Ֆիննախ. Հայաստանի պետական պարտքն արդեն հասել է 5.6 մլրդ.դոլարի, բայց ներքին պարտքի աճի միտումը կաշխուժացնի ֆինանսական շուկան

Արմինֆո. Հայաստանի պետական ​​պարտքը 2016 թվականի հոկտեմբերի 1-ին հասել է $ 5,6 մլրդ-ի, 2015 թվականի $ 5.1 մլրդ-ից: Ընդ որում, ավելի ավելի քան 91% -ը կամ $ 5.1 մլրդ-ը բաժին է ընկել կառավարությանը: Այս մասին հոկտեմբերի 12-ին կայացած մամուլի ասուլիսում հայտարարել է ՀՀ ֆինանսների նախարարության պետական պարտքի կառավարման դեպարտամենտի ղեկավար Արշալույս Մարգարյանը: «Հայաստանը հանդիսանում է պարտքի ամենացածր բեռ ունեցող երկրներից մեկն աշխարհում: Մենք չենք հասել կրիտիկական շեմին ոչ մի ցուցանիշով», - հայտարարել է նա, հղում կատարելով միջազգային չափանիշներին, որոնց մշակմանը մասնակցել են ԱՄՀ, ՀԲ, ԱԶԲ և ՄԱԿ-ի փորձագետները:

Ըստ Մարգարյանի, պետական ​​պարտքի գծով դրական միտումների շարքում կարելի վերակողմնորոշումը դեպի ներքին ռեսուրսները, ինչի մասին է վկայում վերջին 2 տարիների ընթացքում Հայաստանի ներքին պարտքի աճը: «Ներքին պարտքի աճը մեզ համար միշտ եղել է առաջնահերթություն պետական պարտքի կառավարման ռազմավարությունում: Այս տարի այդ միտումը հստակորեն երևում է և պետք է հանգեցնի երկրի ֆինանսական շուկայի աշխուժացմանը, կառավարությնա նկատմամբ հանրության վստահության բարձրացմանը, ինչպես նաև դրական փոփոխությունների», - ասել է նա դեպարտամենտի ղեկավարը:

Իսկ ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հետ զրույցում նա ավելացրել է, որ հայկական եվրաբոնդերի հաջորդ (երրորդ) թողարկումը 2017 թ-ին չի նախատեսվում: Սակայն, բացասական երևույթների շարքում  փորձագետը կարևորել է պարտքի տոկոսային սպասարկման մասնաբաժնի ավելացումը բյուջետային ծախսերի կառուցվածքում, որն աճել է 8,7%, մինչդեռ նախկինում այս ցուցանիշը տատանվում էր 1.5-2.5% միջակայքում: «Ստացվում է, որ բյուջեի ծախսային հոդվածների ավելացումն այսօր չի բաշխվում ըստ տնտեսության ոլորտների, այլ ընդամենն ուղղվում է պարտքի սպասարկմանը և մարմանը», - ասել է նա: Պետական պարտքի գծով ստեղծված իրավիճակում արդյունավետ լուծումներից մեկը փորձագետը տեսնում է տնտեսական թռիչքը մինչև 6-7%:

ԱրմԻնֆո-ի հետ զրույցում Մարգարյանը հավելել է, որ 2017 թվականից պետական պարտքի և ՀՆԱ հարաբերակցությունն, ամենայն հավանականությամբ, կունենա անկման միտում, կապված ակնկալվող տնտեսական աճի հետ, կառավարության նոր ծրագրի շնորհիվ, որը շուտով կներկայացվի հանրությանը: «Հավաքվել է բավականին հավակնոտ թիմ, և դուք կտեսնեք, որ այս ծրագիրը կհանգեցնի դրական արդյունքների, ինչպես կարճաժամկետ, այնպես էլ երկարաժամկետ հեռանկարում», - ասել է նա: Եթե ​​իրավիճակն ունենա նման ելք, ապա չի ավելանա նաև պարտքի սպասարկման ցուցանիշը երկրի ՀՆԱ կառուցվածքում, որը ներկայումս չի գերանզանցում 1.5%-ը, կարծում է Ա.Մակարյանը:

Ըստ ՀՀ ֆինանսների նախարարության նախնական տվյալների, որոնք ԱրմԻնֆո-ին են տրամադրվել ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայությունից, Հայաստանի պետական ​​պարտքը 2016 թվականի հունվար-օգոստոսին ավելացել է 8%, մինչև $ 5.5 մլրդ (2.6 մլրդ դրամ): Արտաքին պարտքն առաջին ութ ամիսներին աճել է 5.2%, մինչև $ 4,5 մլրդ (2.2 մլրդ դրամ), իսկ ներքին պարտքն աճել է 23,8%, մինչև $ 943 մլն (447.7 մլրդ դրամ): Տարեկան կտրվածքով արտաքին պարտքն աճել է 9.8%, ներքին պարտքը`37.6%, ինչի արդյունքում Հայստանի ընդհանուր պետական պարտքն աճել է 14.6%: Բնակչության մեկ շնչին ընկնող պարտքի բեռը 2016-ի սեպտեմբերին կազմել է $ 1,8 հազ., այդ թվում, միայն արտաքին պարտքը կազմել է ավելի քան $ 1.5 հազար (2009-ին` $ 550):

Հիշեցնենք, որ 2015 թ. Հայաստանի պետական ​​ընդհանուր պարտքն աճել է 19%, 2014-ի 10.5% աճի համեմատ: Դրա կառուցվածքում արտաքին պարտքն աճել է 16,7%, 2014-ի աճը` 12.5%, իսկ ներքին պարտքը 2014-2015 թվականներին աճն արագացրեց` 12,2% -ից մինչև 18,2%: Արտարժութային պահուստները 2015 թ. կազմել են $ 1,8 մլրդ, տարեկան աճը`20%, 2014-ի անկումը`34,8%, 2013-ի աճը` 27,8%: Ոսկու-արտարժույթի պահուստների միջոցով արտաքին պարտքի ծածկման աստիճանը 2016 թ. կազմել է 41.1%, գերազանցելով 2014-ի ցուցանիշը 39,3%, բայց զիջելով 2013-ի ցուցանիշին` 57.7%: Դա րա արդյունք է, որ 2013 թվականին, ոսկու և արտարժույթի պաշարների 27.8% աճի պայմաններում, արտաքին պարտքի աճի տեմպերը համես էին (5%), բայց 2014-ին, ոսկու և արժութային պահուստների զգալի անկման պայմաններում արտաքին պարտքը ցուցադրեց աճ, իսկ 2015 թվականին թե պահուստները, և թե արտաքին արտաքին պարտքը ցուցադրեցին գրեթե նույն վերընթաց դինամիկան: