Արտարժույթի միջբանկային շուկայի պահպանվող ակտիվության պայմաններում դրամը դանդաղորեն արժեզրկվում է

Արմինֆո. Հայաստանի արտարժույթի միջբանկային շուկայում գործարքների ծավալը հոկտեմբերի 10-14-ը նախորդ շաբաթվա 60.7% աճը փոխարինվեց 9% անկումով, ինչին զուգահեռ ներբանկային շուկայում պահպանվեց դոլարի առք/վաճառքի տարաբնույթ դինամիկան, ուղեկցվելով այ եվրոյի նկատմամբ աճող հետազրքրությամբ և ռուբլիով գործարքների տրենդի անկումով: Արդյունքում, 2016 թվականի հոկտեմբերի առաջին կեսին դիտվեց դոլարի նկատմամբ դրամի արժեզրկում` 474-ից մինչև 477 դրամ/դոլար մակարդակ, ռուբլու նկատմամբ` 7.5-ից մինչև 7.6 դրամ/ռուբլի մակարդակ, իսկ եվրոյի նկատմամբ ամրապնդվեց`532-ից մինչև 527 դրամ/դոլար մակարդակ,: Մինչ այդ, հունվար-սեպտեմբերին, դրամը դոլարի նկատմամբ եվրոյի նկատմամբ ամրչապնդվել էր` 482-ից մինչև 474 դրամ/դոլար մակարդակ, եվրոյի նկատմամբ արժեզրկվել էր` 529-ից մինչև 532 դրամ/եվրո մակարդակ, իսկ ռուբլու նկատմամբ` 6.9-ից մինչև 7.5 դրամ/ռուբլի մակարդակ, իսկ միայն սեպտեմբերին դրամի արժևորումը դոլարի նկատմամբ աննշան էր` 475-ից մինչև 474 դրամ/դոլար: Արտարժույթի բորսայական հարթակը տարեսկզբից հազվադեպ է գործել – մեկական գործարք մարտ-մայիս ամիսներին, մասնավորապես, մարտին`100 հազ.դոլար, ապրիլին`2950 դոլար և մայիսին`800 հազ.դոլար, որից հետո կրկին հաջորդեց լռությունը: Կենտրոնական բանկն առաջին կիսամյակում դոլար է գնել հունիսին (50.2 մլն.դոլար) և ապրիլին (2.4 մլն.դոլար), և վաճառել` հունվարին (53.1 մլն.դոլար) և փետրվարին (41.5 մլն.դոլար):

Ինչպես ԱրմԻնֆո գործակալությանը տեղեկացվել է ՀՀ կենտրոնական բանկի մամուլի ծառայությունից, արտարժույթի միջբանկային շուկան հոկտեմբերի 10-14-ն ընկած ժամանակահատվածքում ավելացրեց ամենօրյա ծավալները, առավելագույն ծավալն արձանագրելով հինգշաբթի օրը – 8.1 մլն. դոլար, իսկ նվազագույնը` երեքշաբթի օրը–1.450 մլն.դոլար: Ընդհանուր հաշվով, հոկտեմբերի 10-14-ը արտարժույթի միջբանկային շուկայի շաբաթական ծավալը կրճատվեց 8.9%, մինչև 16.350 մլն.դոլար (նախորդ շաբաթ`17.950 մլն. դոլար), միջին կշռված փոխարժեքը ձևավորելով 476.92 դրամ/դոլար մակարդակում (նախորդ շաբաթ` 474.91 դրամ/դոլար): Դրան զուգահեռ, ներբանկային շուկայում դոլարի առքի ծավալը հոկտեմբերի 10-14-ն աճեց 20% (նախորդ շաբաթվա անկումը`2%), եվրոյով գործարքներում գնումներն աճեցին 28% (նախորդ շաբաթ`4.1% անկում): Հաշվետու շաբաթվա ընթացքում ներբանկային շուկան արձանագրեց դոլարի վաճառքի 14% անկում (անցյալ շաբաթվա աճը` 19%) և եվրոյի վաճառքի աճ (նախորդ շաբաթվա անկումը` 0.9%):

Իսկ ռուբլիով գործարաներում այդ ժամանակահատվածում արձանագրվեց վայրընթաց տրենդ, քանի որ առքի դինամիկան 1.6% աճից անցավ 18% անկմանը, իսկ վաճառքի գհծով 30% աճը փոխարինվեց 33% անկումով: Արդյունաում, գնվել է 87.1 մլն.դոլար, 474.86 դրամ/դոլար միջին փոխարժեքով, 9.14 մլն.եվրո, 525.50 դրամ/եվրո փոխարժեքով և 1.05 մլրդ.ռուբլի, 7.56 դրամ/ռուբլի միջին փոխարժեքով, և վաճառվել է 80.98 մլն.դոլար, 476.60 դրամ/դոլար միջին փոխարժեքով, 18.2 մլն.եվրո, 528.56 դրամ/եվրո միջին փոխարժեքով և 384.3 մլն. ռուբլի, 7.67 դրամ/ռուբլի միջին փոխարժեքով:

Աղբյուրի համաձայն, նախորդ շաբաթ (հոկտեմբերի 3-8-ը) Հայաստանի բանկերի կողմից տրամադրվել է 42.7 մլրդ դրամի և 48.7 մլն դոլարի վարկեր: Շաբաթական դինամիկայի աճը կտրուկ փոխարինվեց անկումով, ինչպես դրամով, այնպես էլ դոլարով վարկերի գծով: Մասնավորապես, դրամով տրամադրված վարկերի ծավալն կրճատվեց 8.6%, նախորդ շաբաթ`46.9% աճ, իսկ դոլարով տրամադրված վարկերի ծավալը նախորդ շաբաթվա 27.7% աճի փոխարեն արձանագրեց անկում, բայց չնչին:

Հիշեցնենք, որ 2015 թվականին արտարժույթի մանրածախ շուկայում դրամը դոլարի նկատմամբ 477 դրամից թուլացավ մինչև 482 դրամ/դոլար մակարդակ, եվրոյի նկատմամբ` 571,5-ից մինչև 529 դրամ / եվրո մակարդակ, իսկ ռուսական ռուբլու նկատմամբ` 8.2-ից մինչև 6.9 դրամ/ռուբլի մակարդակ: Ընդ որում, դեկտեմբերին 14-28-ը Կենտրոնական բանկը գրեթե ամեն օր միջամտում էր շուկային: Դրամի արժեզրկումային տրամադրությունները  դիտվում էին երկրի արտաքին առևտրի շրջանառության անկմանը զուգահեռ (մոտ 20.6%), այդ թվում, ներմուծումը կրճատվեց մոտ 26.5%, արտահանումը` մոտ 3.9%, իսկ դեպի Հայաստան դրամական փոխանցումների ներհոսքը կրճատվեց ավելի քան 30%, և այդ ամենը տեղի է ունենում բնակչության առանց այն էլ ցածր վճարունակության և երկրի տնտեսական ցածր ակտիվության պայմաններում: 2016 թվականից Հայաստանի արտարժույթի մանրածախ շուկայում ՀՀ դրամը ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ կրկին սկսվեց արժեզրկվել, փետրվարի 12-ին դոլարի նկատմամբ արժեզրկվելով մինչև 496 դրամ/դոլար մակարդակ, բայց մարտին սկսեց ամրապնդվել և մարտի 25-ին հասավ 482 դրամ/դոլար մակարդակ, ընդամենը դանդաղեցնելով եվրոյի և ռուբլու նկատմամբ արժեզրկումը: Ընդհանուր առմամբ, 2016 թվականի առաջին կիսամյակում դրամը դոլարի նկատմամբ ամրապնդվեց` 482 դրամ/դոլարից մինչև 477 դրամ/դոլար մակարդակ: Մայիսի 31-ին դրամն ամրապնդվեց 478 դրամ/դոլար մակարդակում, եվրոյի նկատմամբ` 532 դրամ/եվրո, իսկ ռուբլու նկատմամբ` 7.3 դրամ/ռուբլի մակարդակներում: Հուլիսին դրամը դոլարի նկատմամբ սկսեց ամրապնդվել միայն երրորդ տասնօրյակից, ամրապնդվելով 475 դրամ/դոլար մակարդակում, հետագայում վերադառնալով 477 դրամ/դոլար մակարդակ: Օգոստոսին դրամը դոլարի նկատմամբ ամրապնդվեց 475 դրամ/դոլար մակարդակում մնալով այդ դիրքում նաև սեպտեմբերի սկզբին, որից հետո արժևորումը շարունակվեց: Սեպտեմբերի 30-ի դրությամբ դրամը դոլարի նկատմամբ ամրապնդվեց 474 դրամ/դոլար, եվրոյի նկատմամբ` 532 դրամ/եվրո մակարդակներում, իսկ ռուբլու նկատմամբ արժեզրկվեց մինչև 7.5 դրամ/ռուբլի մակարդակ: Հոկտեմբերի առաջին կեսում դրամը դոլարի արժեզրկվեց` 474-ից մինչև 477 դրամ, իսկ ռուբլու նկատմամբ`7.5-ից մինչև 7.6 դրամ/ռուբլի մակարդակներ, իսկ եվրոյի նկատմամբ արժևորվեց` 532-ից մինչև 527 դրամ/եվրո մակարդակ: