Արմինֆո.Եթե անցում չկատարվի կուտակային կենսաթոշակային համակարգին, ապա Հայաստանում կբարձրանա պետական բյուջեի բեռնվազծությունը, ինչը հետագայում կարող է նպաստել հարկերի բարձրացմանը: Այս մասին հունիսի 26-ին կայացած մամուլի ասուլիսում հայտարարել է «Այլընտրանք» հետազոտական կենտրոնի ղեկավար, տնտեսագետ Թաթուլ Մանասերյանը:
«Հասարակությունը պետք է հստակ պատկերացնի հետևանքների մասին, եթե չլինի անցում կուտակային կենսաթոշակային համակարգին: Բոլորը գիտեն, որ մենք ծերացող ազգ ենք, երիտասարդների միգրացիայի պատճառով: Երկրում թոշակային տարիքի մարդիկ ավելի շատ են, քան երիտասարդները, ուստի թոշակների վճարման բեռը մեծանում է», - ասել է նա: Տնտեսագետը բացատրել է, որ այդ դեպքում պետությունը ստիպված կլինի շարունակել հարկերի բարձրացումը, ինչն էլ ավելի կխորացնի իրավիճակը երկրում և կմեծացնի միգրանտների հոսքը:
Այս առումով, նա բերել է Չիլիի օրինակը, որտեղ կենսաթոշակային համակարգի ներդրումը լուիծեց մի շարք լուրջ խնդիրներ, թեև, ի սկզբանե, հասարակությունը թերահավատորեն էր տրամադրված: Չնայած Չիլին ամենաաղքատ պետությունն էր Լատինական Ամերիկայում, սակայն, չիլիական մոդելը կիրառեցին շուրջ 80 երկրներ, այդ թվում նաև զարգացած երկրները, ինչպիսիք են ԱՄՆ, Ճապոնիան և այլն: Առաջին 5-10 տարիների ընթացքում համակարգը տվեց իր արդյունքները, կրկնապատկվեցին թե խնայողությունները, թե պետական եկամուտները, որից պետությունը վճարում է կենսաթոշակները և լուծում մի շարք սոցիալական խնդիրներ: «Մենք չենք կարողանա զարգացնել տնտեսությունը, եթե սոցիալական հարցերը չլուծվեն: ՀՆԱ-ի աճը չի կարող դասվել եկամուտներից բարձր, որը տնտեսական զարգացման և ներդրումների հոսքերի հիմքն է», - ընդգծել է նա:
Միևնույն ժամանակ, տնտեսագետը նշում է, որ փոփոխություններին հակառակողները զբաղվում են մանիպուլյացիաներով: «Դրանք նույն մարդիկն են, որոնք 90-ականներին ոչնչացրեցին Հայաստանի տնտեսությունը: Արտահայտելով իրենց անձնական տեսակետները, նրանք պնդում են, որ այս համակարգն այնքան վատն է, որ 45 տարիների ընթացքում, որտեղից են նրանք վերցնում այդ թիվը, անհասկանալի է, այդ միջոցներն անդառնալիորեն կանհետանան պետական գանձարանից, ինչն էլ իր հերթին կբարձրացնի աղքատության մակարդակը երկրում: Ըստ նրանց, ամեն տարի բյուջեն կկորցնի ներդրումների մոտ 5-6 տոկոսը, ինչի արդյունքում թոշակների վճարման համար բավարար միջոցներ չեն մնա», - ասել է նա: Ըստ Թաթուլ Մանասերյանի, նման մոտեցումն անազնիվ է և հանդիսանում է շահարկում, որն ունի մեկ նպատակ`վախի սերմանում: «Ես հորդորում եմ ձեզ չլսել նման փորձագետների կարծիքները: Այստեղ պետք չէ լինել տնտեսագետ, այդ եզրակացությունների ճշգրտությունը գնահատելու համար, բավական է ունենալ տրամաբանություն», - ավելացրել է նա:
Միևնույն ժամանակ նա չի բացառում, ռիսկերը, որոնք կապված են կուտակային կենսաթոշակային համակարգի ներդրման հետ, մասնավորապես, արժութային, ներքաղաքական ցնցումները, ինչպես նաև փորձի բացակայությունը: «Սա բոլորովին նոր մոդել է, և այստեղ շատ կարևոր է, որպեսզի փորձագիտական հանրությունը հասարակությանը ճիշտ բացատրի մտահոգության պատճառները, այլ ոչ թե զբաղվի մանիպուլյացիաներով, տալով սխալ եզրակացություններ:
Գլխավորը – լինել ազնիվ և քննարկումների միջոցով մշակել մոդել մշակել, հաշվի առնելով երկրի ազգային շահերը», - ընդգծել է տնտեսագետը: Մարդկանց, ըստ Մանասերյանի, պետք է բացատրել, որ կենսաթոշակային հիմնադրամներն ու նրանց կողմից իրականացվող ավանդներն ապահովագրված են, և սովորական քաղաքացիները չեն կորցնի իրենց խնայողությունները: