Արմինֆո. Օգոստոսի 24-ից մինչև սեպտեմբերի 8-ը Հայկական ատոմային էլեկտրակայանում գործընկերային ստուգումներ են անցկացրել միջազգային փորձագետները, որոնց ներգրավել էր ԱԷԿ շահագործող կազմակերպությունների համաշխարհային ասոցիացիայի մոսկովյան կենտրոնը:
1989 թվականին ստեղծված ԱԷԿ շահագործող կազմակերպությունների համաշխարհային ասոցիացիան գործում է պետական և կարգավորող մարմիններից անկախ և բացառապես կազմակերպության անդամ ԱԷԿ-ների շահերից ելնելով: Կազմակերպության անդամ է նաև Հայկական ԱԷԿ-ը, ինչը, հաշվի առնելով այլ ԱԷԿ-ների հետ փորձի փոխանակումը, թույլ է տալիս բարձրացնել ԱԷԿ շահագործման հուսալիությունը: Կազմակերպության հետ ՀԱԷԿ համագործակցությունը չի սահմանափակվում միայն ստուգումներով: Ասոցիացիան հաճախ ՀԱԷԿ մասնագետների համար կազմակերպում է ուղևորություններ միջուկային էներգետիկայի այլ օբյեկտներ` առաջավոր փորձին ծանոթանալու նպատակով: Հուլիսի 24-28-ը հայ մասնագետներն ուսումնասիրել են Սմոլենսկի ԱԷԿ առաջավոր փորձն աշխատանքի պահպանության ոլորտում: Այցն իրակաանցվել է ԱԷԿ շահագործող կազմակերպությունների համաշխարհային ասոցիացիայի փորձի փոխանակման ծրագրի շրջանակում: ՀԱԷԿ մասնագետները նաև հակավթարային վարժանք են անցել Կոլայի ԱԷԿ-ում: Նման միջոցառումներին Հայաստանի ներկայացուցիչների մասնակցությունը թույլ է տալիս բարձրացնել մասնագիտական հմտությունների մակարդակը, աշխատավայրում կիրառել առաջավոր փորձը, ինչն, անկասկած, նպաստում է ԱԷԿ անվտանգության մակարդակի բարձրացմանը: ՀԱԷԿ-ում վերջին ստուգմանը մասնակցել են Ուկրաինայի մասնագետները:
ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հետ զրույցում խմբի ղեկավար, Զապորոժիեի ԱԷԿ-ում ԱԷԿ շահագործող կազմակերպությունների համաշխարհային ասոցիացիայի ներկայացուցիչ Վիկտոր Լիվինսկին պատմել է, որ գործընկերային ստուգումներն անցկացվում են չորս տարին մեկ անգամ: Ընթացիկ տարվա մայիսին իրականացվել է ասոցիացիայի 6 ներկայացուցիչների նախնական այցը ՀԱԷԿ, ստորագրվել է արձանագրություն իրականացված գործընկերային ստուգման մասին: «Չափազանց կարևոր էին նաև առաջին տպավորությունները, կայանի նախնական զննումը՚, - նշել է փորձագետը, հավելելով, որ գործընկերային ստուգման նպատակն աջակցությունն է ՀԱԷԿ-ին անվտանգ շահագործման ամենաբարձր ցուցանիշների հասնելու գործում: ՀԱԷԿ էին հրավիրվել 8 երկրների 19 փորձագետներ, որոնք անցկացրել են կայանում կատարվող աշխատանքների դիտարկում, քննարկումներ և հարցազրույցներ են վարել ՀԱԷԿ անձնակազմի հետ: ՀԱԷԿ-ու գործընկերային ստուգումների արդյունքում կներկայացվեն հանձնարարականներ, որոնք հաշվի են առնում միջուկային էներգետիկայի ոլորտում կուտակված միջազգային փորձը: Այդ հանձնարարականների կատարումը թույլ կտա բարձրացնել միջուկային օբյեկտի անվտանգ շահագործման մակարդակը: «Չափազանց կարևոր է, որպեսզի «ստուգում՚ բառը մենաբանվի որպես «օգնություն՚: Չէ որ Օպերատորների համաշխարհային ասոցիացիայի գործունեության կարևորագույն ուղղություններից մեկն աշխարհի բոլոր ԱԷԿ-ների անվտանգության մակարդակի բարձրացումն է: Ասոցիացիայի կենտրոններն Ատլանտայում, Տոկիոյում, Փարիզում Մոսկվայում զբաղվում են իրենց տարածաշրջանների ԱԷԿ-ների վիճակի ուսումնասիրմամբ: Ստուգումների գլխավոր խնդիրը շահագործման մակարդակի կատաելագործումն է, ԱԷԿ շահագործման ազգային և միջազգային նորմատիվային փաստաթղթերին հետևելը: Ստուգումների ժամանակ կարմիր գծով անցնում է ԱԷԿ-ների անվտանգության մակարդակի բարձրացման հարցը՚, - նշել է Վիկտոր Լիվինսկին, հավելելով, որ անվտանգությանն առնչվող հարցերի նկատմամբ անլուրջ վերաբերմունքը հղի է չափազանց լուրջ հետևանքներով, որոնց օրինակ կարող են ծառայել Թրի Մայլ Այլենդի (ԱՄՆ), Չեռնոբիլի (ԽՍՀՄ) և Ֆուկուսիմայի (Ճապոնիա) ԱԷԿ-ների վթարները: Այդ միջադեպերը վառ վկայություն են այն բանի, որ անհրաժեշտ է պատշաճ վերաբերմունք սեփական աշխատանքի նկատմամբ` կայանի յուրաքանչյուր աշխատակցի կողմից, որոնց համատեղ աշխատանքից է կախված միջուկային անվտանգությունը: Վիկտոր Լիվինսկին ընդգծել է, որ ատոմային էներգետիկայի ոլորտում աշխատանքի իր 34-ամյա փորձը ցույց է տվել, որ այդ աշխատանքում մանրուքներ, պարզապես, գոյություն չունեն: «Մեր թիմի խնդիրը համաշխարհային լավագույն փորձի ուսումնասիրումն է և այն Հայկական ԱԷԿ ղեկավարությանը ներկայացնելը՚, - նշել է Վ.Լիվինսկին:
Նա նշել է, որ ՀԱԷԿ հետ համագործակցությունը երկկողմանի բնույթի է: «Մի կողմից, շփվելով գործընկերնրի հետ, դու ինքդ ես բարձրացնում գիտելիքներիդ մակարդակը, մյուս կողմից, փոխանցում ես քո փորձը: Այլ կերպ ասած` խոսքը վերաբերում է փորձի փոխանակմանը: Կա շատ լավ հասկացություն` հաշվի առնել արտաքին փորձը, որը մենք ցանկանում ենք առաջարկել ՀԱԷԿ ղեկավարությանը: Մեր խնդիրը համաշխարհային թրենդեր առաջարկելն է կայանում իկիրառելու համար՚, - ընդգծել է փորձագետը, հավելելով, որ Հայաստանի հետ ՕՀԱ համագործակցությունը լիընթաց է: Ասոցիացիան օպերատիվորեն արձագանքում է ՀԱԷԿ բոլոր հարցումներին, Հայկական ԱԷԿ ղեկավարությանը տեղեկացնում է բոլոր նորամուծությունների մասին, որոնք ներդրվում և կիրառվում են աշխարհի ատոմակայաններում: «Կայանն այդ տեղեկատվությունը վերլուծում է` բացահայտելով իր համար օգտակար նորույթները: Դա առավել ևս կարևոր է, քանի որ Հայկական ԱԷԿ-ում ընթանում են արդիականացման և երկրորդ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի երկարաձգման աշխատանքներ: Շատ հաճելի է, որ կայանը բաց է փորձագետների և գործընկերների հետ շփման համար, որոնք ստանում են անհրաժեշտ ողջ տեղեկատվությունը: Սա իմ առաջին ստուգումը չէ, դրանց թիվը հասնում է մոտ 15-ի: Տարբեր կայաններում հանդիպել եմ ղեկավարության տարբեր վերաբերմունքի: Սակայն այստեղ վերաբերմունը չափազանց բարյացակամ է: Զգացվում է կողմերի` այնպիսի փաստաթուղթ ստանալու ցանկությունը, որն օգտակար լինի կայանի անվթար և կայուն աշխատանքի համար` օգուտ բերելով ողջ հայ ժողովրդին՚, - ասել է Վիկտոր Լիվինսկին:
Խոսելով ՕՀԱ և ԱԷՄԳ կողմից ՀԱԷԿ-ում անցկացվող ստուգումների մասին` փորձագետը փաստել է, որ այդ միջազգային կառույցներից յուրաքանչյուրը, որոնց լիիրավ անդամ է նաև Հայկական ԱԷԿ-ը, ունեն փաստաթղթեր և հանձնարարականներ, որոնց գլխավոր նպատակը միջուկային անվտանգության կատարելագործումն է ատոմային օբյեկտներում: