Արմինֆո. ՀՀ տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարար Վահան Մարտիրոսյանը հունվարի 19-ին ընդունեց Հայաստանում Իրանի արտակարգ և լիազոր դեսպան Սեյեդ Քազեմ Սաջադիին: Հանդիպմանը ներկա էր նաև «Հարավկովկասյան երկաթուղի» ՓԲ ընկերության գլխավոր տնօրեն Սերգեյ Վալկոն:
2016 թվականի նոյեմբերի 19-ին փորձնական նպատակով 2 կոնտեյներ ջրային ճանապարհով հասցվել է Փոթի, իսկ հետո երկաթուղով` Երասխ կայարան, իսկ այնտեղից` Իրան: Նման փոխադրումները հայկական կողմին ու նրա գործընկերներին թույլ են տալիս վերլուծել ճանապարհին առաջացած պրոբլեմները, ինչպես նաև համատեղ ջանքերով փորձել վերացնել դրանք: Հայաստանի տարածքով միջազգային բեռնափոխադրումների ավելացման ծրագիրը, ըստ նախարարի, գտնվում է նախարարության գործունեության առաջնահերթությունների թվում: «Կոնտեյները Փոթիից Երասխ է հասցվել 38 ժամում, ինչը բավական լավ ցուցանիշ է», - ասել է նախարարը:
Ինչպես ԱրմԻնֆո գործակալությանը տեղեկացվել է նախարարության մամուլի ծառայությունից, նախարարը դեսպանին ներկայացրեց Հայաստանի տարածքով Իրանից դեպի Եվրոպա և հակառակ ուղղությամբ մուլտիմոդալ փոխադրումների ծրագիրը, իսկ Սերգեյ Վալկոն ընդգծեց փոխադրման այս ճանապարհի առավելությունները: Մասնավորապես, շեշտադրվեցին մուլտիմոդալ փոխադրման ընթացքում բեռների անվտանգության և փոխադրման մատչելիության գործոնները: Նախարարը դեսպանին առաջարկեց իրանական բիզնես հանրությանը ներկայացնել այս հնարավորությունը և սերտացնել շփումները բեռնափոխադրումների ոլորտում:
Դեսպանը, երախտագիտություն հայտնելով ընդունելության համար, բարձր գնահատեց նախարարի մշտական պատրաստակամությունը: Սեյեդ Քազեմ Սաջադին հայտնեց, որ անձամբ եղել է Երասխ կայարանում, ծանոթ է տերմինալի հնարավորություններին և պատրաստակամ է իրանցի գործարարներին ներկայացնել բեռնափոխադրման այս ճանապարհը` որպես բավական արդյունավետ մոդել:
Վահան Մարտիրոսյանն առաջարկեց երկու երկրների գործարարների մասնակցությամբ կազմակերպել համատեղ կլոր սեղան-հանդիպում և քննարկել բիզնես շփման ուղիներ:
Հանդիպման ընթացքում պայմանավորվածություն ձեռք բերվեց Իրանի կապի նախարարի` Հայաստան այցելության կազմակերպչական հարցերի շուրջ: Հանդիպման ավարտին դեսպանն ընդգծեց, որ վերջին տարիներին լուրջ առաջընթաց է գրանցվել Իրան-Հայաստան գործարար շփումների ոլորտում, դրան նպաստել է նաև երկու երկրների միջև վիզային ռեժիմի վերացումը: Նա հայտնեց, որ մոտ ժամանակներս Իրանից Հայաստան է ժամանելու իրանցի գործարարների պատվիրակություն:
Ավելի վազ, դեկտեմբերի 19-ին, ամփոփելով 2016 թվականի արդյուքները, ՀՀ տրանսպորտի, կապի և ՏՏ նախարար Վահան Մարտիրոսյանը հայտարարել էր, որ շուտով նախատեսվում է ծրագրի 2-րդ փուլի կազմակերպումը, իրականացնելով փոխադրումներն Իրանից դեպի Եվրոպա: «Հուսով ենք, որ հաջորդ տարի այդ նախագիծը ձեռք կբերի կոմերցիոն բնույթ», - ասել էր տրանսպորտի նախարարը, հավելելով, որ երկրի տնտեսության ակտիվացումից բացի Հայաստանի սահմանների փակ լինելու պարագայում երկու հարևան պետությունների հետ նշված երթուղու ստեղծումը երկրի համար ունի ռազմավարական նշանակություն:
Իրանից դեպի Եվրոպա և հակառակ ուղղությամբ Հայաստանի մուլտիմոդալ փոխադրումների տարանցիկ նորուժի օգտագործման հեռանկարները «Հարավկովկասյան երկաթուղու» կողմից ներկայացվեցին «Armenia EXPO 2016» ցուցահանդեսում, որը կայացավ Թեհրանում հոկտեմբերի 5-8-ը: Տեղեկացվել է, որ մուլտիմոդալային փոխադրումների նախագծի շրջանակներում նախատեսվում է կազմակերպել ավտոմոբիլային տրանսպորտով իրանական բեռների տեղափոխում Հայաստանի տարածք /Երասխ/, այնտեղից երկաթուղային տրանսպորտով մինչև Սև ծովի վրացական նավահանգիստներ, իսկ այնտեղից արդեն լաստանավով դեպի Եվրոպա: Արդեն քաղաքական որոշում է կայացվել Ագարակ-Սիսիան բետոնապատ ճանապարհն ասֆալտապատով փոխարինման վերաբերյալ՝ Ագարակ-Սիսիան ճանապարհահատվածի արագ կառուցման նպատակով: Դա ամենադժվար հատվածն է, ինչը թույլ կտա կրճատել ճանապարհը 70 կմ-ով, իսկ ժամանակային կտրվածքով՝ 2,5 ժամով: Շինարարությունը նախատեսվում է ավարտել երեք տարվա ընթացքում: Սիսիանից Երասխ ճանապարհի արդիականացման արդյունքում կառաջանա երկաթուղու օգտագործման հնարավորություն: Երախս կայարանը կհագեցվի խոշոր թերմինալով, ինչում արդեն հետաքրքրված են իրանական բիզնեսի ներկայացուցիչները: Ըստ ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների, ապրանքաշրջանառությունը Հայաստանի և Իրանի միջև 2016 թվականի հունվար-նոյեմբերին կազմել է $ 219,3 մլն, տարեկան անկումը` 13,4%: Մասնավորապես, արտահանումը նվազել է 6,1%, մինչև $ 70,2 մլն, իսկ ներմուծման անկումը կազմել է 16.5%, մինչև $ 149,1 մլն :