Շաբաթ, 17 Սեպտեմբերի 2016 12:58

Արմինֆո. Հայաստանի արտարժութային միջբանկային շուկայում գործարքների ծավալն արդեն երկրորդ շաբաթն է կրճատվում է, ինչի ֆոնին ներբանկային գործառնությունները կտրուկ վերելք են դրսևորել, ինչի արդյունքում դրամն սկսել է  արժևորվել: Այսպես, դրամը դոլարի նկատմամբ արժևորվել է մինչև 474 դրամ/1դոլար, եվրոյի նկատմամբ` մինչև 532 դրամ/1եվրո, ռուբլու նկատմամբ` մինչև 7,3 դրամ/1ռուբլի: Բորսայի արտարժութային հարթակը տարեսկզբից ի վեր հազվադեպ էր կյանքի նշաններ ցույց տալիս` մարտ-մայիս ամիսներին մեկական գործարք` 100 հազար դոլար մարտին, 2.950 մլն դոլար ապրիլին և 800 հազար դոլար մայիսին, ինչին հետևել էր լռություն: Իսկ ԿԲ-ն առաջին կիսամյակում արտարժույթի շուկայում  դոլար է գնել հունիսին (50.2 մլն դոլար) և ապրիլին (2.4 մլն դոլար), իսկ վաճառել է հունվարին և փետրվարին (համապատասխանաբար 53.1 մլն դոլար և 41.5 մլն դոլար): Ընդհանուր առմամբ, հունվար-օգոստոս ամիսներին դրամը դոլարի նկատմամբ արժևորվել է 482-ից մինչև 475 դրամ/1դոլար, աննկատ արժեզրկվելով եվրոյի նկատմամբ 529-ից մինչև 530 դրամ/1եվրո, և ռուբլու նկատմամբ 6,9-ից մինչև 7,3 դրամ/1ռուբլի: Սեպտեմբերի առաջին տասնօրյակում դրամը դոլարի նկատմամբ դիրքերը պահպանել է, այնուհետև, այնուամենայնիվ, սկսել է արժևորվել:

 

Ինչպես ԱրմԻնֆո գործակալությանը հաղորդել են  ՀՀ կենտրոնական բանկի մամուլի ծառայությունից, սեպտեմբերի 12-16-ն արտարժույթի միջբանկային շուկան ամենօրյա ծավալները առավելագույնս նվազեցրել է երեքշաբթի` 1.9 մլն դոլար և նվազագույնը երկուշաբթի 1.1 մլն դոլար: Ընդհանուր առմամբ, սեպտեմբերի 12-16-ը արտարժութային միջբանկային շուկայի շաբաթվա ծավալը կրճատվել է 24%-ով, մինչև 4.5 մլն դոլար (նախորդ շաբաթվա 5.9 մլն դոլարի դիմաց` 60% անկում), միջին կշռված փոխարժեքը ձևավորելով 474,35 դրամ/1դոլարի մակարդակում (նախորդ 474,91 դիմաց): Դրան զուգընթաց ներբանկային շուկայում դոլարի գնման ծավալն ավելացել է 11,4%-ով (նախորդ շաբաթվա 13% անկման դիմաց), եվրոյով գործարքների գծով նույնպես ավելացել է գնումների ծավալը` 28,8% (նախորդ ծաբաթվա 14,3% անկման դիմաց): Հաշվետու շաբաթվա ընթացքում ներբանկային շուկայում արձանագրվել է դոլարի վաճառքի անկում 6,3% (նախորդ շաբաթվա 9% անկման դիմաց) և եվրոյի վաճառքի աճ` 16% (նախորդ շաբաթվա 1,7% անկման դիմաց): Ընդ որում ռուբլով գործաքները  ներբանկային շուկայում աննշան տատանումներից հետո կտրուկ աճ են դրսևորել, գնումն ավելացել է 45,5% (նախորդ շաբաթվա 2,8% աճի դիմաց), վաճառքն ավելացել է 19,5% (նախորդ շաբաթվա 0,1% անկման դիմաց): Արդյունքում` գնվել է 74,8 մլն դոլար 473,24 դրամ/1դոլար միջին փոխարժեքով, 7.6 մլրդ եվրո 529,80 դրամ/1EUR միջին փոխարժեքով և 1.6 մլրդ ռուբլի 7,27 դրամ/1RUR միջին փոխարժեքով, իսկ վաճառվել է 73.9 մլն դոլար 474,81 դրամ/1դոլար միջին փոխարժեքով, 13.7 մլն եվրո 534,01 դրամ/1EUR միջին փոխարժեքով  և 563.8 մլն դուբլի 7,37 др/1RUR միջին փոխարժեքով:

 

Աղբյուրի համաձայն, նախորդ շաբաթ (սեպտեմբերի 5-10) Հայաստանի բանկերը տրամադրել են 41.9 մլրդ դրամի և 36.8 մլն դոլարի վարկեր: Շաբաթվա դինամիկան տարբեր ուղղություններ է դրսևորել, սակայն նախորդ շաբաթվա համեմատ դոլարով տրամադրված վարկերի ծավալի անկումն արագացել է` 7,6%-ից մինչև 25,8%, դրամով վարկերի աճի մեղմ դանդաղման պայմաններում` 7,2%-ից մինչև 4,5%:

 

Հիշեցնենք, որ 2015 թվականին արտարժույթի մանրածախ շուկայում դրամը դոլարի նկատմամբ 477 դրամից թուլացավ մինչև 482 դրամ/դոլար մակարդակ, եվրոյի նկատմամբ` 571,5-ից մինչև 529 դրամ / եվրո մակարդակ, իսկ ռուսական ռուբլու նկատմամբ` 8.2-ից մինչև 6.9 դրամ/ռուբլի մակարդակ: Ընդ որում, դեկտեմբերին 14-28-ը Կենտրոնական բանկը գրեթե ամեն օր միջամտում էր շուկային: Դրամի արժեզրկումային տրամադրությունները  դիտվում էին երկրի արտաքին առևտրի շրջանառության անկմանը զուգահեռ (մոտ 20.6%), այդ թվում, ներմուծումը կրճատվեց մոտ 26.5%, արտահանումը` մոտ 3.9%, իսկ դեպի Հայաստան դրամական փոխանցումների ներհոսքը կրճատվեց ավելի քան 30%, և այդ ամենը տեղի է ունենում բնակչության առանց այն էլ ցածր վճարունակության և երկրի տնտեսական ցածր ակտիվության պայմաններում: 2016 թվականից Հայաստանի արտարժույթի մանրածախ շուկայում ՀՀ դրամը ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ կրկին սկսվեց արժեզրկվել, փետրվարի 12-ին դոլարի նկատմամբ արժեզրկվելով մինչև 496 դրամ/դոլար մակարդակ, բայց մարտին սկսեց ամրապնդվել և մարտի 25-ին հասավ 482 դրամ/դոլար մակարդակ, ընդամենը դանդաղեցնելով եվրոյի և ռուբլու նկատմամբ արժեզրկումը: Հետագայում, ապրիլի կեսերից դրամը դոլարի նկատմամբ սկսեց ամրապնդվել, ապրիլի 29-ին`479 դրամ/դոլար մակարդակում, շարունակելով այդ միտումները նաև մայիսին: Մայիսի 31-ին դրամն ամրապնդվեց 478 դրամ/դոլար մակարդակում, եվրոյի նկատմամբ` 532 դրամ/եվրո, իսկ ռուբլու նկատմամբ` 7.3 դրամ/ռուբլի մակարդակներում: Հունիսի առաջին կեսը ՀՀ դրամի համար զուսպ դեվալվացիոն էր, բայց հետո տեղի ունեցավ ամրապնդում`հունիսի 30-ին դրամը դոլարի նկատմամբ ամրապնդվեց 477 դրամ/դոլար մակարդակում, եվրոյի նկատմամբ` 529 դրամ/եվրո, իսկ ռուբլու նկատմամբ` 7.4 դրամ/ռուբլի մակարդակում: Հուլիսին դրամը դոլարի նկատմամբ պահպանվեց 477 դրամ/դոլար, եվրոյի նկատմամբ`532 դրամ/եվրո, իսկ ռուբլու նկատմամբ` 7.1 դրամ/ռուբլի մակարդակներում: Օգոստոսին դրամն արժեզրկվել էր  մինչև  օգոստոսի 31-ի 475 դրամ/1դոլար, և այդ մակարդակը պահպանվել էր սեպտեմբերի առաջին տասնօրյակում, ինչից հետո դիտվեց արժևորում: Այսպես սեպտեմբերի 16-ին դրամը դոլարի նկատմամբ արժևորվել է մինչև 474 դրամ/1դոլար, եվրոյի նկատմամբ` մինչև 532 դրամ/եվրո, ռուբլու նկատմամբ` մինչև 7,3 դրամ/1ռուբլի: