Ֆինանսների նախարարությունը Հայաստանի բյուջեի ԱԱՀ գծով տարեկան կորուստները գնահատում է 400 մլրդ դրամ

Արմինֆո. 2019 թվականի հունվարի 1-ից Հայաստանը նվազեցնում է տարեկան շրջանառության չհարկվող շեմը`115 մլն դրամից ($ 238 հազ.) մինչև 58,35 մլն դրամ ($ 120 հազ.), դրանով վերադառնալով մինչև 2015 թվականը գործող կանոններին: «Պետական ​​գանձապետարանի ԱԱՀ գծով թերի ստացված տարեկան  եկամուտները ​գնահատվում են 400 դրամ մլրդ.դրամ», - ասել է ֆինանսների փոխնախարար Դավիթ Անանյանը ԱրմԻնֆո-ի հետ զրույցում:

Ըստ փոխնախարարի, ոչ մի անհամադրելի երկրում, նույնիսկ ԱԱՀ շեմի նվազեցման պայմաներում, նման բարենպաստ պայմաններ չկան: Մասնավորապես, հարևան Վրաստանում չհարկվող շեմը համարժեք է 19 մլն դրամին, իսկ ԱԱՀ-ի դրույքաչափը կազմում է 18%: Միևնույն ժամանակ, սահմանված հարկային արտոնությունների շրջանակը գրեթե նույնն է, թե այստեղ, և թե այնտեղ: Սակայն, չհարկվող շեմի տարբերության պատճառով ԱԱՀ գծով հարկերի հավաքման մակարդակը ՀՆԱ-ի նկատմամբ Վրաստանում ավելի բարձր է:

Միևնույն ժամանակ, 2017-ի պետբյուջեի հարկային եկամուտների ուսումնասիրության արդյունքում ֆինանսների նախարարությունը գտել է, որ ԱԱՀ և եկամտահարկի գծով հարկերի մուտքերը գրեթե նույնն են`մոտ 30%: Մինչդեռ, 10 տարի առաջ ԱԱՀ ցուցանիշը կազմում էր մոտ 75%, իսկ եկամտահարկը չէր հասնում 10% -ի մակարդակին: «Այս համեմատությունը խոսում է ոչ թե քաղաքացիների եկամուտների աճ մասին, այլ այն մասին, որ մեր եկամուտները ավելի շատ են հարկվում, քան սպառումը», - ասել է փոխնախարարը:

Ինչպես նշել է փոխնախարարը, 2015-ին կառավարությունը բարձրացրեց տարեկան շրջանառության չհարկվող շեմը`58.35 մլն դրամից մինչև 115 մլն.դրամ: Սակայն, իրականում, ինչպես նշել է Անանյանը, բիզնեսը հավատարիմ մնաց հին քաղաքականությանը`չցուցադրել իր իրական շրջանառությունը: «Այս ամեն հիման վրա կարելի է անել երկու տրամաբանական եզրակացություն`կամ ստվերային տնտեսության ծավալները պահպանվել են, կամ էլ բիզնեսի կողմից հայտարարված ցուցանիշները համապատասխանում են իրենց փաստացի շրջանառությանը, ինչը լուրջ կասկածներ է առաջացնում», - ասել է նա: Արդյունքում, ֆինանսական մարմիններն անտրամաբանական գտան արտոնյալ շեմը թողնելը:

Բացի այդ, ըստ հեղինակների, նվազեցնելով շեմը, վերանում է բիզնեսը մասերի բաժանելու տնտեսվարող սուբյեկտների հետաքրքրությունը, որպեսզի տեղավորվեն սահմանված շրջանակներում: «Կան բիզնեսն արհեստականորեն մասերի բաժանելու  բազմաթիվ փաստեր», - ասել է Անանյանը:

Ինչպես ընդգծել է ՀՀ ֆինանսների փոխնախարար Վարդան Արամյանը, եթե Հայաստանը ցանկանում է համալրել բյուջեն և կանգնած է երկընտրանքի առջև`բարձրացնել սպառման, կամ արտադրության հարկը, ապա, ըստ ընդունված համաշխարհային կանոնների, ավելի ճիշտ է հարկել սպառումը: «Հակառակ դեպքում թուլացնում է երկրի տնտեսական ներուժը: Հարկերի հավաքագրման բարձր մակարդակով երկրներում առկա է բավականին ցածր չհարկվող շեմ» ասել է նախարարը: Ըստ ֆինանսների նախարարության մոտավոր հաշվարկների, 1-տոկոսային կետով ԱԱՀ-ի բարձրացման դեպքում հնարավոր է բյուջեին ապահովել լրացուցիչ 20 մլրդ դրամ:

Հիշեցնենք, որ 2015-ին կառավարությունը ներկայացրել էր «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» ՀՀ օրենքի փոփոխությունների և լրացումների փաթեթը, տարեկան շրջանառության առավելագույն շեմը բարձրացնելով`58,35 մլն.դրամից մինչև 115 դրամ:-