Երեթշաբթի, 15 Մարտի 2016 17:53

Արմինֆո. Հայաստանի նավթամթերքի շուկայում ստեղծված իրավիճակի չի կարող տարակուսանք չառաջացնել: Մարտի 15-ին ՀՀ խորհրդարանում այս մասին հայտարարել է ՀԱԿ խմբակցության պատգամավոր Նիկոլ Փաշինյանը:

 

Նրա խոսքով, 2013 թվականին Հայաստանը և Ռուսաստանը ստորագրեցին համաձայնագիր, որի համաձայն Ռուսաստանը պարտավորվեց Հայաստանին առանց տուքերի մատակարարել նավթամթերք: Դրանից հետո Հայաստանը միացավ ԵԱՏՄ-ին, ինչը թույլ տվեց ստեղծել միասնական մաքսային տարածություն: Բայց այժմ ստեղծվել է այնպիսի իրավիճակ, որ, օրինակ, Վրաստանում բենզինն ավելի թանկ է, քան Հայաստանում: Օրինակ, «ռեգուլյար» բենզինը Հայաստանում արժե 390 դրամ, իսկ Վրաստանում` 260 դրամ: Մյուս կողմից, հայկական շուկայում հայտնվել է մի նոր սուբյեկտ` «Ռոսնեֆտ Արմենիա» ընկերությունը, որը 2015 թվականին ստացել է 15 մլրդ. դրամի շահույթ: Բայց անհայտ է, թե ինչով է զբաղվում այդ ընկերությունը: Ստացվում է, որ նա նավթամթերք է ձեռք բերում «Ռոսնեֆտից», իսկ հետագայում վերավաճառում հայկական ընկերություններին, ստանալով դրա դիմաց շահույթ: Արդյունքում, Հայաստանն արտոնյալ պայմաններում և արտոնյալ տարածությունում ստանում է նավթամթերք, որի գները հետագայում ցատկում են վեր, իսկ Վրաստանում, որը գտնվում է բոլորովին այլ դաշտում, բենզինը վաճառվում է ավելի ցածր գներով:

 

Ի պատասխան, ՀՀ Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողովի նախագահ Արտակ Շաբոյանը նշել է, որ նավթամթերքի շուկան գտնվում է Հանձնաժողովի մշտական ուշադրության կենտրոնում: Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ 2014 թվականի սկզբից մինչև 2015 թվականի ավարտը բենզինի գները Հայաստանում իջել են: Դոլարային արտահայտոթյամբ «ռեգուլյար» բենզինի գինը 480 դրամից իջել է մինչև 380 դրամ: Բենզինի գնի վրա անդրադարձավ նաև հայկական դրամի արժեզրկումը: Նավթի գների փոփոխությունն էականորեն չի անդրադառնում Հայաստանում բենզինի գների վրա, այստեղ մեծ դեր են խաղում Ռուսաստանում նավթի արդյունահանման ծախսերը, հարկերը, ինչպես նաև տրանսպորտային և ներմուծման ծախսերը`վրացական Փոթի նավահանգստից: Ա.Շաբոյանը նշել է, որ Հայաստանը բենզին է ներմուծում երեք աղբյուրներից` «Ռոսնեֆտ»-ից, «ԼուկՕյլ»-ից և բուլղարական մեկ ընկերությունից: Շուկան խիստ կենտրոնացված է, հետևաբար, գտնվում է Հանձնաժողովի մշտական ուշադրության կենտրոնում: 2008 թվականից դեպի Հայաստան բենզին ներմուծողների թիվը 5-ից կրճատվել է մինչև 2:

 

Նշենք, որ 2015 թվականին Ռուսաստանն առանց մաքսատուրքերի ձևակերպման Հայաստանին մատակարարել է 136.2 հազար տոննա ավտոմոբիլային բենզին, այդ թվում` 120 հազար տոննա ռուսական արտադրության: Փոխնախարարը նշել է, որ նոր ինդիկատիվ բալանսի շրջանակներում 2015 թվականին Հայաստանն ստացել է նաև 150 հազար տոննա դիզելային վառելիք (ամբողջ ծավալը ռուսական արտադրության), 47 հազար տոննա ավիավառելիք (8 հազար տոննա ռուսական արտադրության) և 29.2 հազար տոննա բիտում (ամբողջովին ռուսական արտադրության):