Հինգշաբթի, 31 Մայիսի 2018 20:30

Արմինֆո. Համաշխարհային բանկը բարելավել է Հայաստանի 2018 թվականի ՀՆԱ-ի աճի կանխատեսումը, նախորդ 3.8% փոխարեն սահմանելով մինչև 4.1%: Ինչպես նշվում է Համաշխարհային բանկի Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի տնտեսության մասին մայիսի զեկույցում, Հայաստանի ՀՆԱ –ի աճի 2019 թվականի կանխատեսումը չի փոխվել, կազմելով 4%:

 

Համաշխարհային բանկի զեկույցում նշվում է, որ Հայաստանի գյուղատնտեսության ոլորտում աճը 2018-ին կկազմի 2.5%, 2019-ին` 2.7%: Արդյունաբերական հատվածում կանխատեսվում է 5,4% աճ, իսկ 2019-ին`5,2%: Ծառայությունների ոլորտում աճը կկազմի 3.9%, իսկ 2019-ին ` 3,8%:

 

Աճը մասնավոր սպառման ոլորտում, ըստ նորացված զեկույցի, 2018-ին կկազմի 5%, 2019-ին `4,7%: Համախառն ներդրումները հիմնական կապիտալում կաճեն 4.5%, 2019-ին`4.2%: Արտահանման և ներմուծման աճը 2019-ին գրեթե նույնն է, համապատասխանաբար կազմելով`10,1% և 10,3%, իսկ 2019-ին`9.8% և 9.5%:

 

Հայաստանի սպառողական շուկայում, ըստ նոր կանխատեսման, գնաճը 2018-ին կլինի 3.5%, իսկ 2019-ին`3,8%:

 

Օտարերկրյա ուղղակի զուտ ներդրումների (ՕՈՒՆ) մասնաբաժինը ՀՆԱ-ում կկազմի 4,4%, 2019-ին`4.5%, իսկ ընթացիկ հաշվի դեֆիցիտի և ՀՆԱ-ի հարաբերակցությունը 2018-2019 թվականներին կաճի` 2.9% -ից մինչև 3.5%: Հայաստանի պետական ​​բյուջեի դեֆիցիտը ՀՆԱ-ում 2018-ի 2.6% -ից 2019-ին կնվազի մինչև 2.5%: ՀՆԱ-ում պետական ​​պարտքի մասնաբաժինն ակնկալվում է 58,6%, իսկ 2019-ին`58,3%: Աղքատության մակարդակը (գնողունակության $ 5.5 պարիտետի պայմաններում) 2018-ին կարող է կազմել 38.2%, իսկ 2019-ին`36,8%, իսկ գնողունակության $ 3.2 պարիտետի պայմաններում աղքատության մակարդակը 2018-2019 թվականներին կարող է 10.1%-ից իջնել  մինչև 9.1%:

 

Համաշխարհային բանկի նորացված կանխատեսումների համաձայն, Հայաստանի տնտեսական հեռանկարները մնում են դրական: 2017-ին ցուցանիշների ամրապնդումը մեծացրեց կայուն աճ ապահովելու համար անհրաժեշտ բարեփոխումների իրականացման հնարավորությունները: Կայուն աճի կանխատեսման մեջ ամրագրված են բարենպաստ արտաքին տնտեսական պայմանները և կառուցվածքային բարեփոխումների հուսալիությունը: Միջին ժամկետների աճը սպասվում է շուրջ 4%, ինչն աջակցվում է մասնավոր հատվածի կողմից`ուղղված արտահանմանը: Մասնավորապես, ագրոբիզնեսի, տեղեկատվական և հաղորդակցական տեխնոլոգիաների (ՏՀՏ) և զբոսաշրջության հատվածներում սպասվում է կայուն աճ և մրցունակության բարձրացում:

 

Համաշխարհային բանկի զեկույցում նշվում է, որ Հայաստանի տնտեսության շարունակական աճի պայմաններում ավելանում են եկամուտները և դրամական փոխանցումները, ինչը շնորհիվ մեղմ արտաքին միջավայրի պայմաններում թույլ կտա 2020 թվականին նվազեցնել աղքատության մակարդակը մինչև 8.1% (ԳՊՊ - $ 3.2): Գնաճային ճնշումների առումով ակնկալվում է կարճաժամկետ աճ, հիմնականում վառելիքի բարձր մաքսային և ակցիզային հարկերի պատճառով, բայց 2018 թվականից գնաճի ցուցանիշը կանխատեսվում պաշտոնական նպատակային միջակայքում (4%, +/- 1.5):

 

Նոր հարկային օրենսգիրքը, որը կարող է արդյունավետ դառնալ 2018 թվականին, հիմքեր է դնում հարկային վարչարարության բարելավման և ավելի բարձր հարկային մուտքերի համար: Նորացված հարկաբյուջետային կանոնների ներդրումը (հաստատված 2017-ի  դեկտեմբերին) կհանգեցնի ընթացիկ ծախսերի կարգապահության ավելացմանը և հնարավորություններ կբացի կապիտալ ներդրումների աճին, որոնք բարենպաստ պայմաններ են ստեղծում ծախսերի, կայունացման և, ի վերջո, պետական պարտքի նվազեցման համար:

 

Ռիսկերի և պրոբլեմների առումով Համաշխարհային բանկի զեկույցում նշվում է, որը կպահպանվի Հայաստանի տնտեսական զարգացման խոցելիությունը Ռուսաստանի և մյուս առևտրային գործընկերների տնտեսություններից, ինչպես նաև արտահանման դիվերսիֆիկացման ցածր մակարդակից: Անբարենպաստ ցնցումները, որոնք կապված են ռուսական շուկա արտահանվող ապրանքների և մետաղների գների հետ, բացասական ազդեցություն կարող են ունենալ տնտեսական աճի վրա: Ֆիսկալ խնդիրները կարող են հանգեցնել ծախսերի ճշգրտման անհրաժեշտությանը, որոնք խաթարում են ներքին պահանջարկը և ազդում տնտեսական գործունեության վրա: Հարկային քաղաքականությունը, ըստ ՀԲ-ի վերլուծաբանների, պետք է լինի զգույշ: Ֆիսկալ ցիկլայնությունից խուսափելը կօգնի խոչընդոտել մակրոտնտեսական անհամամասնությունները և նվազեցնել դրանց հետ կապված ռիսկերը: Հարկաբյուջետային և դրամավարկային քաղաքականությունների մշտական ​​համակարգումը և փոխարժեքը ճկունության պահպանումը շատ կարևոր կլինի, որպեսզի խուսափեն իրական փոխարժեքի ցնցումներից, քանի որ դա կարող է հանգեցնել մրցունակության կորստին: Կայուն տնտեսական աճը պահանջում է հավակնոտ կառուցվածքային բարեփոխումներ, ինչպիսիք են արդար և մրցակցային բիզնեսի և ներդրումային միջավայրի ապահովումը, որոնք անհրաժեշտ են Հայաստանի տնտեսության հիմնարար խնդիրների լուծմանը: Տնտեսական հնարավորությունների հասանելիության ընդլայնումը կնպաստի տնային տնտեսությունների եկամուտների ավելացմանը և աղքատության նվազեցմանը:

 

Նշենք, որ 2017 թվականին Հայաստանի ՀՆԱ-ն աճել է 7,5%, իսկ գյուղատնտեսության ոլորտում գրանցվել է 4% անկում, արդյունաբերությունում`8% աճ, իսկ ծառայությունների ոլորտում`10.5% աճ: Մասնավոր սպառումն աճել են 8.8%: Համախառն ներդրումները հիմնական կապիտալում աճել են 7.3%: Արտահանումն աճել է 23.2%, ներմուծումը`24%: Տարեկան գնաճը կազմել է 1%: Ընթացիկ հաշվի դեֆիցիտի և ՀՆԱ-ի հարաբերակցությունը կազմել է 1.7%, իսկ օտարերկրյա ուղղակի զուտ ներդրումների (ՕՈՒՆ) մասնաբաժինը` մինչև ՀՆԱ-ի 4,1% -ին, Հայաստանի պետական ​​բյուջեի դեֆիցիտը կազմել է ՀՆԱ-ի 4.7%-ը, իսկ պետական պարտքի մասնաբաժինը ՀՆԱ-ի կառուցվածքում կազմել է 58.8%: Աղքատության մակարդակը 2017 թվականին կազմել է 39.9%, իսկ 2016-ին`43.5%: