հայաստանի համար հեռանկարային կարող է լինել միայն ինտեգրացիոն նախագծերի շրջանակներում: Փետրվարի 9-ին կայացած մամուլի ասուլիսում նման կարծիք է հայտնել ՀՀ նախկին վարչապետ, տնտեսագետ, Հրանտ Բագրատյանը, նշելով, որ պատժամիջոցների վերացումից հետո Իրանը Հայաստանի հետ համագործակցությունից հեռանկարներ չի տեսնում:

«Անգամ եթե Իրանի շուկան բաց է, մենք նրանց պետք չենք: Իրականում, պրոբլեմը շատ բարդ է: Մենք ամեն ինչ արեցինք Իրանի հետ առևրի շրջանառությունը կրճատելու ուղղությամբ, դրա համար էլ մեր առջև փակ են նոր հեռանկարները: Միակ իրական հնարավորությունը դեպի հյուսիս տրանզիտն է, որից ժամանակին օգտվում էին թուրքերը, իսկ հիմա - Ադրբեջանը»,- նկատել է Հ.Բագրատյանը, ընդգծելով, որ դրա շնորհիվ Թուրքիային հաջողվեց աշխուժացնել տնտեսական գործընթացներն արևելյան տարածաշրջանում: Սակայն, նրա կարծիքով, «Հյուսիս-Հարավ» նախագծի իրականացումն այդպես էլ չի հաջողվի միջոցների անարդյունավետ բախման պատճառով:

Տնտեսական զարգացման առումով միակ հեռանկարը Հ.Բագրատյանը տեսնում է Իրանի հետ ինտեգրացիոն նախագծերի իրականացման մեջ: «Իրանը հետաքրքիր է միայն ինտեգրման առումով, մենք միասին համագործակցում ենք առողջապահության , մասնավորապես, դեղագործության ոլորտում: Կարելի է մտածել նաև հայ-իրանական բժշկական կենտրոնի ստեղծման մասին, որտեղ կտրամադրվի բարձրօրակ բուժում, ինչը դեն կնետի եվրոպական թանկարժեք բուժսպասարկման անհրաժեշտությունը»,-մեկնաբանել է նա:

Ըստ ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների, Հայաստանի և Իրանի միջև առևտրաշրջանառությունը 2015 թվականի հունվար-դեկտեմբերին կազմել է $ 276,3 մլն., տարեկան անկումը`5,8%: Մասնավորապես, արտահանումը Հայաստանից Իրան նվազել է 8,2%, մինչև $ 78 մլն., իսկ ներմուծումը` 3.9%, մինչև $ 198,3 մլն:

Հիշեցնենք, 556 կիլոմետր ընդհանուր երկարություն ունեցող ՙՀյուսիս–Հարավ՚ միջանցքը ելք կապահովի դեպի Սև ծով և եվրոպական երկրներ Հայաստանի (Մեղրի–Կապան–Գորիս–Երևան–Աշտարակ–Գյումրի–Բավրա) և Վրաստանի տարածքներով։ 1 մլրդ դոլար արժողությամբ ներդրումային ծրագիրն նպատակաուղղված է Հայաստանի հյուսիսի (Վրաստանի հետ սահմանում) և հարավի (Իրանի հետ սահմանում) կապի ապահովմանը տրանսպորտային այնպիսի հաղորդակցությունների միջոցով, որոնք բավարարում են միջազգային բարձր չափանիշներն ու ելք են ապահովում դեպի համաշխարհային շուկաներ։ Ավտոճանապարհը կունենա բետոնե ծածկույթ: Նախագծի իրագործման համար Հայաստանը 500 մլն դոլարի վարկ է ներգրավել Ասիական զարգացման բանկից: Եվս 150 մլն դոլար կտրամադրի Եվրասիական զարգացման բանկը: Հայկական կողմը նախագծի իրացման համար նաև 60 մլն դոլար է ներգրավել Եվրոպական ներրդումային բանկից: Միջանցքի շինարարությունը նախատեսվում է լիովին ավարտել 2019 թվականին: ՙՀյուսիս-Հարավ՚ ծագրի առնչությամբ Հայաստանի կառավարությունը հաշվարկել է 2,5 դոլարի խնայողություն յուրաքանչյուր ուղևորի մեկ ժամվա երթևեկության և 1-ական դոլարի խնայողություն 1 տոննա բեռի փոխադրման 1 ժամվա համար: Ինչպես ակնկալում են Հայաստանի իշխանությունները, ծրագիրը թույլ կտա  ապագայում մեղմել Ադրբեջանի և Թուրքիայի կողմից շրջափակման հետևանքները, ստանձնել տարանցիկ  պետության դեր տարածաշրջանի երկրների բեռանփոխադրումներում, ինչպես նաև միանալ Սևծովյան օղակաձև ավտոմայրուղուն: