Արմինֆո. ՀԱԷԿ-ի երկրորդ էներգաբլոկի շահագործման նախագծային ժամկետի երկարաձգման և արդիականացման միջոցառումների շրջանակներում այս տարի իրականացվել է ավելի քան 690 սարքավորումների գործիքային հետազոտություն։ Աշխատանքները կատարվել են պլանային նախազգուշական վերանորոգման ընթացքում։
Ինչպես ԱրմԻնֆո գործակալությանը տեղեկացվել է Տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի բաժին մամուլի ծառայությունից, ՀՀ էներգետիկ ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների նախարարության աշխատակազմի էներգետիկայի վարչության ատոմային էներգիայի բաժնի պետ Արտեմ Պետրոսյանի փոխանցմամբ՝ մշակվել է համակարգերի, կառույցների մնացորդային ռեսուրսի հիմնավորման և տեխնիկական վիճակի գնահատման 37 ծրագիր, տրվել է 126 նախնական եզրակացություն։ Հաստատվել են ակտիվ գոտու վթարային հովացման, էներգաբլոկի հուսալի սնուցման, բլոկային տրանսֆորմատորի, ինչպես նաև, այսպես կոչված, սպրինկլերային համակարգերի արդիականացման նախագծման տեխնիկական առաջադրանքները։
Նախատեսված ժամանակացույցի համաձայն սկսվել է արդիականացման ենթակա սարքավորումների առաքումը։ ՀԱԷԿ-ի տարածք են տեխափոխվել առաջին տուրբոգեներատորը, ենթասնուցվող ջրի տաքացուցիչը, հովացնող պոմպերը, մի շարք այլ փոխարինվող համակարգեր։ Մատակարարվել է նաև կամրջակային էլեկտրական կռունկների արդիականացման համար անհրաժեշտ սարքավորումների մի մասը։ Մյուս մասը տեղ կհասնի մինչև տարեվերջ։
Ըստ Արտեմ Պետրոսյանի՝ սարքավորումների փոխարինման աշխատանքները կմեկնարկեն 2018թ. նախատեսվող պլանային նախազգուշական վերանորոգման ընթացքում։
Հիշեցնենք, որ ՀԱԷԿ-ի երկրորդ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի երկարաձգման ծրագիրն իրականացվում է ՀՀ և ՌԴ կառավարությունների միջև ստորագրված համաձայնագով տրամադրված 270 մլն դոլար վարկային և 30 մլն դոլար դրամաշնորհային միջոցների հաշվին։
Ավելի վաղ, ԱրմԻնֆո-ի հետ հարցազրույցում «Հայկական ԱԷԿ» ՓԲԸ գլխավոր տնօրենի տեղակալ Գերա Սևիկյանը նշել էր, որ 2018 թվականի ապրիլին կայանի ռեակտորը կկանգնեցվի երկու ամսով: Միաժամանակ, վեց ամիս Ժամանակով, ըստ հերթականության, կկանգնեցվեն տուրբինները: Սկզբում, կփոխարինվի առաջին տուրբինը, որն արդիականացումից հետո կսկսի աշխատել, իսկ այնուհետև կկանգնեցվի երկրորդը: «Այդպիսով, աշխատանքների ողջ ընթացքում, բացառությամբ այն երկու ամիսները, երբ ռեակտորը կկանգնեցվի, բլոկն էլեկտրաէներգիա կարտադրի: Այդ ժամանակահատվածում կփոխվեն միջուկային վառելիքին առնչվող հիմնական բաղադրիչները: Խոսքը վերաբերում է, մասնավորապես, հիմնական մեխանիզմների փոխարինմանը, որոնք տեղափոխում են պարկուճները և ազդում հզորությունների վրա: Փոխարինման ենթակա են նաև վառելիքի միացումները, այսպես կոչված, կլանող մնացորդները, որոնք թույլ են տալիս նվազեցնել գոտու ակտիվությունը: Այդ բաղադրիչներն առավել կաևոր են և որոշում են ատոմակայանի անվտանգ շահագործումը` թույլ տալով հմտորեն օգտագործել հզորությունները՚, - հաղորդել է գլխավոր տնօրենի տեղակալը: Պետք է լուծել նաև սառեցնող ջրի խնդիրը: «Այն պետք է պարտադիր փոխհատուցել, որպեսզի ռեդակտորը չեռա: Հարկավոր է նաև արդիականացնել սպրինկլերային համակարգը` շոգեգեներատորի խուցը պահելու նպատակով, որում գտնվում է հիմնական սարքավորումը՚, - հավելել էր մասնագետը:
Ինչ վերաբերում է էլեկտրաաէներգիայի արտադրության համակարգերին, ապա, ինչպես նշել է Գերա Սևիկյանը, տվյալ բաղադրիչի առնչությամբ կայանը հավակնոտ ծրագրեր ունի: Գործնականում, լիովին կփոխարինվի ողջ ցիկլը, սկսած տուրիբիններից, գեներատորներից և վերջացրած կոնդենսատորներով, տրանսֆորմատորներով և խտարաններով, որոնք կարդիականացվեն ժամանակակից մակարդակով: Արդյունքում` ԱԷԿ ՕԳԳ զգալիորեն կբարձրանա: «Այլ երկրների փորձի հիման վրա ակնկալում ենք, որ ՕԳԳ կբարձրանա 18-20 տոկոսով: Յուրաքանչյուր տուրբինի հզորությունը կբարձրանա մինչև 226 ՄՎտ: Ընդ որում, դա կարվի առանց վառելիքի լրացուցիչ ծախսի: Կայանի կանգնեցման շրջանում հզորությունների պակասը կլրացվի այլ օբյեկտների արտադրած էլեկտրաէներգիայի հաշվին: Առավել ևս, որ հանրապետությունում եղած հզորություններն, ավելի քան բավարար են: Իհարկե, արդիականացման շրջանում կայանը կկրի որոշակի ֆինանսական կորուստներ, քանի որ ԱԷԿ-ում էլեկտրաէներգիայի արտադրությունն զգալիորեն կկրճատվի: Այդ համատեքստում ԱԷԿ-ն ակնկալում է կայանի էլեկտրաէներգիայի 1 կՎտ/ժ սակագնի ավելացում 1-2 դրամով:
Հայկական ատոմակայանը բաղկացած է երկու բլոկից, խորհրդային (ռուսական) ԲԲԷՌ ռեակտորներով: Առաջին բլոկը գործարկվեց 1976-ին, երկրորդը`1980-ին: 1989-ի մարտին, Սպիտակի երկրաշարժից հետո կանգնեցվեց կայանի աշխատանքը: 1995-ի նոյեմբերին վերագործարկվեց ատոմակայանի 407.5 ՄՎտ հզորությամբ երկրորդ էներգաբլոկը: 2014-ի մարտին Հայաստանի կառավարությունը որոշեց երկարաձգել երկրորդ էներգաբլոկի գործողության ժամկետը 10 տարով, մինչև 2026 թվականը: Ծրագիրը համակարգվում է «Ռոսատոմ» պետական կորպորացիայի «Ռուսատոմ» ծառայության դուստր ձեռնարկության կողմից: Աշխատանքների ավարտը նախատեսվում է 2019 թվականին: Ռուսաստանի Դաշնության Կառավարությունը 270 մլն դոլարով պետական արտահանման վարկ է տրամադրել Հայաստանին, ինչրպես նաև այդ նպատակով 30 մլն դոլարի դրամաշնորհ: 2015-ի մարտին ծրագիրն իրականացնելու նպատակով ստեղծվել է Համատեղ համակարգող հանձնաժողով: Մինչ այժմ տեղի է ունեցել այն Հանձնաժողովի 5 նիստ: