Հայաստանում դիզելային վառելիքի և բենզինի շուկան ավելի է մենաշնորհացվում

Արմինֆո. Բենզալցակայանների թիվը Հայաստանում վերջին երեք տարիներին ակտիվորեն կրճատվում է, ինչը խոսում է այն մասին, որ դիզելային վառելիքի և բենզինի մանրածախ շուկան ընթանում է դեպի կենտրոնացում: Այս մասին ՀՅԴ Բյուրոյի տնտեսական հետազոտությունների գրասենյակի պատասխանատու Սուրեն Պարսյանը հայտարարել է փետրվարի 2-ին «Նոյան Տապան» մամուլի ակումբում կայացած մամուլի ասուլիսում, վկայակոչելով գրասենյակի կողմից բենզինի, դիզելային վառելիքի և հեղուկ գազի շուկայում կատարված հետազոտությունների արդյունքներին:

Հաշվի առնելով վառելիքի գների աճի հետևանքով ստեղծված իրավիճակը, ՀՅԴ փորձագետները մշակել են ուսումնասիրվող շուկաներում գնագոյացման պայմանները մեղմելուն ուղղված առաջարկների փաթեթ: Մասնավորապես, Պարսյանը նշել է, որ եթե որևէ գործողություններ չձեռնարկվեն, իսկ տնտեսական ու մրցակցությային քաղաքականությունը մնա նույն անատամը, ինչպես նախկինում էր, հասարակությունը կկորցնի վստահությունը գործադիր իշխանության նկատմամբ, իսկ շուկայի խաղացողների միջև եկամուտների անարդար բաշխումը կշարունակվի: Նա նշել է, որ Հայաստանը պետք է գնա Ռուսաստանի և Ղազախստանի օրինակով, մեծածախ առևտուրն իրականաացնելով էլեկտրոնային հարթակների, բորսաների միջոցով, դարձնելով գնագոյացման գործընթացն ավելի թափանցիկ: Բացի այդ, ըստ փորձագետի, անհրաժեշտ է խստացնել հարկային վարչարարությունն այդ շուկաներում, հաշվի առնելով ռիսկի գործոնը, կապված ՀԴՄ-ների հետ կապված խախտումները գազալցակայաններում: Հաջորդ արդյունավետ մեթոդը, այս պարագայում, ինչպես նշել է Պարսյանը, խոշոր միջազգային կորպորացիաների`նավթային թրեյդերների (Petroll, Total, Lukoil, Wissol) մուտքը հայաստանյան շուկա, որոնք արդեն հաջողությամբ գործում է Վրաստանում, ստեղծելով մրցակցային միջավայր: «Պետք է խթանել նման միջազգային խաղացողների մուտքը հայաստանյան շուկա: Մենք ունենք բենզին և դիզելային վառելիք ներկրող ընդամենը 3 տնտեսվարող սուբյեկտ, ինչը, անկասկած, սահմանափակում է մրցակցային միջավայրը», - ընդգծել է նա:

Միևնույն ժամանակ, նա նշել է, որ ակցիզային հարկի բարձրացում է տեղի ունեցել նաև ալկոհոլային խմիչքների և ծխախոտի շուկայում: «Բայց արտադրողները որոշ բեռ են վերցրել իրենց ուսերին, արդյունքում, հասարակությունը գնային որևէ ճնշում չի զգա իր վրա: Ինչից հետևում է, որ այդ շուկաները գտնվում են հավասար մրցակցային պայմաններում, և այդ պայմաններում վաճառողը կարող է գնալ ծախսերի նվազեցմանը, ինչպես նաև քայլեր ձեռնարկել սեփական բիզնեսի արդյունավետությունը բարձրացնելու ուղղությամբ: Իսկ դա տեղի չի ունենում վառելիքի մենաշնորհային շուկայում», - ասել է նա:

Մասնավորապես, Ս.Պարսյանը նշել է, որ ուսումնասիրության արդյունքների քննարկումներից հետո ՀՀ կառավարությունում տեղի է ունեցել հանդիպում, որի շրջանակներում որոշվել է վերանայել սոցիալ-տնտեսական քաղաքականությունը և իրականացնել երկրում գնաճի հետ կապված իրավիճակը մեղմելուն ուղղված միջոցառումներ: «Բանը նրանում է, որ այսօր մենք բախվել ենք խնդիրների, որոնք  կուտակվել են տարիների ընթացքում, որոնք անհնար է լուծել մեկ օրում: Այստեղ անհրաժեշտություն է քաղաքական կամքի գործոնը և հիմնարար փոփոխություններին ձգտելը», - եզրափակել է նա:

Հիշեցնենք, որ 2018-ի հունվարին նոր Հարկային օրենսգրքրի ընդունման շրջանակներում եևշրկում զգալիորեն աճեցին հեղուկ գազի, դիզելային վառելիքի և բենզինի և առաջին անհրաժեշտության որոշ ապրանքների գները:

Ըստ ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալներով, 2017 -ին Հայաստանի սպառողական շուկայում գնաճը կազմել է 2,6%, ինչը հիմնականում պայմանավորված էր պարենային ապրանքների (ներառյալ ոգելից խմիչքը և ծխախոտը) գների`5.3%, ոչ պարենային ապրանքների`1.7% աճով, իսկ ծառայությունների սակագները նվազել են 0.5%: 2017-ի հունվար-դեկտեմբերին սպառողական գների միջին ամսական աճը կազմել է 0,2%, նախորդ տարվա 0.1% անկման փոխարեն: