Արժույթի միջբանկային շուկայի կտրուկ ակտիվացումը և բորսայի ոչ մեծ ծավալները դրամը մղեցին ամրապնդման

Արմինֆո. Հայաստանի միջբանկային շուկայում փետրվարի 20-24-ը ծավալներն ավելացել են 2անգամ, նախորդ շաբաթ տեղի ունեցած` 3.3 անգամ անկումից հետո: Դրան զուգահեռ, ներբանկային շուկայում ակտիվացան եվրոյով գործարքները, իսկ դոլարով և ռուբլիով գործարքները կրճատվեցին: Այդ ֆոնին, ինչպես նախորդ շաբաթ, ոչ մեծ ծավալներ արձանագրվեցին նաև բորսայական հարթակում: Արդյունքում, դրամը դոլարի նկատմամբ աննշան ամրապնդվեց` 487-ից մինչև 486.5 դրամ/դոլար, իսկ ռուբլու նկատմամբ`8.5-ից մինչև 8.4 դրամ/ռուբլի մակարդակ, իսկ եվրոյի նկատմամբ ամրապնդվեց`520-ից մինչև 516 դրամ/եվրո մակարդակ: Մինչ այդ, 2016 թվականի հունվարին, դրամը նշված արժույթների նկատմամբ արժեզրկվում էր, ընդ որում, ավելի կտրուկ արժեզրկվեց եվրոյի, քան դոլարի և ռուբլու նկատմամբ: Համեմատության համար նշենք, որ 2016 թվականի սկզբին դրամը դոլարի նկատմամբ ձևավորվեց 482 դրամ/դոլար, եվրոյի նկատմամբ` 529 դրամ/եվրո, իսկ ռուբլու նկատմամբ` 6.9 դրամ/ռուբլի մակարդակներում: Արտարժույթի բորսայական հարթակը 2016 թվականի հունվար-դեկտեմբերին հազվադեպ էր գործել, մեկական գործարք մարտ-մայիս ամիսներին, մասնավորապես, մարտին`100 հազ.դոլար, ապրիլին`2 950 դոլար և մայիսին`800 հազ. դոլար, որից հետո կրկին հաջորդեց լռությունը: Իսկ Կենտրոնական բանկը 2016 թվականի  հունվար-նոյեմբերին արտարժույթի շուկայում դոլար է գնել ապրիլ ամսին ($ 2,4 մլն, 478,5 դրամ / $ 1 փոխարժեքով), հունիսին ($ 50.2 մլն, 476.72 դրամ / $ 1), օգոստոսին ($ 19.8 մլն, 474.25 դրամ / $ 1), սեպտեմբերին ($ 28,8 մլն, 474.11 դրամ / $ 1) և հոկտեմբերին ($ 50.8 մլն, 475.47 դրամ / $ 1), իսկ վաճառել է հունվարին ($ 53.1 մլն, 484, 69 դրամ / $ 1) և փետրվարին ($ 41.5 մլն, 492,59 դրամ / $ 1 փոխարժեքներով), ինչպես նաև նոյեմբերին`($ 13.1 մլն, 478.56 դրամ / $ 1) և դեկտեմբերին ($ 15 մլն, 483.06 դրամ / $ 1):

Ինչպես ԱրմԻնֆո գործակալությանը տեղեկացվել է ՀՀ կենտրոնական բանկի մամուլի ծառայությունից, արտարժույթի միջբանկային շուկան փետրվարի 20-24-ն ընկած ժամանակահատվածքում ծավալները կազմել են 11.650 մլն.դոլար (շաբաթվա աճը` մոտ 2 անգամ), միջին փոխարժեքը` 486.96 դրամ/դոլար (նախորդ շաբաթ`487.04 դրամ/դոլար): Այդ ֆոնին արտարժույթի բորսայական հարթակում գործարքների ծավալը կազմեց 200 հազ.դոլար (շաբաթական անկումը`2 անգամ), 487.25 դրամ/դոլար փոխարժեքով:

Դրան զուգահեռ, ներբանկային շուկայում բանկերի կողմից դոլարով գործարքների դինամիկան արձանագրեց անկում, իսկ ռուբլիով գործարքներում աճ արձանագրվեց  առքի ծավալներում, վաճառքի գծով` անկում, իսկ եվրոյով գործարքներում դիտվեց կտրուկ ակտիվացում:

Այնպես որ, հաշվետու շաբաթ դոլարի առք/վաճառքը դանդաղեցրեց անկումը`27-18,7%-ից մինչև  է 10-12%, ռուբլու առքը` 11.7% մինչև 2%, իսկ վաճառքը`65.6%-ից մինչև 38 % անկում, իսկ եվրոյով գործարքներում առք/վաճառքի գծով տեղի ունեցավ կտրուկ աճ` առքը 59.4% անկումից անցավ 97% աճի, իսկ վաճառքի գհծով - 12,4% -ից մինչև 24%: Արդյունքում, գնվել է 62,6 մլն.դոլար, 485.92 դրամ / դոլար միջին փոխարժեքով, 13.8 մլն. եվրո, 512.68 դրամ / եվրո միջին փոխարժեքով և 811,2 մլն.ռուբլի, 8,36 դրամ /ռուբլի միջին փոխարժեքով, և վաճառվել 74.3 մլն.դոլար, 487.46 դրամ / դոլար միջին փոխարժեքով, 12.4 մլն. եվրո, 516.66 դրամ / եվրո միջին փոխարժեքով  և 300,3 մլն.ռուբլի, 8.47 դրամ /ռուբլի միջին փոխարժեքով:

Աղբյուրի համաձայն, նախորդ շաբաթ (փետրվարի 13-18-ը) Հայաստանի բանկերի կողմից տրամադրվել է 34.4 մլրդ դրամի դրամային և 49.5 մլն դոլարի դոլարային վարկեր: Դրան նախորդող ժամանակահատվածի համեմատ դինամիկան վատթարացել է` դրամային վարկերի գծով`30.5% աճից դեպի 7.6% անկում, իսկ դոլարային վարկերի գծով`17% անկումից մինչև 7.8% աճ:

Հիշեցնենք, որ 2015 թվականին արտարժույթի մանրածախ շուկայում դրամը դոլարի նկատմամբ 477 դրամից թուլացավ մինչև 482 դրամ/դոլար մակարդակ, եվրոյի նկատմամբ` 571,5-ից մինչև 529 դրամ / եվրո մակարդակ, իսկ ռուսական ռուբլու նկատմամբ` 8.2-ից մինչև 6.9 դրամ/ռուբլի մակարդակ: Ընդ որում, դեկտեմբերին կեսերից Կենտրոնական բանկը գրեթե ամեն օր միջամտում էր շուկային: Դրամի արժեզրկումային տրամադրությունները  դիտվում էին երկրի արտաքին առևտրի շրջանառության անկմանը զուգահեռ (մոտ 20.6%), այդ թվում, ներմուծումը կրճատվեց մոտ 26.5%, արտահանումը` մոտ 3.9%, իսկ դեպի Հայաստան դրամական փոխանցումների ներհոսքը կրճատվեց ավելի քան 30%, և այդ ամենը տեղի է ունենում բնակչության առանց այն էլ ցածր վճարունակության և երկրի տնտեսական ցածր ակտիվության պայմաններում:

2016 թվականից Հայաստանի արտարժույթի մանրածախ շուկայում ՀՀ դրամը ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ կրկին սկսվեց արժեզրկվել մինչև 484 դրամ.դոլար, ռուբլու նկատմամբ մինչև 8 դրամ/ռուբլի մակարդակներ, իսկ եվրոյի նկատմամբ ամրապնդվեց 505 դրամ/եվրո մակարդակում, ինչը տեղի ունեցավ տնտեսական ակտիվության 0.5% գրեթե ստագնացիոն ակտիվության պայմաններում, իսկ տրանսֆերտների զուտ ներհոսքը դեռ շարունակվում է նվազել, բայց ավելի դանդաղ տեմպերով (հունվար-նոյեմբերին` 24%): Դրան զուգահեռ 2016 թվականին դիտվեց արտաքին առևտրի շրջանառության 7.4% աճ (անկումից հետո), շնորհիվ նրան, որ արտահանումն արձանագրեց 20%, իսկ ներմուծումը` 1.6% աճ, իսկ գնանկումը սպառողական շուկայում կազմեց 1.4%: