Երեթշաբթի, 18 Ապրիլի 2017 17:31

Արմինֆո. Իրանը Վրաստանին առաջարկել է Պարսից ծոցի և Սև ծովի միջև կառուցել տրանսպորտային միջանցք, Հայաստանի մասնակցությամբ, հաղորդել է Թբիլիսիի «ՎԶԳԼՅԱԴ» թերթը: Իրանի ԱԳՆ ղեկավար Ջավադ Զարիֆը Թբիլիսիում կայացած մամուլի ասուլիսում հայտարարել է, որ «Պարսից ծոցի և Սև ծովի միջև կառուցել տրանսպորտային միջանցքի կառուցման դեպքում կբացվեն մեծ հնարավորություններ, իսկ փոխադրումների գինը կլինի շատ ցածր»: Նա նաև ասել է, որ Թեհրանի այդ գաղափարն իրականացնելու համար «պարտադիր է Վրաստանի, Հայաստանի, Իրանի և Ադրբեջանի համագործակցությունը»:

Նա նաև տեղեկացրել է, որ այս շաբաթվա վերջին Թեհրան կժամանի Վրաստանի վարչապետ Գեորգի Կվիրիկիշվիլին: «Դա կլինի պատմական այց»,-ասել է նա:

 

Ինչպես ավելի վաղ հաղորդել էր ԱրմԻնֆո գործակալությունը, 2016 թվականի նոյեմբերի 23-ին Իրանը Հայաստանի տարածքով, Եվրոպայից եկող տրանսպորտային միջանցքով, ստացել է առաջին բեռը, որը եկել է Գերմանիայից, հաղորդել է Իրանի տրանսպորտայի միջազգային ասոցիացիայի քարտուղար Գոլյամհոսեին Ամիրին, որին մեջբերում է iran.ru կայքը: Հեռանկարում նախատեսվում է, որ այս ուղին կփոխարինի Թուրքիայի տարածքով գնացող ճանապարհին: «Երկու բեռնատար կոնտեյներ Իրան է ժամանել Հայաստանի սահմանով», - պարզաբանել է Ամիրին: Նրա ասելով, կոնտեյներներն ուղարկվել են Համբուրգից` թուրքական երթուղու համեմատ ավելի կարճ ճանապարհով: «Վերիջն  երկու տարիներին մենք Թուրքիայի սահմանին խնդիրներ ունեինք Եվրոպայից բեռների փոխադրման առնչությամբ: Դա մեզ դրդեց բանակցություններ սկսել մի քանի այլ երկրների հետ` այլընտրանքային երթուղիների շուրջ», - տեղեկակցրել է Գոլյամհոսեին Ամիրին:

Թեհրանն ու Անկարան արդեն վաղուց տարանցման շուրջ տարաձայնություններ ունեն երկու հարևան երկրներում վառելիքի տարբեր գների առնչությամբ: Բացի այդ, ընդհանուր սահմանը հաճախ ճանապարհային խցանումների ասպարեզ էր տարանցիկ բեռնատարների համար: Սահմանին հերթը հասնում է 15 կմ: Հարևան երկրների մաքսային մարմինների  պաշտոնատար անձանց ստորագրած համաձայնագրերն այդպես էլ չկարողացան լուծել այդ խնդիրը: Իրանի կառավարությունն Անկարայից անվտանգության երաշխիքներ է պահանջել իրանական բեռնատարների համար, սակայն արդյունքն անբավարար էր, ինչը հանգեցրել է անբավարար վստահության, որ Թուրքիան ի զորու է դադարցնել բռնությունը: Հետևաբար, իրանի ճանապարհների և քաղաքային զարգացման նախարարությունը ցամաքային բեռնափոխադրումներ իրականացնող ընկերություններին խորհուրդ է տվել խուսափել Թուրքիայի տարածքով անցնող երթուղիներից: Նախարարությունը բեռնատարների վարորդներին հորդորել է օգտագործել երկու այլընտրանքային երթուղի. մեկը` Ադրբեջանով, Ռուսաստանով և Բելառուսով, մյուսը` Հայաստանով, Վրաստանով, Սև ծովով, այնուհետև Ռումինիայով կամ Բուլղարիայով:

 

Ինչպես ավելի վաղ հաղորդել էր ԱրմԻնֆոն, մուլտիմոդալ փոխադրումների նախագծի շրջանակում նախատեսվում է կազմակերպել ավտոմոբիլային տրանսպորտով իրանական բեռների փոխադրում Հայաստանի տարածք (Երասխ), որտեղից` երկաթուղային տրանսպորտով մինչև Վրաստանի սևծովյան նավահանգիստներ, իսկ այնտեղից` լաստանավով մինչև Եվրոպա: Արդեն կայացվել է Ագարակ-Սիսիան բետոնե ավտոճանապարհն ասֆալտապատ ճանապարհով փոխարինելու վերաբերյալ քաղաքական որոշում: Այդ տեղամասն ամենադժվարն է, այն թույլ կտա 70 կմ-ով և 2,5 ժամով կրճատել ճանապարհը: Շինարարութթյունը նախատեսվում է ավարտել  երեք տարում: Սիսիան-Երասխ ճանապարհի արդիականացումից հետո ի հայտ կգա երկաթուղու օգտագործման հնարավորություն: Երասխի կայարանում կտեղադրվեն խոշոր տերմինալներ, որոնցով արդեն շահագրգռված են իրանական բիզնեսի ներկայացուցիչները: Հաշվարկվել է, որ ապրանքների փոխադրումը մինչև Երասխ, իսկ այնտեղից երկաթուղով մինչև Վրաստանի սևծովյան նավահանգիստներ 1 տոննայի համար 500 դոլարով էժան կլինի, քան Ադրբեջանի առաջարկած երթուղով:

 

Ագարակ-Սիսիան ավտոճանապարհի շինարարությունը 556 կիլոմետր ընդհանուր երկարություն ունեցող ՙՀյուսիս–Հարավ՚ փոխադրամիջանցքի նախագծի մի մասն է, որը թույլ կտա ելք ապահովել դեպի Սև ծով և եվրոպական երկրներ Հայաստանի (Մեղրի–Կապան–Գորիս–Երևան–Աշտարակ–Գյումրի–Բավրա) և Վրաստանի տարածքներով։ 1 մլրդ դոլար արժողությամբ ներդրումային ծրագիրն նպատակաուղղված է Հայաստանի հյուսիսի (Վրաստանի հետ սահմանում) և հարավի (Իրանի հետ սահմանում) կապի ապահովմանը տրանսպորտային այնպիսի հաղորդակցությունների միջոցով, որոնք բավարարում են միջազգային բարձր չափանիշներն ու ելք են ապահովում դեպի համաշխարհային շուկաներ։ Նախագծի իրագործման համար Հայաստանը 500 մլն դոլարի վարկ է ներգրավել Ասիական զարգացման բանկից: Եվս 150 մլն դոլար կտրամադրի Եվրասիական զարգացման բանկը: Հայկական կողմը նախագծի իրացման համար նաև 60 մլն դոլար է ներգրավել Եվրոպական ներրդումային բանկից: Միջանցքի շինարարությունը նախատեսվում է լիովին ավարտել 2019 թվականին: ՙՀյուսիս-Հարավ՚ ծագրի առնչությամբ Հայաստանի կառավարությունը հաշվարկել է 2,5 դոլարի խնայողություն յուրաքանչյուր ուղևորի մեկ ժամվա երթևեկության և 1-ական դոլարի խնայողություն 1 տոննա բեռի փոխադրման 1 ժամվա համար: Ինչպես ակնկալում են Հայաստանի իշխանությունները, ծրագիրը թույլ կտա  ապագայում մեղմել Ադրբեջանի և Թուրքիայի կողմից շրջափակման հետևանքները, ստանձնել տարանցիկ  պետության դեր տարածաշրջանի երկրների բեռանփոխադրումներում, ինչպես նաև միանալ Սևծովյան օղակաձև ավտոմայրուղուն:-