ԵԱՏՄ երկրների փորձագետները` միանսական տնտեսական միության դրական և բացասական կողմերի մասին

Արմինֆո.Ռուսաստանը հաղթահարել է տնտեսական ճգնաժամի հետևանքները և թևակոխել  զարգացման ուղի, ինչը բարերար ազդեցություն է գործել ԵԱՏՄ անդամ երկրների և Տաջիկստանի տնտեսությունների վրա: Այսօր Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի երևանյան նիստի արդյունքներին նվիրված Երևան-Բիշքեկ-Աստանա-Մինսկ հեռուստակամրջի ժամանակ այդպիսի կարծիք է հայտնել «Ինտեգրացիա և զարգացում՚ ՀԿ նախագահ, Եվրասիական փորձագիտական ակումբի համակարգող Արամ Սաֆարյանը:

Որպես իր խոսքերի ապացույց Սաֆարյանը նշել է Հայաստանի տնտեսական ցուցանիշները, որոնց համաձայն, հանրապետությունն աճ է  արձանագրել բոլոր ուղղություններով` բացի շինարարությունից և գյուղատնտեսությունից: «Հաշվի առնելով այդ  տվյալները` հնարավոր է, փոխվեն նաև հանրապետության 2017 թվի տնտեսական աճի կանխատեսումները` նախատեսված 3,2 տոկոսից մինչև 4 տոկոս՚, - կանխատեսել է փորձագետը: Նրա ասելով, նման զարգացումը կավելացնի ԵԱՏՄ երկրների մասնակցությամբ գործարարի նախագծերին Հայաստանի ներգրավվածության հավանականությունը, ինչն ամենաբարերար ազդեցություն կունենա  երկրի տնտեսության վրա` առաջիկա երկու տարիներին:

Ընդ որում, Սաֆարյանն ընդգծել է ԵԱՏՄ շրջանակում որոշումների կատարման արդյունավետույթյունը  բարձրացնելու և տեխնիկական խոչընդոտները վերացնելու անհրաժեշտությունը: «ԵԱՏՄ այն ինտեգրացիոն հարթակն է, որտեղ բոլոր որոշումները պտք է կայացվեն փոխհամաձայնության հիմունքով՚, - ամփոփել է փորձագետը:

Տնտեսագետ, Եվրասիական փորձագիտական ակումբի  անդամ Աշոտ Թավադյանն, իր հերթին, ընդգծել է ԵԱՏՄ շրջանակում միասնական էներգետիկ և հաղորդակցության քաղաքականություն մշակելու անհրաժեշտությունը: Այսպես, նրա ասելով, միասնական տրանսպորտային քաղաքականության բացակայության դեպքում դժվար կլինի խոսել Մեղրիի ազատ գոտու արդյունավետության մասին: Ինչ վերաբերում է էներգետիկայի ոլորտին, ապա, փորձագետի պնդմամբ, այստեղ պետք է բացառվեն արտահանման տուրքերը: Նա նաև անընդունելի է համարել, որ ԵԱՏՄ շրջանակում էներգետիկ ոլորտի հաշվարկն իրականացվում է դոլարով: «Եթե այդ բոլոր միջոցները ձեռնարկվեն, ապա մինչև 2019 թիվը մենք կհասնենք գազի միասնական սակագների, ինչը կխթանի ազգային տնտեսույթյունների զարգացումը՚, - հայտարարել է Թավադյանը:

Մեկ միությունում ինտեգրումից հետո ԵԱՏՄ երկրների տնտեսությունների դրական դինամիկան է նշել նաև Ղազախստանի «Նուր Օթան՚ կուսակցության հանրային քաղաքականության ինստիուտի փոխտնօրեն   Վլալդիմիր Տելնովը: Նրա ասելով, այդ աշխուժությունն արտացոլվում է ապրանքաշրջանառույթյան աճի վրա, որը 2017 թվականին կազմել է 28 տոկոս: Նա նաև ընդգծել ԵԱՏՄ շրջանակում տնտեսության վարման թվանշանային ձևաչափի անցման կարևորությունը, ինչը կհանգեցնի 11 տոկոս միագումար տնտեսական աճի և ազգային տնտեսությունների հաստատունության և զարգացման:

Ղրղըզստանցի տնտեսագիտության դոկտոր Ժումակադիր Ակենեևը նույնպես ընդգծել է

ԵԱՏՄ-ում ինտեգրման բարերար ազդեցությունը իր երկրի համար: Նրա ասելով, ԵԱՏՄ անդամակցումից արդեն 2 տարի անց տնտեսական աճը Ղրղըզստանում կազմել է 8 տոկոս: Միևնույն ժամանակ, նա շրջանցել է ինտեգրացիոն միության շրջանակում որոշ կնճռոտ հարցեր, ափսոսանք հայտնելով  այն առնչությամբ, որ Ղազաստանը հրաժարվել է ստորագրել մեծ տարողությամբ մեքենաների փոխադրման ճանապարհային քարտեզը: Փորձագետի ասելով, ԵԱՏՄ շրջանակում նման բան չպետք է լինի, և բոլոր հարցերը պետք է լուծվեն փոխհամաձայնության հիմունքով:

Միջազգային համալսարանի ինովացիոն տնտեսության ամբիոնի վարիչ Վյաչեսլավ Միտսոն (Մինսկ) իր հերթին ուշադրություն է  սևեռել ԵԱՏՄ շրջանակում հանրամատչելի վիճակագրական տվյալների  մշակման անհրաժեշտությանը: Նա նաև քննադատության է ենթարկել այն փաստը, որ ԵԱՏՄ շրջանակում շրջանառությունում արդյունաբերության բաժինը կազմում է ընդամենը 1,7 տոկոս, փոխարենը, մեծ է էներգետիկ ոլորտի բաժինը: Նրա ասելով, ԵԱՏՄ անդամակցությունից հետո Բելառուսի տնտեսությունը նույնպես աշխուժացել է:

Նախօրեին Երևանում կայացել է Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի նիստը` Ռուսաստանի,  Հայաստանի, Ղրղըզստանի, Ղազախստանի և Բելառուսի վարչապետների ամսնակցությամբ: Նիստի օրակարգում ներառված են ինֆորմատիզացման ոլորտի, ներքին շուկաների գործունեության, առևտրի, ագրոարդյունաբերական համալիրի, էներգետիկայի և ենթակառուցվածքի հարցեր: Գլխավոր թեմաների թվում են ԵԱՏՄ թվանշանային օրակարգի իրագործման շրջանակում նախաձեռնույթյունների մշակման կարգը, 2018-2019թթ. ԵԱՏՄ ներքին  շուկայում բացառումների և սահմանափակումների վերացմանն ուղղված միջոցառումների ծրագիրը («ճանապարհային քարտեզը՚): Նիստի մասնակիցները կքննարկեն ԵԱՏՄ ընդհանուր էլեկտրաէներգետիկ շուկայի  շրջանակում տեղեկատվական փոխանակման համակարգի ձևավորման որոշ հարցեր: Նիստի օրակարգում է նաև 2018-2020թթ. ԵԱՏՄ անդամ պետությունմների համակարգված (համաձայնեցված) տրանսպորտային քաղաքականության հիմնական ուղղությունների և փուլերի իրագործմանն ուղղված միջոցառումների ծրագրի («ճանապարհային քարտեզը՚) քննարկման հարցը: