Երկուշաբթի, 14 Հունվարի 2019 20:17

Արմինֆո. 2018 թվին Հայաստանի տնտեսական աճը ապահովել են, հիմնականում, խաղատների հասույթները: ԱրմԻնֆո-ի հետ զրույցում այդպիսի կարծիք է հայտնել Սպառողների իրավունքների պաշտպանության կենտրոնի նախագահ Կարեն Չիլինգարյանը:

 

«Խաղատներն ապահովել են բարձր շահույթ: Հայաստանում, ցավոք, չկա արտադրություն, որի հաշվին հնարավոր լինի ապահովել տնտեսական զարգացման այնպիսի մակարդակ, որը, առաջին հերթին, շոշափելի կլինի սպառողի համար: Սա խնդիր է», - ասել է նա:

 

Փորձագետի կարծիքով, նոր տնտեսական իրողություններում,  հիմնական շեշտադրումն անհրաժեշտ է կատարել տեղեկատվական տեխնոլոգիաների հատվածի խթանմանը, որը սրընթաց զարգանում է ողջ աշխարհում: «Շատ ավելի շահավետ է արտահանել ՏՏ արտադրանքն ու ծառայությունները, քան ծանր արտադրանքը: Ուստի, հարկավոր է խորացնել տեղեկատվական տեխնոլոգիաների արդեն գոյություն ունեցող հատվածի զարգացումը ինչպես ներքին, այնպես էլ արտաքին շուկաներում», - ասել է Չիլինգարյանը, նշելով, որ երկրի ներսում պահանջարկը այնքան էլ բարձր չէ, ինչը բխում է բացառապես  այն հանգամանքից, որ տնտեսվարող սուբյեկտների ճնշող մեծամասնությունը շարունակում է աշխատել հին մեթոդներով, առանց տեխնոլոգիաների օգտագործման:

 

ՀԿ նախագահը նաև նշել է, որ դժվար է զարգացնել Հայաստանում ծանր արդյունաբերությունը, ինչը պայմանավորված է սահմանափակ լոգիստիկ հնարավորություններով, մասնավորապես `ճանապարհների բացակայությանը: «Այո, մենք հայտարարում ենք, որ ունենք ԵԱՏՄ մեծ շուկա, բայց մենք ճանապարհներ չունենք: Սա նաեւ քաղաքականապես է օգտագործվում: Օրինակ, վրացական կողմում ամեն ինչ հարթ է ընթանում,  իսկ ռուսական կողմում միշտ հերթ է գոյանում, չես հասկանում` ինչու:  Սրանք քաղաքական հարցեր են, որոնք լուծվում են կողմերի միջեւ բանակցություններից հետո », - ասել է Չիլինգարյանը: «Գաղտնիք չէ, որ միակ ցամաքային ճանապարհը  Վերին Լարսն է, իսկ ԵԱՏՄ արտահանման գծով հիմնական գործընկերը` Ռուսաստանը», - ասել է Չիլինգարյանը: Եվրասիական տնտեսական միության մյուս երկրները, ըստ նրա, ապահովում են շրջանառության անհամեմատ ավելի փոքր ծավալներ, ինչն առնչվում է ոչ միայն լոգիստիկ խնդիրներին: Փորձագետի կարծիքով, հարցն այն է, որ Ռուսաստանը, լինելով հիմնական գործընկեր, ցավոք սրտի, օգտագործում է լծակներ, երբ դա շահավետ և հարմար է իրեն` ինչպես մյուս երկրների, այնպես էլ մեր նկատմամբ: «Թեև ՌԴ-ն համարվում է  մեր ռազմավարական գործընկերը, բայց մենք դա չենք տեսնում, համենայն դեպս, չի զգացվում՚, - նշել է Չինինգարյանը:

 

Միեւնույն ժամանակ, նա կիսել է ռուսաստանյան շուկայում Հայաստանի արտադրանքի ներկայացման վերաբերյալ դիտարկումները: Որպես օրինակ` նա վկայակոչել է գինիների հետ կապված իրավիճակը:  «ՌԴ խանութների վաճառասեղաններին ներկայացված են տասնյակ տեսակի վրացական գինիներ, մինչդեռ հայկական գինու, լավագույն դեպքում, երկու տեսակ կարելի է գտնել», - նշել է նա: Միեւնույն ժամանակ, Կենտրոնի նախագահը դա պայմանավորում է ոչ միայն ծավալների պակասով եւ ապրանքանիշի անբավարար զարգացմամբ,  այլ նաեւ գնային քաղաքականությամբ: «Հիմնականում, երբ նայում ես ռուսական շուկայում ներկայացված հայկական ապրանքներին, համեմատած այլ երկրների հետ, դրանք շատ ավելի թանկ արժեն», - ընդգծել է նա:

 

Տնտեսական աճի տեսանկյունից Չիլինգարյանը դժվարացել է կանխատեսել ապագա իրավիճակը, սակայն նշել է, որ ամեն ինչ կախված է հարկային փոփոխություններից: «Հարկային օրենսգիրքն ամեն տարի, կարծես թե, բարելավվում է: Սակայն փոփոխությունները բոլորովին անհասկանալի են: Եվ արդյունքում` մենք տեսնում ենք հակառակ պատկեր. տնտեսվարող սուբյեկտներն ավելի են դժգոհում», - եզրափակել է նա:

 

Հավելենք, որ Հայաստանի կենտրոնական բանկը 2018 թվականի նոյեմբերին թարմացված կանխատեսման մեջ սրբագրել է ՀՆԱ աճի դիապազոնը` նախորդ 5.6-6.9% -ից  մինչեւ ընթացիկ 4.6-5.1%: Կենտրոնական բանկը նաեւ վերանայել է սպասվող աճի սահմանը միջնաժամկետ հեռանկարում` 2019 թ. համար 4.4-5.5% եւ 2020 թ. համար 3.9-5.4% (համեմատ նախորդ կանխատեսված 4.6-6.4% եւ 4, համապատասխանաբար `1-6.2%):

 

Հայաստանի պետական ​​բյուջեում 2018 թ.  ՀՆԱ-աճն ամրագրված է 4.5%, իսկ 2019 թ. պետական ​​բյուջեում `4.9%: Համաշխարհային բանկը բարելավել է ՀՆԱ-ի աճի կանխատեսումը Հայաստանում 2018 թվին` նախորդ 4.1% -ից մինչեւ  5.3%: Համաշխարհային բանկը նաեւ բարելավել է ՀՆԱ-ի աճի կանխատեսումը Հայաստանում 2019 թ.-ին` նախորդ 4% -ից մինչեւ ընթացիկ 4.3%` մինչև 2020 թիվը 4.6% արագացմամբ: ԱՄՀ-ի ակնկալիքների համաձայն, ՀՆԱ-ի աճը Հայաստանում 2018-ին կլինի ավելի ցածր, քան ավելի վաղ կանխատեսված 6 տոկոսը:

 

ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով, 2018 թվականի հունվար-նոյեմբերին տնտեսականակտիվության աճը դանդաղել է` 2017 թվականի առաջին 11 ամիսների 7.3% -ից մինչեւ 5.7%: Որպես աճի դրայվեր հանդես են եկել ծառայությունների ոլորտը և առևտրի հատվածը` շինարարության ոլորտի, արդյունաբերության եւ էներգետիկ համալիրի ավելի համեստ աճի ֆոնին` գյուղատնտեսության ոլորտի շարունակական անկման պայմաններում: