Հայաստանի բանկերն ինտենսիվորեն կապիտալիզացվում են. փորձագետները սպասում են նոր միաձուլումներ և կլանումներ

Արմինֆո. Հայաստանի բանկերն ինտենսիվորեն կապիտալիզացվում են, և մինչև 2016 թվականի վերջը բացառված չեն միաձուլումները: Ըստ ԱրմԻնֆո գործակալության կազմած` Հայաստանի բանկերի ֆինանսական վարկանիշի, ընդհանուր կապիտալի նվազագույն չափի՝ 2017 թվականից 30 մլրդ դրամ սահմանված նորմատիվն առայժմ կատարել է 19 բանկից ընդամենը 7-ը:

Կապիտալի մեծությամբ առաջատար են՝ Ամերիաբանկը, ACBA-Credit Agricole Bank-ը, HSBC Բանկ Հայաստանը, Արդշինբանկը, ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը, ԻՆԵԿՈԲԱՆԿ-ը և Հայբիզնեսբանկը, որոնց ընդհանուր կապիտալը 2016 թ. հուլիսի 1-ի դրությամբ տատանվում է 32-60 մլրդ դրամ: Ըստ որում, դրանցից միաձուլման միջոցով կապիտալիզացվել են ԻՆԵԿՈԲԱՆԿ-ը՝ ProCredit Բանկի հետ 2015 թվականի դեկտեմբերին և Ամերիաբանկը՝ Կասկադ Բանկի հետ 2010 թ. հունիսին: Բացի այդ, Ամերիաբանկն ընթացիկ տավա սկզբին լրացուցիչ թողարկման միջոցով կապիտալում ներգրավել է ինստիտուցիոնալ ներդրողի՝ ի դեմս EBRD-ի՝ դրա հետ մեկտեղ IFC-ից ստանալով խոշոր սուբորդինացված վարկ: Բաժնետոմսերի թողարկման հաշվին, որոնք ձեռք է բերել EBRD-ին, 2015 թ. դեկտեմբերին իր կապիտալն է ավելացրել նաև ԻՆԵԿՈԲԱՆԿԸ՝ վերջինիս հետ ProCredit Բանկի միացման գործընթացին զուգահեռ, որի որոշ պարտավորությունների ֆինանսավորման նպատակով IFC-ն խոշոր վարկ է հատկացրել:

Մնացած 12 բակերից, որոնց կապիտալները հարկավոր է ՙհասցնել՚ նորմատիվ պահանջին, 2016 թ. II եռամսյակում կանոնադրական հիմնադրամը համալրել են Յունիբանկը (33,57%-ով), Byblos Bank Armenia-ն (գրեթե 3 անգամ) և Մելլաթ Բանկը (27,62%-ով): Առաջին եռամսյակում կանոնադրական կապիտալի համալրում է արձանագրել միայն Հայէկոնոմբանկը (2,7 անգամ)՝ վերջինիս հետ ԲՏԱ Բանկի միացման հաշվին, բայց քանի որ դա բավարար չէր նորմատիվային մակարդակին հասնելու համար, հունիսին հաջորդել է IPO՝ մինչև ընթացիկ տարվա նոյեմբեր նախատեսվող ավարտով: 2015 թվականի ընթացքում, այն բանից հետո, երբ 2014 թվականի դեկտեմբերին կարգավորող մարմինը հայտարարեց կապիտալի նկատմամբ նորմատիվային պահանջի խստացման մասին (2017 թ. հունվարի 1-ից 30 մլրդ դրամ՝ ներկայիս 5 մլրդ փոխարեն), կանոնադրական հիմնադրամն ավելացրել է 8 բանկ՝ Ամերիաբանկ, ՎՏԲ-Հայաստան Բանկ, Առէկսիմբանկ-Գազպրոմբանկի խումբը, ԻՆԵԿՈԲԱՆԿ-ը, Անելիք Բանկը, Յունիբանկը, Արցախբանկը և Մելլաթ Բանկը: Դրանցից երեքը կապիտալիզացվել են 2014 թվականին՝ ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը, ԻՆԵԿՈԲԱՆԿ-ը և Մելլաթ Բանկը, որոնց հետ միասին նույն տարում իրենց կապիտալները համալրել են Հայբիզնեսբանկը, Արդշինբանկը և Կոնվերս Բանկը:

2016 թ. հուլիսի 1-ի դրությամբ ամենաքիչ կապիտալիզացման (շուրջ 1.2 մլրդ դրամ) կարիք ունի Յունիբանկը, 5-6 մլրդ դրամի սահմանում՝ Պրոմեթեյ Բանկը և Մելլաթ Բանկը, 7-8 մլրդ դրամ՝ Արարատբանկը, Արմսվիսբանկը և Կոնվերս Բանկը, իսկ մնացած 6 բանկին կպահանջվի 10-20 մլրդ դրամ՝ Հայէկոնոմբանկ, Զարգացման Հայկական Բանկ, Արցախբանկ, Անելիք Բանկ, Byblos Bank Armenia և Առէկսիմբանկ-Գազպրոմբանկի խումբ, ըստ որում՝ վերջին երեքը կապիտալիզացիայի խնդիրը պետք է լուծեն՝ հաշվի առնելով կուտակված վնասը:

Թվարկված 12 բանկից IPO միջոցով կապիտալի նորմատիվի կատարման գործընթացում են գտնվում Յունիբանկը և Հայէկոնոմբանկը, և այդ ցուցակը մոտ ժամանակներս կհամալրի Արարատբանկը, որը պատրաստվում է բաժնետոմսերի լրացուցիչ փակ թողարկման: Միաժամանակ, ԱրմԻնֆո-ի ֆինանսական վերլուծաբանների կարծիքով, առաջիկա 2-3 ամիսներին պետք է սպասել բանկային շուկայում միաձուլումների և կլանումների վերաբերյալ նոր լուրերի, հակառակ դեպքում՝ ՀՀ ԿԲ-ն ստիպված կլինի լիկվիդացման ընթացակարգ սկսել, ինչին ակնհայտորեն չի գնա:

Նշենք նաև, որ այսօր Հայաստանում գործում են 19 բանկեր, և նրանցից ընդամենը յոթն է կատարել ընդհանուր կապիտալի հետ կապված նորմատիվը, որը 2017 թվականից պետք է կազմի առնվազն 30 մլրդ. դրամ, ներկայիս 5 մլրդ դրամի փոխարեն: 2016 թվականի հուլիսի 1-ին բանկային համակարգի ընդհանուր կապիտալը կազմել է 582.6 մլրդ դրամ, տարեկան աճը`19,4%, կանոնադրական կապիտալի` 28% աճի (մինչև 368.6 մլրդ դրամ) և կուտակված շահույթի 3.5% անկման հաշվին (մինչև 152,5 մլրդ դրամ): Տարեկան կտրվածքով կապիտալացվել է 9 բանկ, այդ թվում`Ինեկոբանկը, Հայէկոնոմբանկը, ՊրոԿրեդիտ Բանկի և ԲՏԱ Բանկի հետ միավորման շնորհիվ: Չնայած մնացած 12 բանկերից ոչ մեկը դեռ չի հայտարարել միաձուլման մասին, ինչը թելադրված է կապիտալի նորմատիվի կատարումով, բանկերի միավորումը կշարունակվի, և բացաված չէ հայրենական բանկային համակարգի որոշ խաղացողների համար սիներգիայի էֆեկտը: