Կառավարությունը կողմ է «Նաիրիտ» գործարանի սնանկության գործընթքացին, ձեռնարկության պարտքերը սառեցնելու համար

Արմինֆո. «Նաիրիտ» գործարանի սնանկության գոծընթացը հետապնդում է մեկ նպատակ – սառեցնել պարտքերը: Ինչպես դեկտեմբերի 7-ին ՀՀ խորհրդարանում հայտարարել է կառավարության աշխատակազմի ղեկավար, նախարար Դավիթ Հարությունյանը, գործարանի պարտքերը կարող էին լուրջ խոչընդոտ դառնալ հնարավոր ներդրոդների ներգրավելու համար: «Ըստ մեր օրենսդրության, այդ պարտքերը կարելի է սառեցնել միայն սնանկության գործընթացի միջոցով»,-նշել է նա:

Հարությունյանը հայտարարել է, որ հետխորհրդային տարիներին Նաիրիտը երբեք չի եղել շահութաբեր ձեռնարկություն: Ավելին, նա պնդում է, որ աշխատակիցների աշխատավարձերը վճարվել են պետական միջոցներից, հարկատուների հաշվին: «Իսկ այժմ մենք արեցինք այնպես, որպեսզի հնարավոր լիներ սառեցնել պարտքերը և չկուտակել նոր պարտքեր: Կհայտնվի ներդրող, լավ է, իսկ եթե ոչ - պետությունը չի կարող հավերժ ծախել գործարանի վրա»,-հայտարարել է նախարարը:

Նշենք, որ Երևանի «Նաիրիտ» գործարանի նախկին աշխատակիները բաց նամակով դիմել են «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» ՓԲԸ սեփականատեր Սամվել Կարապետյանին՝ կոչ անելով ժամանակավորապես դադարեցնել «Նաիրիտ» գործարանի սնանկության վճիռը՝ մինչև մրցույթի ավարտը՝ 2017 թվականի հունվարի 20-ը: Ինչպես ասված է նամակում, 2015 թվականի ապրիլի 7-ին  «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» ՓԲԸ-ն դիմել էր դատարան, գործարանի կողմից սպառած էլեկտրաէներգիայի վճարները ստանալու և պարտապանին սնանկ ճանաչելու պահանջով: Երևանի Շենգավիթ վարչական շրջանի ընդհանուր իրավասության դատարանը նոյեմբերի 28-ին բավարարեց հայցը և գործարանը սնանկ ճանաչվեց: Քանի որ «Նաիրիտը» չի կատարել սպառված էլեկտրաէներգիայի դիմաց իր պարտավորությունները, որոնք, ըստ դատարանի ոոշման, կազմում են 1 մլրդ.235 մլն.3 հազ.232 դրամ (ավելի քան 2,6 մլն.դոլար):

Իսկ ընթացիկ տարվա նոյեմբերի 14-ին «Նաիրիտ գործարանե ՓԲԸ բաժնետերերի ընդհանուր ժողովի որոշմամբ ՀՀ էներգետիկ ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների նախարարությունը հայտարարել է մրցույթ՝ մասնավոր ներդրողի ներգրավմամբ «Նաիրիտ գործարանե ՓԲԸ արտադրական ենթակառուցվածքների վերագործարկման նպատակով։

Հիշեցնենք, որ «Նաիրիտ» գործարանը լիովին դադարեցրել է աշխատանքը 2014 թվականին: Գործարանի ընդհանուր պարտքը մոտեցել է 50 մլրդ դրամի (շուրջ 130 մլն դոլար): Մինչև նախորդ դարի 80-ական թվականների վերջը գործարանի արտադրանքն զբաղեցնում էր սինթետիկ կաուչուկի համաշխարհային շուկայի 10-12%-ը: 2006 թվականին «Նաիրիտ» ընկերության բաժնետոմսերի 90%-ը վաճառվել է  բրիտանական Rhainoville Property Limited կոնսորցիումին: Կոնսորցիումին է պատկանում «Նաիրիտ գործարան» ՓԲԸ բաժնետոմսերի 89,999%-ը, 4,496%-ը պատկանում է ՀՀ էներգետիկայի և բնական պաշարների նախարարությանը, 3,596%-ը` «ՀայՌուսգազարդ» ՓԲԸ-ին, 1,907%-ը` «Երևանի ՏԷՑ ՓԲԸ-ին: 2006 թվականին գործարանի և հիմնական բաժնետեր Rhinoville Property Limited-ի հիմնական միջոցները գրավադրվել են Միջպետական բանկի 70 մլն դոլար վարկի դիմաց և դարձել են բանկի սեփականություն` վարկը չմարելու արդյունքում:

2015 թվականին Համաշխարհային բանկը Հայաստանի կառավարության պատվերով անցկացրել էր «Նաիրիտ» գործարանի ֆինանսական և տեխնիկական աուդիտ: ՀԲ գնահատականների համաձայն, գործարանի վերագործարկումն աննպատակահարմար է   թվում, քանի որ պահանջվում է առնվազն 250 մլն դոլար: Սակայն ներդրողներ հայտնվելու դեպքում էլ ՀԲ փորձագետները կասկածում են, որ գործարանի արտադրանքը գնորդ կգտնի և, ընդհանրապես, կլինի մրցունակ:  ՀԲ աուդիտորները հանգել են հետևության, որ ինչպես բութադիենի, այնպես էլ ացետիլենի հիման վրա արտադրական գործընթացի պայմաններում «Նաիրիտի» արտադրանքը կունենա բավականին բարձր ինքնարժեք` նաև հիմնական միջոցների զգալի մասի էական մաշվածության պատճառով: Փորձագետների մեծ մասը կարծում է, որ ՀԲ աուդիտի արդյունքները կարելի է դիտարկել որպես գործարանի սնանկացման գործընթաց սկսելու հանձնարարական, ինչն էլ, ըստ էության, տեղի ունեցավ: