2016 թվականի հոկտեմբերի 1-ից չինական յուանը կընդգրկվի արժութային զամբյուղի մեջ

Արմինֆո. 2015 թ. նոյեմբերի 30-ին Արժույթի Միջազգային Հիմնադրամի (ԱՄՀ) խորհրդի նիստին որոշվեց չինական յուանը 2016 թ. հոկտեմբերի 1-ից ներառել Փոխառության Հատուկ Իրավունքի (SDR) արժութային զամբյուղի մեջ:

Ինչպես ԱրմԻնֆո գործակալությանը տեղեկացվել է ՀՀ ԿԲ մամուլի ծառայությունից, միջազգային առևտրում չինական յուանի դերի շարունակական աճը, Չինաստանի Ազգային Բանկի կողմից օտարերկրյա ներդրողների համար յուանի շուկա մուտք գործելու սահմանափակումների մեղմացումը, ինչպես նաև ԱՄՀ կողմից ՓՀԻ զամբյուղի մեջ չինական յուանի ներառումը շարժառիթ են հանդիսացել աշխարհի մի շարք երկրների կենտրոնական բանկերի կողմից չինական յուանով ներդրումների հնարավորություններն ուսումնասիրելու և այդ շուկա մուտք գործելու համար:

ՀՀ Կենտրոնական բանկը չինական յուանով ներդրումների հնարավորությունները, առկա ռիսկերն ու խնդիրներն ուսումնասիրելու նպատակով հուլիսի 7-8 ՀՀ ԿԲ Դիլիջանի ուսումնահետազոտական կենտրոնում կազմակերպել է կենտրոնական բանկերի համաժողով` «Չինական յուանով ներդրումների հեռանկարները» թեմայով: Համաժողովը կազմակերպվել է Միջազգային հաշվարկների բանկի (BIS) աջակցությամբ, որի ընթացքում իրենց փորձն են ներկայացրել Amundi Asset Management, BIS, Clearstream քլիրինգային կազմակերպության, HSBC, Bank of China և People’s Bank of China առաջատար մասնագետները: Համաժողովին մասնակցել են ՀՀ կենտրոնական բանկի, ինչպես նաև Ալբանիայի, Ավստրիայի, Ռուսաստանի, Սլովակիայի, Լեհաստանի, Բելոռուսի, Չեխիայի, Չինաստանի, Լեբանանի, Հնդկաստանի, Ղրղզստանի, Ինդոնեզիայի կենտրոնական բանկերի, ԱՄՀ ու Եվրոպական Վերակառուցման և Զարգացման  Բանկի ներկայացուցիչները:

Համաժողովին քննարկվել են Չինաստանի տնտեսությանը, ֆինանսական շուկայի կառուցվածքին ու առանձնահատկություններին, բարձր վարկանիշով ֆինանսական գործիքներում ներդրումների հնարավորություններին և դրանցում ներդրումների իրականացման հետ կապված խնդիրներին ու ռիսկերին առնչվող հարցեր:  

Նշենք, որ 2015 թվականի օգոստոսին ԱՄՀ-ն 9 ամսով երկարաձգեց SDR-ի զամբյուղի գործողությունը դրա ներկայիս տեսքով, հունվարի 1-ից մինչև սեպտեմբերի 30-ը, որպեսզի մասնակիցներին ժամանակ տրվի ադապտացվել յուանի ընդգրկմանը: ԱՄՀ-ն վերանայում է արժութային զամբյուղը յուրաքանչյուր հինգ տարին մեկ: Սկսած 1990-ականներից մինչ օրս SDR- ի հաշվարկներում ընդգրկված են չորս արժույթներ`անգլիական ֆունտ ստեռլինգը, եվրոն, ճապոնական իենը և ԱՄՆ դոլարը: Այս արժույթներն են ավելի շատ օգտագործվում միջազգային վճարումներում` ըստ SWIFT-ի տվյալների: Օգոստոսին յուանն  առաջին անգամ չորրորդ տեղն զբաղեցրեց հաշվարկների տարածման գծով, նեղելով իենային: Մինչ այդ, 2010 թվականին, ԱՄՀ-ը հրաժարվել է յուանը ներգրավել SDR-ում, նշելով, որ չինական ազգային արժույթը չի բավարարում «ազատորեն օգտագործելի» արժույթ սահմանմանը: Սակայն, վերջին ամիսներին Չինաստանը ձեռնարկեց մի շարք քայլեր, որոնք ուղղված էին դրամական համակարգի և տոկոսադրույքների ազատականացմանը, ինչպես նաև իր արժույթի միջազգայնացմանը: «Յուանը SDR զամբյուղում ներգրավելու մասին ԱՄՀ որոշումը կարևոր քայլ է համաշխարհային ֆինանսական համակարգին Չինաստանի տնտեսական ինտեգրման ուղղությամբ: Դա նաև վերջին տարիներին չինական իշխանությունների կողմից արժութային և ֆինանսական համակարգերում իրականացրած հաջող բարեփոխումների արդյունքն էր: Այժմ յուանը պատասխանում է ազատ օգտագործելի արժույթի ստանդարտներին: SDR զամբյուղը, որը ներառում է նաև յուանը, ավելի լավ է արտացոլում համաշխարհային տնտեսությունը». – գտնում է ԱՄՀ-ի կառավարիչ-տնօրեն Քրիստին Լագարդը:

Ըստ ՀՀ Կենտրոնական բանկի վերջին տվյալների, համախառն միջազգային պահուստները 2016 թվականի առաջին եռամսյակում նվազել են 8,4%, մինչև $ 1,626 մլրդ: Պահուստների կառուցվածքում արտարժութային արտաքին պահուստները կազմում են $ 1,012 մլրդ, տարեկան անկումը` 13,9%: SDR մասնաբաժինը ԱՄՀ-ում կազմել է $ 13.9 մլն, 2016 թվականի առաջին I եռամսյակում աճելով 4.8 անգամ: Տարեկան կտրվածքով համախառն միջազգային պահուստներն աճել են 9%, այդ թվում`արտաքին արտարժութային ակտիվները`8%, SDR մասնաբաժինը ԱՄՀ –ում`21 անգամ: Համեմատության համար նշենք, որ 2015 թվականի առաջին եռամսյակում Հայաստանի համախառն միջազգային պահուստներն աճել են 0,1%, այդ թվում`զուտ արտաքին ակտիվներն արժույթով` 1.8%, իսկ SDR-ը ԱՄՀ-ում նվազել է 9.4 անգամ:

Նշենք, որ 2015 թվականին Հայաստանի համախառն միջազգային պահուստներն աճել են 19.2%, մինչև $ 1,775 մլրդ: Դրանց կառուցվածքում արտաքին ակտիվներն արտարժույթով ավելացել են 27.6%, մինչև $ 1,175 մլրդ: SDR մասնաբաժինը ԱՄՀ-ում կազմել է $ 2,9 մլն., մեկ տարում նվազելով 53.2%: 2014 թվականին Հայաստանի համախառն միջազգային պահուստները կրճատվել են 33.9%, մինչև $ 1,489 մլրդ, որոնց կառուցվածքում արտաքին ակտիվները նվազել են 42.7%, մինչև $ 920,9 մլն, իսկ SDR մասնաբաժինը ԱՄՀ-ում աճել է 3,3 անգամ, մինչև $ 6,2 մլն: