Դրամը դոլարի և եվրոյի նկատմամբ արժեզրկումից անցավ արժևորմանը

Արմինֆո. Հայաստանի միջբանկային շուկայում մարտի 27-31-ը ծավալներն ավելացել են 11.6%, նախորդ շաբաթ տեղի ունեցած 7.4% աճից հետո: Դրան զուգահեռ, ներբանկային շուկայում, նախորդ շաբաթվա պասիվությունից հետո, ընթացիկ շաբաթ ակտիվացան դոլարով և ռուբլիով, ինչպես նաև եվրոյով գործարքները: Այդ ֆոնին բորսայական հարթակի մեկ օրով «արթնացումը», երկշաբաթյա քնից հետո, արժանացան սակարկությունների մասնակիցների համեստ ուշադրությանը: Արդյունքում, դրամը դոլարի նկատմամբ շարունակեց ամրապնդվել` 484.5-ից մինչև 484 դրամ/դոլար, եվրոյի նկատմամբ` 522-ից մինչև 516 դրամ/եվրո, իսկ ռուբլու նկատմամբ թուլանալով`8.4-ից մինչև 8.6 դրամ/ռուբլի: Մինչ այդ, 2016 թվականի մարտին, դրամը դոլարի նկատմամբ ամրապնդվել էր 481 դրամ/դոլար, եվրոյի նկատմամբ արժեզրկվել`544 դրամ/եվրո, իսկ ռուբլու նկատմամբ`7.1 դրամ/ռուբլի մակարդակներում: Արտարժույթի բորսայական հարթակը 2016 թվականին հազվադեպ էր գործել, մեկական գործարք մարտ-մայիս ամիսներին, մասնավորապես, մարտին`100 հազ.դոլար, ապրիլին`2 950 դոլար և մայիսին`800 հազ. դոլար, որից հետո կրկին հաջորդեց լռությունը: Իսկ Կենտրոնական բանկը 2016 թվականի  հունվար-նոյեմբերին արտարժույթի շուկայում դոլար է գնել ապրիլ ամսին ($ 2,4 մլն, 478,5 դրամ / $ 1 փոխարժեքով), հունիսին ($ 50.2 մլն, 476.72 դրամ / $ 1), օգոստոսին ($ 19.8 մլն, 474.25 դրամ / $ 1), սեպտեմբերին ($ 28,8 մլն, 474.11 դրամ / $ 1) և հոկտեմբերին ($ 50.8 մլն, 475.47 դրամ / $ 1), իսկ վաճառել է հունվարին ($ 53.1 մլն, 484, 69 դրամ / $ 1) և փետրվարին ($ 41.5 մլն, 492,59 դրամ / $ 1 փոխարժեքներով), ինչպես նաև նոյեմբերին`($ 13.1 մլն, 478.56 դրամ / $ 1) և դեկտեմբերին ($ 15 մլն, 483.06 դրամ / $ 1): 2017 թվականի հունվարին արտարժույթի բորսայական հարթակում ծավալները կազմել են ընդամենը 600 հազար դոլար, 486.79 դրամ/դոլար միջին փոխարժեքով, իսկ Կենտրոնական բանկի կողմից արժույթի շուկայում վաճառվել է 15 մլն.դոլար, 485.84 դրամ/դոլար փոխարժեքով:

Ինչպես ԱրմԻնֆո գործակալությանը տեղեկացվել է ՀՀ կենտրոնական բանկի մամուլի ծառայությունից, արտարժույթի միջբանկային շուկայում մարտի 27-31-ն ընկած ժամանակահատվածքում ծավալները կազմել են 14.150 մլն.դոլար (շաբաթվա անկումը` 11.6%), միջին փոխարժեքը`484 դրամ/դոլար (նախորդ շաբաթ`483.69 դրամ/դոլար): Արտարժույթի միջբանկում ողջ շաբաթ արձանագրվել են լուրջ ծավալներ, 1.5 մլն.դոփլարից ավելացնելով մինչև 4.1 մլն.դոլար հինգշաբթի օրը, իսկ ուրբաթ օրը նվազեցնելով մինչև 2.5 մլն.դոլար: Դրան զուգահեռ, ներբանկային շուկայում բանկերի կողմից դոլարով գործարքների դինամիկան արձանագրեց աճ`անկումից հետո: Այսպես, հաշվետու շաբաթ դոլարի առքի / վաճառքի ծավալը 23.9-4.9% -անկումից հետո արձանագրեց 19-19.1% աճ,  եվրոյինը`20.8-6.1% անկումից հետո – 34.1-24.3% աճ, իսկ ռուբլունը`6.1-4.1% աճից հետո - 8-2.4% աճ: Արդյունքում, գնվել է $ 81.9 մլն., 483.06 դրամ / $ 1 միջին փոխարժեքով, 16,9 մլն եվրո, 520.62 դրամ / եվրո միջին փոխարժեքով և 936.2 մլն. ռուբլի, 8.47, դրամ/ռուբլի միջին փոխարժեքով, իսկ վաճառվել է $ 103.6 մլն, 484.39 դրամ/$ 1 միջին փոխարժեքով, 13.3 մլն. եվրո, 524.58 դրամ/ եվրո միջին փոխարժեքով և 392.04 մլն. ռուբլի 8.57 դրամ / ռուբլի միջին փոխարժեքով:

Աղբյուրի համաձայն, նախորդ շաբաթ (մարտի 20-25-ը) Հայաստանի բանկերի կողմից տրամադրվել է 44.9 մլրդ-ի դրամային և 44.4 մլն-ի դոլարային վարկեր: Դրան նախորդող ժամանակահատվածի համեմատ դրամային վարկերի գծով 20.6% աճը փոխարինվել է 0.2% անկումով, իսկ դոլարային վարկերի գծով`31% աճը փոխարինվել 37.1% անկումով:

Հիշեցնենք, որ 2015 թվականին արտարժույթի մանրածախ շուկայում դրամը դոլարի նկատմամբ 477 դրամից թուլացավ մինչև 482 դրամ/դոլար մակարդակ, եվրոյի նկատմամբ` 571,5-ից մինչև 529 դրամ / եվրո մակարդակ, իսկ ռուսական ռուբլու նկատմամբ` 8.2-ից մինչև 6.9 դրամ/ռուբլի մակարդակ: Ընդ որում, դեկտեմբերին կեսերից Կենտրոնական բանկը գրեթե ամեն օր միջամտում էր շուկային: 2015 թվականին դրամի արժեզրկումային տրամադրությունները  դիտվում էին երկրի արտաքին առևտրի շրջանառության անկմանը զուգահեռ (մոտ 20.6%), այդ թվում, ներմուծումը կրճատվեց մոտ 26.5%, արտահանումը` մոտ 3.9%, իսկ դեպի Հայաստան դրամական փոխանցումների ներհոսքը կրճատվեց ավելի քան 30%, և այդ ամենը տեղի է ունենում բնակչության առանց այն էլ ցածր վճարունակության և երկրի տնտեսական ցածր ակտիվության պայմաններում:

2016 թվականից Հայաստանի արտարժույթի մանրածախ շուկայում ՀՀ դրամը ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ կրկին սկսվեց արժեզրկվել մինչև 484 դրամ.դոլար, ռուբլու նկատմամբ մինչև 8 դրամ/ռուբլի մակարդակներ, իսկ եվրոյի նկատմամբ ամրապնդվեց 505 դրամ/եվրո մակարդակում, ինչը տեղի ունեցավ տնտեսական ակտիվության 0.5% գրեթե ստագնացիոն ակտիվության պայմաններում, իսկ տրանսֆերտների զուտ ներհոսքը դեռ շարունակվում է նվազել, բայց ավելի դանդաղ տեմպերով (հունվար-նոյեմբերին` 24%): Դրան զուգահեռ 2016 թվականին դիտվեց արտաքին առևտրի շրջանառության 7.4% աճ (անկումից հետո), շնորհիվ նրան, որ արտահանումն արձանագրեց 20%, իսկ ներմուծումը` 1.6% աճ, իսկ գնանկումը սպառողական շուկայում կազմեց 1.4%: