Հինգշաբթի, 27 Հուլիսի 2017 12:47
Էմմանուիլ Մկրտչյան

Հայկական ԱԷԿ. Որտեղ է հեքիաոը և որտեղ իրականությունը

Հայկական ԱԷԿ. Որտեղ է հեքիաոը և որտեղ իրականությունը

Արմինֆո. Հայկական ԱԷԿ-ի 2-րդ էներգաբլոկի շահագործման երկակաձգման ծրագիրը Հայաստանի կարևորագույն նախագծերից մեկն է, որն անհրաժեշտ է նույն շարքում դասել այնպիսի ենթակառուցվածքային նախագծերի հետ, ինչպիսիք են`Հյուսիս-Հարավ մայրուղու շինարարությունը և Ռուսաստան-Վրաստան-Հայաստան-Իրան էլեկտրաէներգետիկ միջանցքի ստեղծումը: Նշված բոլոր նախագծերն ուղղված են երկրի տնտեսության զգալի ամրացմանը, ինչն անհնարին կլիներ առանց տնտեսական անվտանգության, ինչպես նաև դրա կարևորագույն բաղադրիչի`էներգետիկ անվտանգության ամրապնդման:

Գաղտնիք չէ, որ նման ռազմավարական նախագծերի իրականացմանն ուղղված կառավարության գործունեությունն աջակցվում է գործընկեր-երկրների, ինչպես նաև հեղինակավոր միջազգային կազմակերպությունների կողմից: Դա առաջացնում է որոշ անբարյացակամ տրամադրված հարևանների դժգոհությունը, որոնք ուշադրույամբ հետևում են Հայաստանի ցանկացած տնտեսական հաջողություններին: Բայց քանի որ երկրի ղեկավարության գործունեությանն ուղղակիորեն միջամտելն անհնար է, ուրեմն հակառակորդն սկսել է թիրախավորել Մեծամորի ատոմակայանը: Այսպես, ԶԼՄ-ներում շրջանառվում են լուրեր, որոնք հիմնված են պրոֆեսիոնալի համար բոլորովին էլ ոչ համոզիչ, բայց սովորական քաղաքացիների համար էական հանդիսացող թեզի վրա, կապված Մեծամորի ատոմակայանի սպառնալիքի հետ: Սովորական ընթերցողին առաջարկում ենք սովորել տարբերել ցորենը որոմից`փարատելով կասկածներն ու  ինքնուրույն հասկանալ պրոբլեմը, հիմնվելով գիտական իրական եզրակացությունների, այլ ոչ թե մի խումբ մարդկանց հերյուրանքների վրա, որոնց զենքը հակահայկական տրամադրություններն են:

Այսպիսով, ինչպիսի ինչ սարսափելիներով է միջազգային հանրությանը, ինչ-որ չափով նաև մեր բնակչությանը, վախեցնում Հայաստանի «հակա-շահերի» այդ նույնն քարոզչությունը: Ուզում եմ հիշեցնել, որ այդ հեքիաթների մեծ մասն օգտագործվել է դեռ 1980-ականների վերջին, երբ մեր կողմից ստեղծված հասարակական վրդովմունքը հանգեցրեց այդ նույն ատոմակայանի փակմանը, ինչը հանգեցրեց հսկայական տնտեսական ճգնաժամի, երկիրը ետ մղելով գրեթե կես դար:

 

Հեքիաթ 1. Կայանը կանգնած է տեկտոնիկ գոտում և չի դիմանա ուժեղ երկրաշարժի:

 

Ժխտել, որ Հայաստանի ողջ տարածքը գտնվում է սեյսմիկ գոտում, իհարկե, կլիներ միանգամայն անհեթեթ զբաղմունք: Այո, մեր երկրում տեղի են ունենում երկրաշարժեր: Հայ ժողովրդի հիշողության մեջ հավերժ կմնա Սպիտակ քաղաքում 1988 թվականին տեղի ունեցած իրադարձությունները: Մի շարք «փորձագետներ» ինչ-ինչ պատճառներով բոլորովին անտեսում են այն փաստը, որ երկրաշարժի էպիկենտրոնը գտնվում էր կայանից մի քանի հարյուր կիլոմետր հեռավորության վրա, որը դիմացավ այդ աղետին: Բանը նրանում է, որ Հայկական ատոմակայանն իրենից ներկայացնում է արդյունաբերական օբյեկտ, որն ի վիճակի է դիմակայել 9 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժի, ըստ Ռիխտերի սանդղակի, բայց կայանի անվտանգության ռեզերվային մակարդակը շատ ավելի բարձր է: Ավերիչ սեյսմիկ աղետից կայանը պաշտպանում են բազալտի հաստ շերտերը և 400 մետր հաստությամբ և մինչև Արաքս գետը հասնող երկարությամբ խարամը, ինչպես նաև հիդրոկլանիչները, որոնք երկրաշարժի դեպքում միմյանց ամուր կապում են կայանի հիմքն ու սարքավորումները, վերջիներիս թույլ չտալով ենթարկվել ցնցումներին ու իներցիային: 2015 թվականին Ատոմային էներգետիկայի միջազգային գործակալությունը (ՄԱԳԱՏԷ) հետազոտեց Հայկական ատոմակայանի 2-րդ էներգաբլոկը: Միջազգային հանձնաժողովը եկավ եզրակացության, որ կայանը համապատասխանում է  սեյսմիկ անվտանգության բոլոր չափանիշներին, ըստ ՄԱԳԱՏԷ-ի նորմերի: «Ֆուկուսիմա» ատոմակայանի վթարից հետո Հայաստանում անցկացվեց համալիր երկրաֆիզիկական հետազոտություն, աշխարհի 7 երկրների առաջատար մասնագետների մասնակցությամբ: Արդյունքները հասանելի է ՄԱԳԱՏԷ-ի պաշտոնական կայքում և վկայում են ՀԱԷԿ-ի հարթակի ներսում ակտիվ տեկտոնիկ վտանգների մասին: Բացի այդ, 1995 թվականին վերագործարկումից հետո, որն առաջին անգամ  կատարվեց համաշխարհային պրակտիկայում, կայանում իրականացվեցին անվտանգության նորագույն համակարգերի ներդրմանն ուղղված աշխատանքներ: ՀՀ ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանը գտնում է, որ ցավալի է, որ որոշ պետություններ, մասնավորապես, Ադրբեջանը և Թուրքիան անհարգալից վերաբերմունք են դրսևորում ՄԱԳԱՏԷ-ի որոշումների նկատմամբ: «Այդ պետությունները փորձում են միջազգային հարթակներն օգտագործել իրենց նեղ քաղաքական, քարոզչական նպատակներով, բարձրաձայնելով Հայաստանի դեմ անհիմն մեղադրանքներ»:

 

Հեքիաթ 2. Կայանում տեղադրված է այնպիսի ռեակտոր, ինչպիսին Չերնոբիլի ԱԷԿ-ում, ինչը շուտով անխուսափելիորեն կհանգեցնի աղետի:

 

Հայկական ԱԷԿ-ի և Չեռնոբիլի կայանի միջև տարբերությունների մասին չեն խոսել միայն ծույլերը, բայց շատերը շարունակում են պնդել, որ այդ երկու կայաններում տեղադրված են նույն ռեակտորները: Գնանք հերթականությամբ: Սկզբի համար հարկ է նշել, որ Հայկական ԱԷԿ-ի աշխատանքի ընթացքում, 1995-ից ի վեր (վերագործարկումից հետո) որևէ արտակարգ պատահար չի գրանցվել: Այսինքն, կայանն ավելի քան 20 տարի գործում է բնականոն ռեժիմով: ՀԱԷԿ երկու բլոկներում, արդիականացված 2-րդ էներգաբլոկի հետ միասին, տեղադրված են ԲԲԷՌ տեսակի ռեակտորներ: Դրանք արմատապես նոր տեսակի ռեակտորներ են, ի տարբերություն Չեռնոբիլի ատոմակայանի, հետևաբար, Չեռնոբիլի ԱԷԿ-ի վթարի սցենարի կրկնությունը տեխնիկապես բացառվում է: Բացի այդ, ԲԲԷՌ-440 ռեակտորը տարբերվում է BWR ռեակտորներից, որոնք տեղադրված են Ֆուկուսիմայում: Խոսքը տանք մասնագետին: «Հայկական ԱԷԿ-ի նախագծման ընթացքում արվել է տեխնոլոգիական սարքավորումների ճիշտ և հիմնավորված ընտրություն: Առաջին հերթին խոսքը գնում է ԲԲԷՌ-440 տեսակի ռեակտորի տեղադրման մասին: Ընդ որում, Հայկական ԱԷԿ-ի համար մշակվել է ԲԲԷՌ-440-ի հատուկ սեյսմակայուն մոդիֆիկացիա`ԲԲԷՌ-440/270-ը: Հետագա իրադարձությունները ցույց տվեցին այդ լուծման հիմնավորվածությունը: Դրա հեռատեսությունն ապացուցեին նաև վթարները Չերնոբիլի ԱԷԿ-ում`ՌԲՄԿ ռեակտորով, ինչպես նաև Ֆուկուսիմայում`եռացող ջրի ռեակտորով:

ԲԲԷՌ-440/270 ռեակտորներն ունեն անվտանգության մեծ պաշար, նրանք, օրինակ, շարունակում էին բնականոն աշխատանքը նույնիսկ Սպիտակի երկրաշարժի ընթացքում», - ասում է ՄԱԿ-ի էներգետիկ փորձագետ Արա Մարջանյանը: Ճապոնիայում տեղի ունեցած աղետից հետո Հայկական ԱԷԿ-ում իրականացվեցին սթրես-թեստեր, «հետֆուկուսիմյան» չափանիշներով, ինչը  թույլ տվեց հաստատել մեր կայանի հուսալիությունը: Վերջին 25 տարիների ընթացքում ԱԷԿ-ը շարունակաբար գտնվել է ոչ միայն հանրապետության, այլ նաև բոլոր միջազգային մասնագիտացված կառույցների ուշադրության կենտրոնում: Ավելին, Հայաստանի իշխանությունները կամավոր, առաջիններից մեկն աշխարհում, իրականացրեցին «հետֆուկուսիմյան»  սթրես-թեստեր: «Այդ մասնագիտացված կառույցների պաշտոնական տեսակետը հետևյալն է. ՀԱԷԿ-ի հետ կապված բոլոր ռիսկերը վերահսկելի են և գտնվում են ընդունելի մակարդակում: Չէ որ ի վերջո, Հայաստանը շահագրգռված է իր քաղաքացիների անվտանգության մեջ», - ասել է Արա Մարջանյանը: Այստեղ հետաքրքիր է նաև ամերիկյան փորձագիտական ​​կառույցների տեսակետը: Ամերիկյան Engineering Planning and Management ընկերության տնօրեն Ռոբերտ Քալանթարին գտնում է, որ Մեծամորի ԱԷԿ-ի պրոբլեմն «ուռճացված» է: «Հայկական ատոմակայանը, ինչպես ցանկացած գործող ԱԷԿ, համապատասխանում է անվտանգության խիստ ստանդարտներին»: Կայանը պարբերաբար ստուգվում է, իսկ ԲԲԷՌ-440/270 տեսակի ռեակտորն ադապտացված է սեյսմիկ հատուկ պայմաններին: Բացի այդ, ԱԷԿ-ի վերագործարկումից հետո իրականացվել է կայանի անվտանգության լրացուցիչ սեյսմիկ արդիականացում: Այսպիսով, ՀԱԷԿ-ն ի վիճակի է դիմակայել սեյսմիկ ալիքներին, որոնք կարող են լինել տարածաշրջանում: Մասնագետը հատուկ ընդգծել է, որ, օրինակ, ԱՄՆ ատոմային կայաններում տեղադրված է 2 վթարային դիզելային գեներատոր, իսկ Մեծամորի ատոմային էլեկտրակայանում`5, ինչը թույլ է տալիս զգալիորեն նվազեցնել բոլոր հնարավոր ռիսկերը: Եվս մեկ կարևոր փաստ, ինչի մասին մոռանում են կայանի շուտափույտ փակման կողմնակիցները`Հայկական ԱԷԿ-ը միակն է աշխարհում, որն ունի բնական շրջանառության ռեժիմ, ինչը թույլ է տալիս անհրաժեշտության դեպքում, նույնիսկ առանց հարկադիր շրջանառության, ապահովել ռեակտորի սառեցումը 72 ժամվա ընթացքում:

 

Հեքիաթ 3: Հայաստանում ֆինանսական և նյութական ռեսուրսների բացակայությունը կայանի անվտանգության պահպանման հնարավորություն չի տալիս

 

Ինչպես հայտնի է, Հայաստանը Ռուսաստանի հետ համատեղ ԱԷԿ արդիականացմանն ուղղված աշխատանքներ է իրականացնում: Արդիականացումը ոչ միայն հին սարքավորումը նորով փոխարինումն է, այլ նաև ատոմակայանի էլ ավելի մեծ հուսալիության և անվտանգության ապահովմանն ուղղված լայնածավալ աշխատանքը: Հայ մասնագետների հետ միասին այդ աշխատանքները կատարում են նաև ռուսական «Ռուսատոմ Սերվիս» ընկերության մասնագետները, ովքեր մասնագիտացած են ռուսական նախագծերով կառուցված ԱԷԿ տեխնիկական սպասարկման ոլորտում: ՀԱԷԿ նախկին գլխավոր տնօրեն Սուրեն Ազատյանը նշում է, որ 1993 թվականից  մինչ օրս ՀԱԷԿ անվտանգության բարձրացման նպատակով ներդրվել է ավելի քան 200 մլն.դոլար: Միջոցները տրամադրվել են ԱՄՆ էներգետիկայի դեպարտամենտի, Եվրամիության, Ռուսաստանի Դաշնության կողմից: 1995 թվականին երկրորդ էնորգաբլոկի վերագործարկման պահից ի վեր, կատարվել է վերջինիս անվտանգության մակարդակի բարձրացմանն ուղղված 1400 միջոցառում: Եվս 300 մլն.դոլար կներդրվի ՀԱԷԿ N2 էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի երկարացման նախագծի շրջանակներում: Ելնելով այս թվերից՝ կայանի անվտանգության պահպանման համար գումարի բացակայության վերաբերյալ «փորձագետների» հայտարարությունները չեն համապատասխանում իրականությանը: Բոլոր այդ ապատեղեկատվությունները կարող են ունենալ մեկ պատասխան, որը մերը չէ՝ որպես շահագրգիռ կողմի: Այն ուղղակի պատասխան չէ, այլ ներկայացնում է միջուկային էներգետիկայի բնագավառում ամենահեղինակավոր կազմակերպության՝ ՄԱԳԱՏԷ-ի բազմաթիվ գնահատականներն ու վկայությունները: ՄԱԳԱՏԷ-ի միջուկային անվտանգության փորձագետների խումբը բոլորովին վերջերս ավարտել է ՀԱԷԿ-ի  երկարաժամկետ շահագործման անվտանգության գնահատումը: Այդ կազմակերպության եզրակացությունների համաձայն, որը ներկայացրել է մասնագետների խումբն Արգենտինայից,  Բուլղարիայից, Կանադայից, Հնդկաստանից, Ուկրաինայից և ՄԱԳԱՏԷ-ից, ՀԱԷԿ գործունեությունը համապատասխանում է միջազգային բոլոր ստանդարտներին: Առանձին քննարկվել են կայանի երկարաժամկետ շահագործման հետ կապված ծրագրերը, մարդկային ռեսուրսներին և կառավարմանն առնչվող հարցերը: Փորձագետներն ատոմային կայանի աշխատանքում դրական կողմեր են առանձնացրել, որոնցից են՝ սեյսմիկ անվտանգության ատեստավորման ու անվտանգության արդիականացման ծրագրերը։ Ներկայացվել են նաև երկարաժամկետ շահագործման անվտանգության բարելավման վերաբերյալ մի շարք խորհուրդներ։ Օրինակ, ԱԷԿ-ում պետք է մշակվի ու ներդրվի մեթոդաբանություն, որի համաձայն՝ անվտանգության հետ կապված բոլոր համակարգերը պետք է գնահատվեն երկարատև շահագործման տեսանկյունից։ ՀԱԷԿ ղեկավարությունը պատրաստակամություն է հայտնել կատարել բոլոր հանձնարարականները և խնդրել ՄԱԳԱՏԷ-ին հաջորդ առաքելությունը ծրագրել մոտավորապես 18 ամիս հետո։ Զեկույցը քննարկվելու է ՄԱԳԱՏԷ-ի կենտրոնակայանում, իսկ վերջնական զեկույցը կներկայացվի երեք ամսվա ընթացքում:

 

Հեքիաթ 4. ԱԷԿ-ում օգտագործվող ջրով, որը թունավորված է ռադիացիայից, ոռոգվում է Արարատյան դաշտավայրի գյուղացիների հողամասերը, իսկ ռադիոակտիվ թափոնները պահվում են ադրբեջանական գրավյալ տարծաքներում:

 

Հայաստանը, ինչպես ցանկացած նորմալ երկիր, չի պատրաստվում կտրել այն ճյուղը, որի վրա նստած է, և հսկայական նշանակություն է տալիս միջուկային անվտանգության ապահովմանը և միջազգային իրավական փաստաթղթերի իրականացմանն ազգային և միջազգային մակարդակներում, այդ թվում նաև այդ ոլորտում կենսունակ օրենսդրության ստեղծման ճանապարհով: Հայկական ԱԷԿ-ի ողջ գործունեությունը կանոնակարգվում է մի շարք միջազգային իրավական ակտերով: ՀԱԷԿ-ի անվտանգության ստանդարտները երաշխավորում են, որ ռադիոակտիվ թափոնները և արդեն աշխատած միջուկային վառելիքը ոչ մի վտանգ չեն ներկայացնում Ադրբեջանին, և ոչ ել տարածշրջանի որևէ երկրի: Հետևաբար, հայտարարությունն այն մասին, որ կայանի աշխատանքի հետևանքով տարածաշրջանում դիտվում է տասնյակ անգամ բարձր ռադիացիոն ֆոն, իսկ գետերում լողում են մուտանտ-ձկներ, դիտվում են որպես մոլեգին ֆանտազիա, ինչպես նաև ցանկալին իրականի տեղ ներկայացնելու փորձ: Կայանն ամեն տարի ստուգվում է, որի ընթացքում փորձագետները չափում են շրջակա միջավայևրի պարամետրերը: Այնուհետև այդ հաշվետվությունները հրապարակվում են ազատ և հասանելի ռեժիմով: Քանի որ կայանը մինչ օրս գործում է, և չկա դրա փակման մասին որոշում, հետևաբար կարող է լինել միայն մեկ եզրակացություն`բնակչության և շրջակա միջավայրի համար Հայկական ԱԷԿ-ը ոչ մի սպառնալիք չի ներկայացնում: Բացի այդ, պետք չէ մոռանալ, որ ՀԱԷԿ-ում անվտանգության ապահովման սկզբունքները ենթադրում են, որ ամբողջովին բացառվում է միջուկային վառելիքի և թափոնների դուրսբերման հնարավորությունը կայանի տարածքից: Հայաստանը 2015 թվականին մի շարք փոփոխություններ կատարեց կառավարության որոշումներում, որոնք վերաբերվում էին ռադիոակտիվ նյութերի արտահանմանը և ներմուծման լիցենզավորման իրավունքին, ռադիոակտիվ նյութերի ֆիզիկական պաշտպանության կանոններին, հայկական ատոմակայանի, միջուկային նյութերի ֆիզիկական պաշտպանությանը և անվտանգության բարձրացմանը: ՄԱԳԱՏԷ-ի առաջարկների հիման վրա ՀԱԷԿ-ի համար մշակվել է «Ռադիոակտիվ թափոնների և աշխատած միջուկային վառելիքի կառավարման ռազմավարություն»: Հետևաբար, աշխատած ռադիոակտիվ թափոնների ուտիլիզացիան նույնպես տեղի է ունենում միջազգային հեղինակավոր կազմակերպությունների հսկողության ներքո:

ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Ներմուծեք թվանշաններն     


Նորություններ
«Քո կողքին» աջակցության ծրագրի շահառուները՝ IDBank-ում«Քո կողքին» աջակցության ծրագրի շահառուները՝ IDBank-ում
Արդշինբանկը կրկին ճանաչվել է Տարվա փրայվիթ բանկ և Տարվա մանրածախ բանկ Global Banking and Finance Awards  ամսագրի վարկածովԱրդշինբանկը կրկին ճանաչվել է Տարվա փրայվիթ բանկ և Տարվա մանրածախ բանկ Global Banking and Finance Awards  ամսագրի վարկածով
Բրիտանական Express UK պարբերականը Հայաստանը համարել է մշակութային զբոսաշրջության ամենաարագ զարգացող ուղղություններից մեկըԲրիտանական Express UK պարբերականը Հայաստանը համարել է մշակութային զբոսաշրջության ամենաարագ զարգացող ուղղություններից մեկը
Ամունդի-Ակբան շարունակում է աջակցել Հայաստանի տնտեսական զարգացմանըԱմունդի-Ակբան շարունակում է աջակցել Հայաստանի տնտեսական զարգացմանը
Իդրամը՝ Պարենային ապահովության խնդրի դեմ պայքարումԻդրամը՝ Պարենային ապահովության խնդրի դեմ պայքարում
ՎՏԲ-Հայաստան Բանկն աջակցել է ջազմեն Լևոն Մալխասյանի համերգինՎՏԲ-Հայաստան Բանկն աջակցել է ջազմեն Լևոն Մալխասյանի համերգին
Կոնվերս Բանկի Card2Card արշավի մրցանակները հանձնվել են հաղթողներինԿոնվերս Բանկի Card2Card արշավի մրցանակները հանձնվել են հաղթողներին
Հայաստանը, հիմնականում, գինի է արտահանում Ռուսաստան, ներկրում է Իսպանիայից և ԻտալիայիցՀայաստանը, հիմնականում, գինի է արտահանում Ռուսաստան, ներկրում է Իսպանիայից և Իտալիայից
Հայաստանում տնտեսական ակտիվության աճը 2024թ. հունվար-նոյեմբերին դանդաղել է՝ 14,4%-ից մինչեւ 7,4%Հայաստանում տնտեսական ակտիվության աճը 2024թ. հունվար-նոյեմբերին դանդաղել է՝ 14,4%-ից մինչեւ 7,4%
Գուշակությամբ չենք զբաղվում. ֆինանսների նախարարը պարզաբանել է հարկային աննախադեպ ապառքների պատճառներըԳուշակությամբ չենք զբաղվում. ֆինանսների նախարարը պարզաբանել է հարկային աննախադեպ ապառքների պատճառները
Ֆինանսների նախարարը ՏՏ ոլորտի անկումը չի կապում Հայաստանի հարկաբյուջետային քաղաքականության հետՖինանսների նախարարը ՏՏ ոլորտի անկումը չի կապում Հայաստանի հարկաբյուջետային քաղաքականության հետ
Արդշինբանկը ֆինանսավորել է նորարարական ջերմոցի կառուցումըԱրդշինբանկը ֆինանսավորել է նորարարական ջերմոցի կառուցումը
Հայաստանում որոշել են հետաձգել հիփոթեքային վարկերի մարմանն ուղղվող եկամտահարկի վերադարձի հարկումըՀայաստանում որոշել են հետաձգել հիփոթեքային վարկերի մարմանն ուղղվող եկամտահարկի վերադարձի հարկումը
ՄՊՀ-ը տուգանել է մի շարք բենզալցակայանների՝ պահանջներին չհամապատասխանող բենզին իրացնելու համարՄՊՀ-ը տուգանել է մի շարք բենզալցակայանների՝ պահանջներին չհամապատասխանող բենզին իրացնելու համար
Հայկ Մարության. ՔՊ-ը հանրային կառավարման միայն մեկ ձեւ գիտի՝ ավելի ու ավելի մեծացնել քաղաքացիներից գանձվող գումարներըՀայկ Մարության. ՔՊ-ը հանրային կառավարման միայն մեկ ձեւ գիտի՝ ավելի ու ավելի մեծացնել քաղաքացիներից գանձվող գումարները
Հայաստանի ֆինանսական իշխանություններն իջեցրել են 2024 թվականի ՀՆԱ-ի աճի կանխատեսումը՝ 5.8%- ից մինչեւ 5-5.5%Հայաստանի ֆինանսական իշխանություններն իջեցրել են 2024 թվականի ՀՆԱ-ի աճի կանխատեսումը՝ 5.8%- ից մինչեւ 5-5.5%
2025 թվականի համար ներկայացվել է Հայաստանի համայնքներում ավելի քան 50 մլրդ դրամի ծրագրերի իրականացման 135 հայտ2025 թվականի համար ներկայացվել է Հայաստանի համայնքներում ավելի քան 50 մլրդ դրամի ծրագրերի իրականացման 135 հայտ
Team Telecom Armenia-ի NGN նորարարական ցանցն այժմ հասանելի է Վայոց ձորի և Արամավիրի մարզերի բոլոր քաղաքներումTeam Telecom Armenia-ի NGN նորարարական ցանցն այժմ հասանելի է Վայոց ձորի և Արամավիրի մարզերի բոլոր քաղաքներում
Երեւանում այսուհետեւ աղբահանության դիմաց վճար կգանձվի զբաղեցրած բնակտարածքի, այլ ոչ թե բնակիչների թվի հիման վրաԵրեւանում այսուհետեւ աղբահանության դիմաց վճար կգանձվի զբաղեցրած բնակտարածքի, այլ ոչ թե բնակիչների թվի հիման վրա
Երևանի քաղաքապետարանը նվազեցրել է մայրաքաղաքի գոտիներից մեկում շինարարության թույլտվության տեղական տուրքերըԵրևանի քաղաքապետարանը նվազեցրել է մայրաքաղաքի գոտիներից մեկում շինարարության թույլտվության տեղական տուրքերը
2024 թվականի հունվար-նոյեմբերին Հայաստանի պետական գանձարանի եկամուտները 2023 թվականի ցուցանիշի համեմատ ավելացել են 9,6%-ով կամ 199,2 մլրդ դրամով2024 թվականի հունվար-նոյեմբերին Հայաստանի պետական գանձարանի եկամուտները 2023 թվականի ցուցանիշի համեմատ ավելացել են 9,6%-ով կամ 199,2 մլրդ դրամով
2024թ. առաջին կիսամյակում Հայաստանը 13%-ով կրճատել է Ռուսաստանից բնական գազի մատակարարումները՝ 71,2%-ով ավելացնելով հեղուկ գազի ներմուծումը2024թ. առաջին կիսամյակում Հայաստանը 13%-ով կրճատել է Ռուսաստանից բնական գազի մատակարարումները՝ 71,2%-ով ավելացնելով հեղուկ գազի ներմուծումը
Ցորենի ողջ ծավալը Հայաստանը գնում է ՌուսաստանիցՑորենի ողջ ծավալը Հայաստանը գնում է Ռուսաստանից
ՏԿԵ նախարարը քննարկել է ՀԱԷԿ-ի 2-րդ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի երկարաձգման հեռանկարըՏԿԵ նախարարը քննարկել է ՀԱԷԿ-ի 2-րդ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի երկարաձգման հեռանկարը
Շրջանառությունից հանվել է տնտեսվարող սուբյեկտների կողմից իրենց տարածքները տեսահսկման համակարգերով ապահովելու օրենսդրական փաթեթըՇրջանառությունից հանվել է տնտեսվարող սուբյեկտների կողմից իրենց տարածքները տեսահսկման համակարգերով ապահովելու օրենսդրական փաթեթը
ՀԱԷԿ-ի տնօրեն. ռուսական կողմը առաջարկություններ կներկայացնի ՀԱԷԿ-ի երկրորդ էներգաբլոկի ռեակտորի սառեցման համակարգերի արդիականացման վերաբերյալՀԱԷԿ-ի տնօրեն. ռուսական կողմը առաջարկություններ կներկայացնի ՀԱԷԿ-ի երկրորդ էներգաբլոկի ռեակտորի սառեցման համակարգերի արդիականացման վերաբերյալ
ԱրարատԲանկը՝ «Տարվա խոշոր ընկերություն» կորպորատիվ սոցիալական պատասխանատվության ոլորտումԱրարատԲանկը՝ «Տարվա խոշոր ընկերություն» կորպորատիվ սոցիալական պատասխանատվության ոլորտում
Ընտանեկան փոքր երազանքից մինչև մեծ բիզնես. Danielyan SweetsԸնտանեկան փոքր երազանքից մինչև մեծ բիզնես. Danielyan Sweets
2024թ. առաջին կիսամյակում Հայաստան նավթամթերքի ներմուծումը կրճատվել է 16,4%-ով2024թ. առաջին կիսամյակում Հայաստան նավթամթերքի ներմուծումը կրճատվել է 16,4%-ով
1% idcoin՝ ամանորյա տանջանքի փոխարեն․ ակտուալ խորհուրդներ1% idcoin՝ ամանորյա տանջանքի փոխարեն․ ակտուալ խորհուրդներ
Հայաստանը բրազիլական շաքարը փոխարինել է ռուսականովՀայաստանը բրազիլական շաքարը փոխարինել է ռուսականով
Վերին Լարսի հսկիչ անցակետով անցման իր հերթին է սպասում  մոտ 850 հայկական բեռնատարՎերին Լարսի հսկիչ անցակետով անցման իր հերթին է սպասում  մոտ 850 հայկական բեռնատար
Երևանում անհրաժեշտ է կառուցել աղբավերամշակման գործարան. քաղաքապետԵրևանում անհրաժեշտ է կառուցել աղբավերամշակման գործարան. քաղաքապետ
Էներգետիկ ոլորտն այսօր Հայաստանի տնտեսության կարևորագույն ճյուղերից մեկն է. նախարարԷներգետիկ ոլորտն այսօր Հայաստանի տնտեսության կարևորագույն ճյուղերից մեկն է. նախարար
Ռուսաստանի կառավարությունում ներկայացրել են հայ-ռուսական միջկառավարական հանձնաժողովի 23-րդ նիստի արդյունքներըՌուսաստանի կառավարությունում ներկայացրել են հայ-ռուսական միջկառավարական հանձնաժողովի 23-րդ նիստի արդյունքները
Հայաստանի արտարժույթի միջբանկային շուկայում դեկտեմբերի 16-20-ը դոլարային գործարքները նվազել են, իսկ ռուբլով գործարքներն սկսել են աճելՀայաստանի արտարժույթի միջբանկային շուկայում դեկտեմբերի 16-20-ը դոլարային գործարքները նվազել են, իսկ ռուբլով գործարքներն սկսել են աճել
Idram Junior-ը գրքեր է նվիրել դպրոցներինIdram Junior-ը գրքեր է նվիրել դպրոցներին
Team-ի Կայուն զարգացման պարտատոմսերը ցուցակվեցին Հայաստանի ֆոնդային բորսայումTeam-ի Կայուն զարգացման պարտատոմսերը ցուցակվեցին Հայաստանի ֆոնդային բորսայում
Արդյոք բոլոր փողերը պաշտպանված են ռուսական բանկերումԱրդյոք բոլոր փողերը պաշտպանված են ռուսական բանկերում
Կոնվերս Բանկում ամփոփել են C360 Visa քարտապանների համար արշավի արդյունքներըԿոնվերս Բանկում ամփոփել են C360 Visa քարտապանների համար արշավի արդյունքները
ԱԺ փոխխոսնակ. Համաշխարհային թվային համագործակցությունը դառնում է առավել կարեւոր փոխկապակցված աշխարհումԱԺ փոխխոսնակ. Համաշխարհային թվային համագործակցությունը դառնում է առավել կարեւոր փոխկապակցված աշխարհում
Գևորգ Պապոյանը եւ «Ցե-Կվադրատ Ամպեգա»-ի ներկայացուցիչները քննարկել են Հայաստանի կապիտալի շուկայի և ֆինանսական էկոհամակարգի զարգացումըԳևորգ Պապոյանը եւ «Ցե-Կվադրատ Ամպեգա»-ի ներկայացուցիչները քննարկել են Հայաստանի կապիտալի շուկայի և ֆինանսական էկոհամակարգի զարգացումը
ԱՄՆ-ում ՀՀ դեսպանությունում տեղի է ունեցել հատուկ քննարկում՝ նվիրված ԱՄՆ ՄԶԳ տևական ազդեցությանը ՀՀ տնտեսական զարգացման և ժողովրդավարական կառավարման ամրապնդման գործումԱՄՆ-ում ՀՀ դեսպանությունում տեղի է ունեցել հատուկ քննարկում՝ նվիրված ԱՄՆ ՄԶԳ տևական ազդեցությանը ՀՀ տնտեսական զարգացման և ժողովրդավարական կառավարման ամրապնդման գործում
Միրզոյան. Հայաստանը հանձնառու է կառուցողական համագործակցության ՍԾՏՀԿ շրջանակներում՝ սևծովյան տարածաշրջանում խաղաղության ու կայունության օրակարգն առաջ մղելու համարՄիրզոյան. Հայաստանը հանձնառու է կառուցողական համագործակցության ՍԾՏՀԿ շրջանակներում՝ սևծովյան տարածաշրջանում խաղաղության ու կայունության օրակարգն առաջ մղելու համար
Big Christmas Market-ը` Իդրամի, IDBank-ի ու idplus-ի հետBig Christmas Market-ը` Իդրամի, IDBank-ի ու idplus-ի հետ
Գերարագ ինտերնետից մինչև դամաֆոնային ու անվտանգության համակարգեր. Fnet TelecomԳերարագ ինտերնետից մինչև դամաֆոնային ու անվտանգության համակարգեր. Fnet Telecom
Այլևս չենք ուզում լինել second hand ապրանքների սպառող․Փաշինյանը փոխում է բարեգործության տրամաբանությունըԱյլևս չենք ուզում լինել second hand ապրանքների սպառող․Փաշինյանը փոխում է բարեգործության տրամաբանությունը
Հայաստանի կառավարությունը մտադիր է Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի բաժնետոմսերի իր փաթեթով դուրս գալ IPOՀայաստանի կառավարությունը մտադիր է Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի բաժնետոմսերի իր փաթեթով դուրս գալ IPO
Ծառայողական մեքենաները կրճատելու իմ կոչն ուժի մեջ է. Փաշինյանն Ծառայողական մեքենաները կրճատելու իմ կոչն ուժի մեջ է. Փաշինյանն "անհնազանդ համայնքներին" սպառնացել է ֆինանսավորման կրճատմամբ
Հայաստանը Ճապոնիայի հետ եկամուտների կրկնակի հարկումը բացառելու մասին կոնվենցիա կստորագրի Հայաստանը Ճապոնիայի հետ եկամուտների կրկնակի հարկումը բացառելու մասին կոնվենցիա կստորագրի 
ԿԶԵՀ-ը Հայաստանին 2 մլն դոլարի դրամաշնորհ կտրամադրի պետական հատվածի կազմակերպությունների ֆինանսական հաշվետվությունների որակը բարձրացնելու համարԿԶԵՀ-ը Հայաստանին 2 մլն դոլարի դրամաշնորհ կտրամադրի պետական հատվածի կազմակերպությունների ֆինանսական հաշվետվությունների որակը բարձրացնելու համար
Հայաստանը Հունգարիայի հետ տնտեսական համագործակցության մասին համաձայնագիր կստորագրիՀայաստանը Հունգարիայի հետ տնտեսական համագործակցության մասին համաձայնագիր կստորագրի
Հերթական #հատիկառհատիկ՝ վարչապետից. ԶՊՄԿ-ը պետբյուջե է վճարել 33 մլրդ 249 մլն դրամ ՝ որպես կառավարության շահաբաժինՀերթական #հատիկառհատիկ՝ վարչապետից. ԶՊՄԿ-ը պետբյուջե է վճարել 33 մլրդ 249 մլն դրամ ՝ որպես կառավարության շահաբաժին
ՀԾԿՀ-ն հաստատել է Հայաստանում 5G տեխնոլոգիայի ներդրման համար մրցույթների կազմակերպման կանոններըՀԾԿՀ-ն հաստատել է Հայաստանում 5G տեխնոլոգիայի ներդրման համար մրցույթների կազմակերպման կանոնները
ԲՏԱ փոխնախարարը ՀՄՄ տարածաշրջանային գրասենյակի տնօրենի հետ քննարկել է Հայաստանի հետ համագործակցության հեռանկարներըԲՏԱ փոխնախարարը ՀՄՄ տարածաշրջանային գրասենյակի տնօրենի հետ քննարկել է Հայաստանի հետ համագործակցության հեռանկարները
ՏԿԵ նախարարը Շվեդիայի դեսպանի հետ քննարկել է երկկողմ համագործակցության զարգացման հեռանկարներըՏԿԵ նախարարը Շվեդիայի դեսպանի հետ քննարկել է երկկողմ համագործակցության զարգացման հեռանկարները
ԱՄՀ-ի խորհուրդը SBA-ի 4-րդ ամփոփիչ ստուգման արդյունքում հավանություն է տվել Հայաստանին 24.12 մլն դոլարի stand-by վարկի տրամադրմանըԱՄՀ-ի խորհուրդը SBA-ի 4-րդ ամփոփիչ ստուգման արդյունքում հավանություն է տվել Հայաստանին 24.12 մլն դոլարի stand-by վարկի տրամադրմանը
Կոնվերս Բանկի պարտատոմսերը ցուցակվել են Հայաստանի ֆոնդային բորսայումԿոնվերս Բանկի պարտատոմսերը ցուցակվել են Հայաստանի ֆոնդային բորսայում
Հայաստանի և Իրանի ներկայացուցիչները քննարկել են զբոսաշրջության ոլորտում համագործակցության հեռանկարներըՀայաստանի և Իրանի ներկայացուցիչները քննարկել են զբոսաշրջության ոլորտում համագործակցության հեռանկարները
Տիգրան Ջրբաշյան. Հայաստանն այսօր շատ լուրջ մարտահրավերի առջև է կանգնած ժողովրդագրության ոլորտումՏիգրան Ջրբաշյան. Հայաստանն այսօր շատ լուրջ մարտահրավերի առջև է կանգնած ժողովրդագրության ոլորտում
Կարդալ ավելին
Արտ. փոխարժեքները
26.12.2024
RUB3.980.00
USD396.180.12
EUR412.071.00
GBP496.490.03
CAD275.430.33
JPY25.17-0.04
CNY54.280.02
CHF440.490.47