Արմինֆո. Գերմանական KfW բանկն ագրոապահովագրության ինստիտուտի ներդրման նպատակով կատարվելիք ուսումնասիրությունների համար Հայաստանին կտրամադրի լրացուցիչ 1 մլն.եվրո: Այս մասին դեկտեմբերի 2-ին կայացած մամուլի ասուլիսում հայտարարել է ՀՀ գյուղատնտեսության փոխնախարար Արմեն Հարությունյանը:
Նրա խոսքով, այդ նպատակով հայկական կողմը 2 տարի բանակցում էր KfW բանկի հետ: Դրա հիման վրա 2017 թվականին նախատեսվում է պիլոտային ծրագրի մշակումը: «Տվյալ պահին մենք ունենք գերմանական կողմի միայն նախնական համաձայնությունը գերմանական բանկի և ՀՀ կառավարության կողմից ծրագրի համաֆինանասավորման մասին»,-հայտարարել է նա:
Ծրագիրն ուղղված կլինի գյուղատնտեսության շահութաբեր ուղղությունների պահովագրությանը, նշել է նա: Առաջին փուլում օրենսդրական ճանապարհով կսահմանվեն խոշոր, միջին և փոքր ֆերմերական տնտեսությունները: Այդ կատեգորիաների հիման վրա կսահմանվեն սուբսիդավորման ծավալներն ու ձևերը: Հնարավոր է, ըստ Հարությունյանի, որ լինեն 5 ռիսկային խմբեր, որոնք ծրագրի շրջանակներում կապահովագրվեն`կարկուտից, ցրտահարություններից, երաշտից, ջրհեղեղներից, փոթորիկներից: Քննարկվում են նաև այն հիմնական և նպատակային մշակույթները, որոնք կապահովագրվեն: «Միանշանակ է, որ ծիրանը պարտադիր կընդգրկվի այդ խմբում»,-հավաստել է փոխնախարարը:
Ինչ վերաբերվում է ապահովագրակամն պրեմիաների չափերին, չնայած, միջազգային պրակտիկայում դրանց 40-90% կազմում է պետական աջակցությունը, բայց Հայստանում մոտեցումը կլինի դիֆերենցացված: «Հնարավոր է, որ խոշոր ֆերմերական տնտեսությոյււնների համար սուբսիդավորման չափը լինի ավելի փոքր, քան փոքրերի համար»,-հայտարարել է փոխնախարարը: ՀՀ կառավարությունը, ընդգծել է նա, մտադիր չէ այդ հարցում ցուցաբերել շտապողականություն, աչքի առջև ունենալով «հարևան երկրների դառը փորձը, որոնք շտապեցին և այսօր հայտնվել են լուրջ պրոբլեմների առջև»:
Հիշեցնենք, որ նոյեմբերի 21-ին հայ-գերմանական ֆինանսական և տեխնիկական համագործակցության հանձնաժողովի նիստում, գերմանական կողմը պատրաստակամություն է հայտնել տրամադրել լրացուցիչ դրամաշնորհային միջոցներ Հայաստանում գյուղատնտեսական ապահովագրության համակարգի ներդրման նպատակով:
Հիշեցնենք, որ սեպտեմբերի 29-ին, լրագրողների հետ զրույցում, գյուղատնտեսության նախարար Իգնատի Առաքելյանը հաղորդել էր, որ Հայաստանի համայնքներից մեկում նախատեսվում է իրականացնել գյուղատնտեսական ապահովագրության պիլոտային ծրագիր: «Եթե այն իրեն արդարացնի, ապա կլուծվեն ֆերմերների բոլոր պրոբլեմները, կապված հակակարկտային կայանների, վնասատուների և այլ բաների հետ»,-հայտարարել էր նախարարը, հավելելով, որ ապահովագրությունը կարող է փրկօղակ հանդիսանալ ֆերմերների համար: Բայց նախարարը դժվարացել էր նշել ծրագրի ներդրման ժամկետները, նշելով, որ այդ հարցը քննարկվում է միջազգային կառույցների հետ:
Սակայն, դեռ 2011 թվականի մարտին նախկին վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը հայտարարել էր, որ Հայաստանում գյուղատնտեսական ապահովագրության ներդրումը նպատակահարմար չէ, քանի որ Հայաստանի ագրոարդյունաբերական հատվածը հիմնականում կազմված է ոչ մեծ գյուղացիական ֆերմաներից, իսկ ֆերմերները չեն վճարի ապահովագրական վճարներ: Այնուամենայնիվ, Հայաստանում և Վրաստանում ագրոապահովագրության հայեցակարգի մշակման նպաակով KfW-ն հատկացրեց 400 հազար եվրո: Հետաքրքիր է, որ այդ աշխատանքի արդյունքները Հայաստանի ապահովագրական շուկայի մասնակիցներն այդպես էլ չտեսան: ՀՀ գյուղնախարարությունում այն ժամանակ ԱրմԻնֆո-ին հաղորդել են, որ նույնպես ծանոթ են այդ հետազոտությունների արդյունքներին: KfW Երևանյան գրասենյակում այն ժամանակ հրաժարվեցին ԱրմԻնֆո-ի հետ հանդիպել այդ հարցով:
Սակայն, 2014 թվականի վերջին գյուղնախարար Սերգո Կարապետյանը հայտարարեց, որ 2015 թվականին նախարարությունը, «Ինգո-Արմենիա» ապահովագրական ընկերության հետ համատեղ, նախատեսում է Վայոց Ձորում իրականացնել խոշոր եղջերավոր անասունների ապահովագրության պիլոտային նախագիծ, քանի որ այդ մարզում ավարտվել է խոշոր եղջերավոր անասունների գույքագրումը: Սակայն, 2015 թվականի նոյեմբերին «Ինգո-Արմենիա» ապահովագրական ընկերության գործադիր տնօրեն, ներկայիս առողջապահության նախարար Լևոն Ալթունյանն ԱրմԻնֆո-ին հայտարարեց, որ ծրագիրը դադարեցվել է: Նրա խոսքով, ընկերությունն այդ թեմային կվերադառնա, երբ «այդ ոլորտում ի հայտ կգա կոմերցիա և տնտեսապես հիմավորված գործունեություն: Հակառակ պարագայում, դա գործունեություն է, որով պետք է զբաղվեն գիտա-հետազոտական ինստիտուտները»:
Իր հերթին, ինչպես ԱրմԻնֆո-ին հայտնել է ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության Գյուղատնտեսության զարգացման ծրագրերի Վարչության ղեկավար Հրաչյա Ծպնեցյանը, «կատարվել է հսկայական աշխատանք», հաշվարկվել են հնարավոր ռիսկերը, սահմանվել են ապահովագրական պրեմիաները, որոնց 55-70% -ը, ակնկալվում է, որ վճարելու է պետությունը կամ դոնոր կազմակերպությունների, իսկ մնացածը`ֆերմերները: «Հաջորդ քայլը – պիլոտային ծրագրի իրականացումն է, որի համար անհրաժեշտ կլինի 25-35 մլն դրամ, որոնք դեռ չկան», - ասել է նախարարության ներկայացուցիչը: Ինչ վերաբերում է Հայաստանում գյուղատնտեսական ապահովագրության իրավական դաշտին, ինչպես բացատրել է ծպնեցյանը, աշխատանքներն ընթանում են, «Ապահովագրության և ապահովագրական գործունեության մասին» ՀՀ օրենքի, ինչպես նաև գյուղերի և գյուղացիական տնտեսությունների 2015- 2025 թվականների կայուն զարգացման ռազմավարությամբ նախատեսված ծրագրերի հիման վրա: Հաստատված հայեցակարգն առայժմ չկա, չնայած, որ գերմանական բանկի կողմից փողերը տրամադրվել են հենց այդ փաստաթղթի մշակման նպատակով: Ինչպես նշել է այդ ծրագրերին ներգրավված միակ ապահովագրական ընկերության տնօրենը, «հավանաբար խորհրդատուներն ստացան իրենց աշխատավարձերը, և դրանով գործն ավարտվեց»:
Նշենք, որ Հայաստանում գործող ապահովագրական օրենսդրոթյունը թույլ է տալիս ներդնել գյուղատնտեսական ապահովագրության հետևյալ տեսակները, այդ թվում`բերքի ապահովագրություն, կենդանիների ապահովագրություն, ինչպես նաև գյուղատնտեսական շինությունների ապահովագրություն: