Փորձագետ. Հայաստանում կշարունակվեն սննդամթերքի թանկացումները ու ոչ միայն

Արմինֆո. Սպառողների խորհրդատվության կենտրոնի ղեկավար Կարեն Չիլինգարյանը կանխատեսում պարենային ապրանքների գների հետագա աճ: «2018 թվականի հունվարի 1-ից ԵԱՏՄ Մաքսային կանոնները Հայաստանում ուժի մեջ են մտնում ամբողջությամբ: Այս կապակցությամբ սպասվում է, ապրանքների գների հետագա աճ», - ասել է նա հոկտեմբերի 9-ին ԱրմԻնֆո-ին:

Ըստ Չիլինգարյանի, կարագի 30-40% թանկացումը Հայաստանում պայմանավորված է 30-40% թանկացումներով միջազգային շուկաներում: «Հատկանշական է, որ համաշխարհային շուկայում գների տատանումների դեպքում, դեպի աճի կողմը, հայկական շուկան արձագանքում է անմիջապես, բայց գների իջեցման դեպքում փոփոխությունները դիտվում են միայն 6-8 ամիս անց», - ասել է փորձագետը:

Մսի այսօրվա թանկացումները, ըստ փորձագետի, արդյունք է եղանակային պայմանների, ավելի ճիշտ`երաշտի, որը հանգեցրել է կերի թանկացման և անասունների գլխաքանակի կրճատման: Այս ֆոնին նկատելի է արտահանման աճը, ինչը վատ է տեղական սպառողի համար: Պահանջարկի աճին շուկան, բնականաբար, արձագանքել է գների աճով», - ասել է նա:

Միևնույն ժամանակ, ըստ փորձագետի, որ գների մակարդակը ներկայիս չի պահպանվի նույնիսկ առաջիկա 3 ամիսների ընթացքում: «Կարագը միջազգային շուկայում թանկացել է ոչ թե 30%-ով, այլ 50-100%», - ասել է նա: Այսպիսով, ներմուծողները կշարունակեն բարձրացնել գները: Բացի այդ, փորձագետը կոչ է արել հաշվի առնել նաև այն փաստը, որ հունվարի 1-ից Հայաստանում սպասվում է գների նոր աճ, կապված ԵԱՏՄ Մաքսային կանոնների ամբողջությամբ ուժի մեջ մտնելու հետ: «Եթե նախկինում մաքսային ձևակերպումների ապրանքների հավասար էր 10%, ապա նոր կանոններով մաքսային սակագները կլինեն 15-25%: Այսպես, օրինակ, ակնհայտ է, որ շաքարավազը կթանկանա  30-40%» -ասել է Չիլինգարյանը:

Նշենք, որ 2018 թվականից չեն գործելու ԵԱՏՄ-ին անդամակցելիս սահմանված դուրսբերումները, որոնք կանխեցին մաքսատուրքերի դրույքաչափերի աճը և դրանից բխող  թանկացումները 759 առաջին անհրաժեշտության ապրանքների գծով: Դեռ ԵԱՏՄ-ին միանալուց առաջ տեղական փորձագետները հայտարարում էին գրեթե բոլոր ապրանքների թանկացման անխուսափելիության մասին: Վերլուծության համաձայն նշվել է, որ 60% ապրանքների գծով Մաքսային միությունում դրույքաչափերն ավելի բարձր են, քան Հայաստանում: Միայն 14,5% ապրանքների գծով են դրանք Հայաստանում ավելի ցածր: Այսինքն ԵԱՏՄ-ին միանալիս կանխատեսվոմ էր առնվազն 7000 միավոր ապրանքների թանկացում: Այնպես, կանխատեսվում էր, որ 5% կթանկանա բենզինը, ինչպես նաև դեղերը, որոնց վրա Հայաստանում գործում է զրոյական դրույքաչափը, իսկ ԵԱՏՄ-ում այդ դրույքաչափը կազմում է 8-12,5%: Թռչնամսի դրույքաչափերը Հայաստանում կազմում է 10%, ԵԱՏՄ-ում` 25%, խոզի մսի գծով ույն իրավիճակն է`համապատասխանաբար`10% և 15%: Սպասվում է, որ կթանկանան ավտոմեքենաները երկրորդային շուկայում, որոնց մաքսային տուրքերը ԵԱՏՄ-ում կազմում են 25% -ից մինչև 50%, իսկ Հայաստանում այժմ այն կազմում է 10%: Նշվել է նաև գյուղատնտեսական ապրանքների ներմուծման հետ կապվբած պրոբլեմների մասին, որոնց վրա այսօր Հայաստանում մաքսային դրույքաչափը սահմանված է 0-10%, իսկ ԵԱՏՄ-ում `3,5-80%: