Արմինֆո. Հայկական ԱԷԿ երկրորդ էներգաբլոկի արդիականացման ծրագիրը պատրաստ կլինի մինչև տարեվերջ, ԱրմԻնֆո-ին հարցազրույցում հայտնել է ՙՀայկական ԱԷԿ՚ ՓԲԸ գլխավոր տնօրենի տեղակալ Գերա Սևիկյանը: Նրա խոսքով, բլոկի շահագործման ժամկետի երկարացման նախագիծը նախատեսվում է ավարտել 2019 թ. վերջին:
Միջազգային պրակտիկայում, նշել է մասնագետը, նմանօրինակ նախագծերի իրականացումը ավելի երկարատև ժամկետներ է ենթադրում՝ 10-ից մինչև 12 տարի, սակայն մեր պայմանները թելադրում են դրանց կտրուկ կրճատման անհրաժեշտությունը: Դա սահմանված նորմերից գրեթե երեք անգամ պակաս է: Նախագիծն իրականացվելու է 2 փուլով: Առաջին փուլում անցկացվում են հիմնական սարքավորման զննումներ, ինչից հետո որոշում կկայացվի հետագա քայլերի վերաբերյալ: Այժմ այդ աշխատանքն ընթանում է զուգահեռ ռեժիմով: ՙԵլնելով մեր շահագործման փորձից՝ մենք գիտենք մեր բոլոր թերությունները, և հիմա աշխատանքներ են տարվում դրանք վերացնելու ուղղությամբ, բայց ավելի ամբողջական պատկերը պարզ կդառնա առաջին փուլի ավարտից հետո, երբ ողջ սարքավորումը զննվի և գնահատվի: Դրանից հետո միայն կմշակվի նախագծի իրականացման ծրագիր ըստ որի՝ կայանի հզորությունը կավելացվի 10%-ով՝ առանց վառելիքի լրացուցիչ ծախսերի: Իսկ դա կհանգեցնի օգտակար գործողության գործակցի աճի, համապատասխանաբար՝ կնվազի սակագնի բեռնվածությունը: Որպես արդյունք՝ մենք կկարողանանք ոչ միայն առանց խնդիրների շարունակել էլեկտրաէներգիայի մատակարարումները երկրի էլեկտրական ցանց, այլ նաև իրականացնել ռուսական վարկի սպասարկում՝ ներգրավված ծրագրի իրականացման նպատակով՚,- նշել է Սևիկյանը:
Նա տեղեկացրել է, որ 2016 թ. սեպտեմբերին կայանի աշխատանքը կդադարեցվի՝ պլանային-պրոֆիլակտիվ վերանորոգման և վառելիքով լցավորման նպատակով: Այդ ընթացքում կիրականացվի ռեակտորային կայանքի մանրամասն զննում, ինչը և կորոշի բլոկի հետագա շահագործման հնարավորությունը: Դա բավականին ծաբալուն և թանկարժեք աշխատանք է, որում ներգրավված կլինի շուրջ 5 մասնագիտացված կազմակերպություն:
«Հուսով ենք, որ զննման արդյունքները դրական կլինեն, ինչից հետո կարելի է խոսել աշխատանքի երկարացման հնարավորության մասին: 2017 թվականը համեմատաբար հանգիստ կինի: Այդ ժամանակաշրջանն աչքի կընկնի աննշան, բայց, այնուամենայնիվ, կարևոր աշխատանքներով: Խոսքը վերաբերում է կափույրների, խողովակների փոխարինմանը և այլն: Աշխատանքների գագաթնակետը կլինի 2018 թվականը, երբ կայանի աշխատանքը կդադարեցվի չորս ամսով: Մասնավորապես, նախատեսվում է կատարել ամենագլխավոր աշխատանքը՝ ներդնել ռեակտորի սառեցման արդիականացված համակարգ, ինչը կապահովում է ռեակտորի անվտանգությունը հնարավոր վթարների դեպքում: Բացի այդ, 2018 թվականին աշխատանքներ կտարվեն արտադրող սարքավորումների՝ տուրբինի, գեներատորի, սեպարատորի, կոնդենսատորի, գլխավոր տրասֆորմատորների, փոխարինման ուղղությամբ: Սա հսկայական աշպատանք է, որը, հուսով ենք, կավարտենք չորս ամսվա ընթացքում: 2019 թվականին կփոխարինվի երկրորդ տուրբինը՝ իր բոլոր բաղադրիչներով: 2019 թ. վերջին նախագիծը հիմնականում կավարտվի»,- ընդգծել է Սևիկյանը:
Ըստ որում, Սևիկյանը նշել է ռուսաստանցի գործընկերների հետ հիանալի փոխգործակցության և լիակատար փոխըմբռնման մասին: «Բոլոր աշխատանքները համակարգվում են ՀԱԷԿ գործող էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի երկարացման հայ-ռուսական համակարգող հանձնախմբի կողմից: Համոզված եմ, որ «Ռոսատոմ» պետական կորպորացիայի հետ համատեղ ջանքերով մենք կլուծենք առաջադրված խնդիրները: Խոսելով ՄԱԳԱՏԷ-ի հետ համագործակցության մասին՝ փորձագետը նշել է, որ ի տարբերություն Եվրահանձնաժողովի՝ վերջինս կոշտ դիրքորոշում չի զբաղեցրել ՀԱԷԿ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի երկարացման առնչությամբ: Ավելին, ՄԱԳԱՏԷ-ի փորձագետները ծրագրի իրականացման մեր ջանքերին աջակցելու նպատակով արել են հատուկ նախագիծ: Այն կոչվում է «Ատոմակայանի անվտանգ շահագործումը լրացուցիչ ժամկետում»: «վելի վաղ մենք ՄԱԳԱՏԷ-ին ներկայացրել էինք մեր ծրագիրը, որը քննարկումներից հետո ընդունվեց: Անցյալ տարի ՄԱԳԱՏԷ-ի առաքելությունը ստուգեց ատոմագետների գործողությունները, թե որքանով են դրանք համապատասխանում ծրագրին: Ընթացիկ տարվա վերջին այդ նույն առաքելությունը կուսումնասիրի առաջին փուլի արդյունքները, որոնք կապված են ռեակտորի և սարքավորումների քննարկումների հետ: Կուսումնասիրվի նաև այն ծրագիրը, որը կմշակվի հետազոտական աշխատանքների հիման վրա: Ծրագրով ամրագրված կլինի այն ամենը, ինչն անհրաժեշտ է անել բլոկի երաշխավորված անվտանգ շահագործման ապահովման համար: Այդ ծրագիրը կդառնա բոլոր աշխատանքների հիմքը: Հուսով եմ, որ փաստաթուղթը պատրաստ կլինի սեպտեմբերի վերջին, ինչը թույլ կտա այն համաձայնեցնել ՄԱԳԱՏԷ-ի և վերահսկիչ մարմնի հետ»,-ասել է Սևիկյանը:
Ինչ վերաբերվում է Եվրահանձնաժողովին, ըստ ԱԷԿ փոխտնօրենի, այն ի սկզբանե հանդես էր գալիս բլոկի շահագործման ժամկետի երկարաձգմանը դեմ: «Բայց գնահատելով ծրագրի իրականացման ուղղությամբ մեր կոշտ մտադրությունները, համաձայնվեց օժանդակել: Կուզենայի հիշեցնել, որ հատկապես ԵՀ պահաջով է, որ եվրոպական տարածության երկրներում տեղակայված ատոմակայաններում անց են կացվում սթրես-թեստեր: Մենք վերահսկող մարմնից ստացել ենք բոլոր այն հարցերը, որոնց գծով պատրաստում ենք սթրես-թեստի պատասխանները, որոնց քննարկումները, որոնք տեղի կունենան առաջիկայում: Պետք է ասել, որ որոշ հարցեր զուտ աշխարհագրական և երկրաբանական առումով պարզապես դուրս են մնում, դրանք են – ցունամին, ջրհեղեղները, հրդեհները: Բայց կան նաև այլ հարցեր, որոնք մասնակիորեն են ընդգրկված ժամկետի երկարաձգման և նախապատրաստական ծրագրում: ԵՀ հետ ձեռք է բերվել օժանդակության շուրջ պայմանավորվածություն, ընդ որում, այն հարցերով, որոնք կլինեն սթրես-թեստում: Հիմնական օգնությունը կուղղվի պոտենցիալ էներգիայի շարժական միջոցների ձեռքբերմանը, որոնք այդ նույն գեներատորներն են, դիզել-պոմպերը, որոնք կարող են արտադրել էլեկտրաէներգիա կամ ջուր մատուցել ավտոնոմ ռեժիմում: Խոսքը գնում է գլոբալ վթարների ընթացքում այդ շարժական միջոցների կիրառման հնարավորությունների մասին: ԵՀ հանդես է գալիս ծրագրին դեմ, բայց եթե այն իրականացվի, հանձնաժողովը պատրաստ է օժանդակել`հնարավոր ռիսկերը նվազեցնելու նպատակով:
Հիշեցնենք, որ օրերս Եվրոպական հանձնաժողովը հրապարակել է Հայկական ԱԷԿ-ում իրականացված սթրես-թեստի արդյունքները, որոնք խոսում են որոշ պրոբլեմների առկայության մասին, որոնց վրա անհրաժեշտ է դարձնել աչալուրջ ուշադրություն: Իսկ Հայկական ատոմակայանի արդիականացումը կիրականացվի ՌԴ միջկառավարական 270 մլն.դոլար վարկի և 30 մլն.դոլար դրամաշնորհի, ինչպես նաև Հայկական ԱԷԿ-ի կողմից կատարվող 100-120 մլն.դոլարի ներդրումների հաշվին:
Հայաստանի տնտեսությունն անառողջ է. տնտեսագետն առաջարկում է առկա խնդիրների լուծման եղանակներ
Արժեւորվող դրամին առնչվող դրամա. արդյո՞ք երկար կտեւի. Հայկազ Ֆանյան
Հայաստանի գնաճը սոցիալական աղետ է. տնտեսագետ